Biblioteka Uniwersytecka

Historia kościoła

Kościół Akademicki KUL pod wezwaniem św. Krzyża

W miejscu dzisiejszego kościoła w 1434 r. została zbudowana drewniana kaplica. Kościół w stylu renesansu lubelskiego wybudowano w XVII w. Na początku XVIII w. obok kościoła powstał klasztor dominikanów obserwantów. W 1807 r. klasztor zamieniono na austriackie koszary wojskowe, a kościół pełnił funkcje kaplicy garnizonowej. W czasie I wojny światowej świątynia uległa zniszczeniu, została obudowana w dwudziestoleciu międzywojennym według planu P. Lalewicza. Architekturę kościoła unowocześniono, ale zachowano elementy dawnego stylu. W 1969 r. przebudowano prezbiterium według projektu W. Pieńkowskiego.
Kościół ma przestrzenny układ bazylikowy - dwunawowy (nawa główna szersza od bocznej), w nawie bocznej znajduje się ołtarz Świętej Rodziny. Prezbiterium jest wydłużone i zakończone półokrągłą absydą, w której mieści się monumentalna postać Chrystusa Triumfującego z wyciągniętymi jak na krzyżu ramionami (rzeźba J. Jarnuszkiewicza). Mury prezbiterium zdobią, wmurowane asymetrycznie w ściany, kamienne kostki. Z lewej strony prezbiterium, na ścianie tęczowej, umieszczone jest tabernakulum. Ołtarz główny - kamienny, bez nastawy zaprojektowała w 1969 r. Anna Grocholska. W latach 1964-1965 ściany i filary nawy głównej pokryto polichromią nawiązującą do encykliki Pacem in terris Jana XXIII. W oknach świątyni są witraże: w prezbiterium i w emporze - abstrakcyjne, w oknie ściany frontowej - przedstawiający Matkę Boską Częstochowską. Na chórze muzycznym znajdują się wybudowane w 1961 r. organy, które w 1973 r., dzięki księdzu Chwałkowi, zostały kapitalnie wyremontowane. Kościół nie posiada kaplic ani kruchty, zakrystia znajduje się po lewej strony prezbiterium.