Piotr Rachwał:

PL: Zasób ksiąg metrykalnych w archiwach parafii rzymskokatolickich Lubelszczyzny. Część I.

EN: The collection of the register books in the archives of the Roman Catholic churches in the Lublin region. Part 1

 

Źródło / source: Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne, 109 (2018)

Strony / pages: 315-346

 

https://doi.org/10.31743/abmk.2018.109.15

 

adobe_pdf_file_icon_32x32

 

Streszczenie

Artykuł prezentuje efekty kwerendy prowadzonej w latach 2012-2015 w 60 archiwach parafii rzymskokatolickich Lubelszczyzny. Jej celem było m.in. skatalogowanie wszystkich zachowanych ksiąg metrykalnych, w których wpisy rozpoczynają się przed grudniem 1900 r. Podobne próby podejmowano już na początku XX w., a do prekursorów w tym zakresie należał Henryk Wiercieński. Na omawianym terenie w okresie od XVI do XIX w. metryki sporządzano według trzech rodzajów formularzy. W okresie staropolskim posługiwano się formularzem trydenckim, w latach 1797-1810 formularzem austriackim, a od sierpnia 1810 r. tzw. formularzem polskim. W aneksie niniejszego studium  umieszczono wykaz zachowanych ksiąg metrykalnych 7 parafii. Pozostała część materiałów zostanie opublikowana na łamach kolejnych tomów czasopisma „Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne”.

 

Słowa kluczowe: archiwum parafialne, księgi metrykalne, Lubelszczyzna, inwentaryzacja, zasób archiwalny.

 

 

Summary

The article presents the effects of research conducted in the years 2012-2015 in 60 archives of the Roman Catholic parishes in the Lublin region. Its aim was, among others, to catalogue all the preserved register books whose entries started before December 1900. Similar attempts were made at the beginning of the 20th century, and Henryk Wiercieński was one of the precursors in this field. In the region under investigation, register books were based on three types of forms in the period from the 16th to the 19th centuries. In the Old Polish period, a Tridentine form was used, in the years 1797-1810 – an Austrian form, and from August 1810 onwards – so-called Polish form. An annexe to the following study includes the list of the preserved register books of seven parishes. The rest of the material will be

 

Key words: a parish archive, register books, the Lublin region, inventorying, an archival collection

 

 

Bibliografia / References

Źródła

Archiwum Archidiecezji Lubelskiej (dalej AAL), syg. Rep. 60, VI, nr 1. Akta Konsystorza Generalnego Diecezji Lubelskiej. Wykaz statystyczny o ruchu ludności w parafiach dzisiejszych guberni lubelskiej od najdawniejszych czasów do 1901 r.

Archiwa parafialne, Księgi metrykalne – patrz Aneks.

Archiwum Państwowe w Lublinie, Akta parafii rzymskokatolickiej w Niedrzwicy 1675-1802, syg. 106/56.

 

Opracowania

Biernat Andrzej, Księgi metrykalne w archiwach państwowych, „Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne”, 75(2001), s. 65-74.

Gawrysiakowa Janina, Grupy wyznaniowe ludności w Lubelskiem w XIX wieku, Lublin 1992.

Gawrysiakowa Janina, Zasoby archiwów parafialnych, ziemia lubelska, parafie rzymskokatolickie. Stan na 1 II 1980 r., „Przeszłość Demograficzna Polski”, 13(1981), s. 119-124.

Gieysztorowa Irena, Badania demograficzne na podstawie metryk parafialnych, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, 10(1962), s. 103.

Hoszowski Stanisław, Dynamika rozwoju zaludnienia Polski w epoce feudalnej (X-XVIII w.), „Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych”, XIII (1951), s. 137-198.

Hoszowski Stanisław, Sułowski Zygmunt, Ewidencja ruchu naturalnego ludności oparta na dawnych metrykach parafialnych, „Przeszłość Demograficzna Polski”,  4(1971), s. 3-20.

Kula Witold, Problemy i metody historii gospodarczej, Warszawa 1963.

Kula Witold, Stan i potrzeby badań nad demografią historyczną dawnej Polski (do początków XIX w.), „Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych”, 13(1951), s . 23-110.

Kumor Bolesław, Dzieje diecezji krakowskiej do roku 1795, Kraków 2002.

Rachwał Piotr, Historyczna rejestracja metrykalne w archiwach parafialnych w Lubelskiem, w: Retrospekcja i ochrona dziedzictwa kulturowego, red. S. Kowalska, D. Wańka, Poznań-Kalisz 2015, s. 150-164.

Rachwał Piotr, Księgi metrykalne z czasów zaboru austriackiego w archiwach parafialnych w Lubelskiem – regulacje prawne, stan zachowania, „Rocznik Lubelskiego Towarzystwa Genealogicznego”, VI(2014/2015), s. 306-325.

Rachwał Piotr, Staropolskie księgi metrykalne w archiwach parafialnych archidiecezji lubelskiej, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”,  LXIII (2015) nr 4, s. 585-601.

Stopniak Franciszek, Archiwa parafialne dekanatu lubelskiego, „Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne”, 9(1964), s. 5-19.

Sułowski Zygmunt, O właściwą metodę wykorzystywania metryk kościelnych dla badań demograficznych, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, 10(1962), s. 81-100.

Sułowski Zygmunt, Ruch naturalny ludności ziemi lubelskiej w latach 1582-1900, „Folia Societatis Scientarium Lublinensis”, 18(1976) Hum. 1, s. 1-11.

Wiercieński Henryk, Próbki szperań po archiwach. Z ruchu ludności i zaludnienia na terytorium dawnego województwa lubelskiego w ciągu 3-ch ostatnich stuleci, „Rocznik Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego”, IV(1910), s. 313-329.

 

Informacja o autorze / Information about Author

Piotr Rachwał – dr historii; adiunkt w Instytucie Historii KUL; e-mail: piotrach@kul.pl

Autor: Artur Hamryszczak
Ostatnia aktualizacja: 17.09.2018, godz. 23:52 - Artur Hamryszczak