Dr hab. Grażyna Karolewicz, prof. KUL (założycielka Katedry Biografistyki Pedagogicznej) i dr hab. Ryszard Skrzyniarz

Aktualny skład osobowy Katedry:

• dr hab. Ryszard Skrzyniarz, prof. KUL
• dr Barbara Borowska
• dr Małgorzata Łobacz

     W 2000 r. dr hab. Grażyna Karolewicz, prof. KUL wystąpiła z inicjatywą powołania Katedry Biografistyki Pedagogicznej i uzasadniła potrzebę jej powstania. Propozycja ta została zaakceptowana przez Radę Instytutu Pedagogicznego. Pozytywnie wypowiedziała się również Rada Wydziału Nauk Społecznych KUL. Senat Akademicki od 1 marca 2001 r. powołał Katedrę Biografistyki Pedagogicznej, a jej kierownikiem została dr hab. Grażyna Karolewicz, prof. KUL, która już od końca 1994 r. prowadziła w Instytucie Pedagogicznym badania (Potrzeba badań nad biografistyką pedagogiczną, Lublin 2000; Biografistyka a pedagogika chrześcijańska, w: Wychowanie chrześcijańskie między tradycją a współczesnością, red. A. Rynio, Lublin 2007, s. 220-229), seminarium magisterskie, a od 2000 r. doktoranckie z biografistyki pedagogicznej. Wówczas w ramach tych seminariów, pod jej kierunkiem, powstało wiele rozpraw dotyczących osób zasłużonych dla kultury polskiej lub regionu, a wyniki niektórych z nich ukazały się drukiem. Po przejściu na emeryturę G. Karolewicz, w latach 2004-2006 kuratorem Katedry Biografistyki Pedagogicznej był ks. prof. dr hab. Edward Walewander. Od 1 stycznia 2008 r. funkcjonowanie Katedry zostało zawieszone.

      Dnia 12 kwietnia 2010 r. Rada Instytutu Pedagogiki wystąpiła z wnioskiem do Rady Wydziału Nauk Społecznych o reaktywowanie wspomnianej Katedry. Rada Wydziału 15 kwietnia jednogłośnie poparła ten projekt. 29 kwietnia Senat Akademicki KUL jednomyślnie reaktywował Katedrę Biografistyki Pedagogicznej z dniem 1 października 2010 r., a na jej kierownika powołano dra hab. Ryszarda Skrzyniarza, prof. KUL.

Cele Katedry Biografistyki Pedagogicznej:

• zachowanie i kultywowanie tradycji narodowych i etnicznych oraz pamięci społecznej, szczególnie w obliczu zaniedbań w okresie panowania pedagogii instrumentalnej (pedagogika socjalistyczna);
• rejestrowanie pamięci owybitnych pedagogach i osobach zasłużonych dla polskiej kultury, zwłaszcza chrześcijańskiej, wywodzących się z innych kręgów etnicznych, kulturowych, religijnych i społecznych, a także żyjących i działających na pograniczach kulturowych, społecznych i religijnych;
• badanie pamięci społecznej różnych grup (intelektualnych, regionalnych, pokoleniowych) celem analizy ich cech charakterystycznych (metoda tzw. biografii zbiorowej);
• rozwój pedagogiki miejsc pamięci w Polsce (szczególnie obozów zagłady, np. na Majdanku);
• opisywanie historii postaci znaczących dla małych ojczyzn;
• współpraca z instytucjami pielęgnującymi pamięć o ludziach zasłużonych;
• opracowanie „mapy” pedagogiki w Polsce, ilustrującej generacje uczonych oraz rozlokowanie instytutów (katedr) pedagogicznych aktualnie i w przeszłości;
• ustalanie faktów z życia oraz analizowanie przebiegu karier osób znaczących;
• prowadzenie debat wokół zagadnienia prawdy historycznej i nieobecnych dyskursów biograficznych;
• refleksja nad kreowanymi współcześnie wzorami osobowymi (role models) i ich aplikacja w edukacji;
• refleksja nad wykorzystaniem wzorów osobowych w tworzeniu instytucji kulturalnych i oświatowo-wychowawczych (zagadnienie autorytetu, analiza sylwetek liderów i innych postaci znaczących);
• popularyzacja postaci znaczących w Polsce poprzez publikacje, seminaria, konferencje i fora dyskusyjne;
• gromadzenie przekazów, wspomnień, dokumentów i artefaktów oraz innych świadectw ludzkich: losów, karier, przemian, upadków, odejść, zwrotów i powrotów;
• popieranie i inicjowanie komunikacji międzyludzkiej i międzypokoleniowej.

Strategia rozwoju Katedry Biografistyki Pedagogicznej:

• powstało Archiwum Multimedialne Biografistyki Pedagogicznej, w którym są gromadzone wywiady przeprowadzane przez studentów i kierownika Katedry oraz skanowane i kserowane źródła udostępnione przez mgr Marię Kunowską-Porębną, córkę prof. Stefana Kunowskiego; zaplanowano wywiady z prof. Grażyną Karolewicz (zajmowała się badania dziejów KUL-u) oraz ks. prof. Markiem Zahajkiewiczem (znał bardzo dobrze i posiada materiały do czasów rektora bpa Mariana Rechowicza) oraz z innymi osobami (na razie jest to wyszukiwanie takich osób oraz rozmowy z nimi, aby wyraziły zgodę na wywiad);
• założona została „Kronika Katedry Biografistyki Pedagogicznej”;
• tworzenie biblioteczki-ośrodka gromadzącego literaturę biograficzną;
• projekt bibliografii biografistyki polskiej;
• współpraca z Encyklopedią katolicką – opracowywanie haseł-biogramów pedagogów;
• planowany jest cykl konferencji, seminariów naukowych dotyczących zagadnień związanych z biografistyką pedagogiczną, m.in. na temat metodologii badań w biografistyce pedagogicznej, wybitnych pedagogów oraz osób godnych zachowania w pamięci historycznej;
• planowane są dwie serie wydawnicze: „Biblioteka Katedry Biografistyki Pedagogicznej” – prace teoretyczne poświęcone biografistyce, badaniom naukowym w tym zakresie oraz „Sylwetki uczonych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego”;
• planowane jest powstanie czasopisma „Biografistyka Pedagogiczna” oraz nawiązanie współpracy z czasopismami biograficznymi istniejącymi na świecie (np. USA, Ukraina);
• w związku ze zbliżającym się w 2018 r. stuleciem KUL-u zostały podjęte pierwsze działania zmierzające do przygotowania publikacji Sto biografii na stulecie KUL, w formie słownika biograficznego profesorów, wychowawców i pracowników naukowych KUL;
• badania Katedry będą koncentrowały się na sylwetkach: uczonych, wychowawców, nauczycieli, ale będą również otwarte na inne środowiska (np. miejscowość, parafia, szkoła, wspólnota, miejsca pamięci, np. obóz koncentracyjny na Majdanu), które wnoszą nowe wartości do wychowania młodych pokoleń;
• planowane jest skompletowanie zespołu badawczego i wystąpienie o grant na badania nad „mapą” pedagogiki w Polsce – opis generacji uczonych, krótkie biogramy i ważniejsze instytuty w Polsce;
• planowane jest zorganizowanie „Kina biograficznego” – propagowanie ambitnych biografii filmowych;
• utworzenie Forum biografistyki i rozpoczęcie badań biograficznych w edukacji; ogłoszenie konkursu na wspomnienia o KUL-u (pamięć o uczelni i osobach z nią związanych).