PRZEGLĄD PRAWNO-EKONOMICZNY

 Nr 12 (3/2010) | lipiec-sierpień-wrzesień 2010

pobierz pdf 

 

 

Przedmowa

dr Filip CIEPŁY (Zastępca Redaktora Naczelnego), s. 3

 

 

Artykuły

 

 

Media w Internecie - zarys problematyki prawnej
Media via Internet - analysis of legal regulations

dr Grzegorz TYLEC, s. 5

 

W artykule zwrócono uwagę na niektóre problemy dotyczące wykładni przepisów prawnych regulujących działalność w obszarze mediów internetowych. Autor przedstawia istotne regulacje prawne i różne opinie interpretacyjne.  Analiza opiera się na polskim i europejskim prawodawstwie i orzecznictwie, które odnoszą się do takich pojęć jak „media” i „media Internet”.  W artykule omówiono kwestie związane z nowymi technikami komunikacji medialnej: radiem internetowym oraz telewizją internetową. Przeprowadzona przez autora analiza stanowi dowód, że jest to kwestia złożona i wymaga podjęcia dalszych badań.

The article focuses on some legal problems concerning the interpretation of provisions on Internet media law. The author presents relevant legal regulations and different opinions in the area of interpretation of this issue. The analysis of legal regulations is based on Polish and European legal rulings which lend meaning to the term “media” and “Internet media”. The article discusses a new methods of technical activity of internet radio and Internet television. The analysis carried out by author provides evidence that this issue is very problematic and worth further research.

 

 

 

Oświadczenie oskarżonego o rezygnacji z udziału w rozprawie
(art. 377 § 3 k.p.k.). Zagadnienia wybrane
Decision of the Accused not to Participate in the Trial
(Article 377 § 3 k.p.k.): Some Remarks

dr Joanna MISZTAL-KONECKA, mgr Janusz KONECKI, s. 14

 

W toku postępowania karnego obecność oskarżonego na rozprawie głównej jest obowiązkowa, jeśli ustawa nie stanowi inaczej. Uczestnictwo w rozprawie jest przy tym nie tylko obowiązkiem oskarżonego, ale także jego uprawnieniem wchodzącym w zakres realizacji prawa do obrony. Mimo to ustawodawca, realizując postulat sprawności postępowania, przewiduje sytuacje, w których postępowanie karne – w części lub w całości – może się toczyć bez udziału oskarżonego. Przedmiotem niniejszego opracowania są komplikacje pojawiające się w razie stosowania w postępowaniu zwyczajnym normy zawartej w art. 377 § 3 k.p.k., dozwalającej oskarżonemu na złożenie oświadczenia o rezygnacji z udziału w rozprawie.

The main rule of Polish criminal procedure is the obligatory attendance of the accused person during the criminal trial. But there is the possibility to resolve the matter in the absence of the accused, unless he manifested willingness to participate in the trial. The Legislator has allowed the accused to choose whether he/she wants to participate actively in the proceeding. The accused can take the decision not to participate in the trial. Analysis of the possible problems shows that the judge should – in every case of deprivation of liberty – order to bring the accused to the court. It can allow to avoid serious pleas of the appeal of deprivation of the right to defence, especially in a situation in which the accused decided to participate in the trial in the last moment.

 

 

 

Rozliczanie kosztów tzw. mediów w odniesieniu do najemców lokali komunalnych a VAT
The application of utility costs concerning tenants of municipal dwellings and VAT

dr Michalina DUDA, s. 25

 

Opodatkowanie podatkiem od towarów i usług sprzedaży tzw. mediów wobec najemców lokali komunalnych może w niektórych sytuacjach prowadzić do kaskadowego naliczania tego podatku. W konsekwencji lokatorzy mieszkań komunalnych zobowiązani są do ponoszenia wyższych kosztów tzw. mediów w porównaniu do mieszkańców będących właścicielami lokali znajdujących się w budynkach będących własnością wspólnoty mieszkaniowej. Z uwagi na to, że najemcy lokali komunalnych zazwyczaj należą do osób mniej zamożnych sytuacja taka oceniana jest jako wyjątkowo niesprawiedliwa. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie mechanizmów prawnych, które prowadzą do wskazanego zróżnicowania sytuacji prawnopodatkowej najemców i właścicieli lokali mieszkalnych znajdujących się w  budynkach wielolokalowych stanowiących własność wspólnot mieszkaniowych oraz ocena zgodności przedstawionych praktyk z przepisami prawa krajowego i wspólnotowego.

In some cases the goods and services tax charged on the utilities provided to the tenants of municipal dwellings may lead to the cascade taxation of the utilities. In consequence the tenants of municipal dwellings are obliged to bear higher utility costs in comparison with those who have purchased a unit in a condominium. Since vast majority of the tenants of municipal dwellings are low-income people, such a situation is considered to be extremely unfair. The aim of this paper is to present the legal mechanisms that lead to the differentiation in the legal-tax status between the tenants of municipal dwellings and those who have purchased a flat in a condominium. The paper discusses the provisions that underlie those mechanism on both the national level and the Community level.

 

 

 

O elementach postępowania notarialnego oraz aktu notarialnego
Über die Elemente der notariellen Handelns sowie des notariellen Aktes

mgr Grzegorz WOLAK, s. 35

 

Autor podejmuje dwa szczegółowe zagadnienia związane z aktem notarialnym jako dokumentem urzędowym. Po pierwsze, wskazuje na zasadnicze elementy tzw. postępowania notarialnego, którego efektem jest sporządzanie przez notariusza aktu notarialnego. Po drugie, wyjaśnia czy wszystkie, a jeśli nie to które, z wymogów formalnych zawartych w ustawie – Prawo o notariacie, odnoszących się do sporządzania aktów notarialnych mają dla nich charakter konstytutywny w tym sensie, że ich pominięcie, podanie niezgodnie z rzeczywistością lub niedostateczne określenie powoduje, że akt notarialny jest tylko pozorem tego dokumentu urzędowego, w istocie nim jednak nie będąc.

In dem Artikel bespreche ich zwei ausfürliche Probleme, die mit dem notariellen Akt als das amtliche Dokument verbunden sins. Erstens, weise ich auf die grundsätzliche Elemente, des sogenanten notariellen Handelns hin, dessen Ergebnis eine Anfertigung des notariellen Aktes vom Notar ist. Zum zweiten erkläre ich das, ob alle und wenn nicht, dann welche, aus den formellen Erfordernissen, die im Gesetz über die Notariatsordnung enthalten sind, die sich auf die Anfertigung der notariellen Akte beziehen, haben für sie einen konstitutiven Charakter in diesem Sinne, das ihre Auslassung, ihre nicht mit der Wirklichkeit übereinstimmende Angabe oder ungenügende Bezeichnung verursachen, dass der notarielle Akt nur der Schein der amtlichen Dokument ist, das er aber in der Wirklichkeit nicht ist.

 

 

 

Egzekucja z majątku małżonków
Executions for matrimonial property

mgr Marcin OWSIANKA, s. 48

 

Światowy kryzys gospodarczy przyczynił się do znacznego ograniczenia akcji kredytowej banków, a także obniżenia wartości złotego w stosunku do walut obcych. Bezpośrednim skutkiem tego zjawiska jest brak należytej staranności niektórych podmiotów gospodarczych jak również osób fizycznych w wykonywaniu zobowiązań. W związku z tym wzrosło znaczenie egzekucji sądowej jako podstawowego instrumentu procesowego demokratycznego państwa prawa mającego za cel ochronę praw podmiotowych a także interesów ekonomicznych jego obywateli. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie problematyki egzekucji sądowej i jej istotnych funkcji ze szczególnym uwzględnieniem egzekucji kierowanej do majątku objętego wspólnością majątkową małżeńską. Podstawowymi źródłami prawa regulującymi zagadnienie egzekucji z majątku wspólnego są kodeks postępowania cywilnego oraz kodeks rodzinny i opiekuńczy. Autor prezentuje podstawowe zagadnienia dotyczące egzekucji z majątku małżeńskiego. Omawia przy tym funkcje egzekucji sądowej i podstawowe pojęcia takie jak małżeńskie ustroje majątkowe czy też klauzula wykonalności.

Economic crisis has contributed to economic and social changes in the country. The direct consequences of such phenomenom is lack of suitable transactors and also phisical persons care in fulfilling obligations. The aim of this article is presentation of some issues connected with matrimonial property regimes in the light of the execution proceedings The basic sources of law that regulate the execution issues from matrimonial property regimes are Civil procedure code and Family and guardianship code. Author presents basic questions from executions for matrimonial property. It discusses functions of judicial executions at it and basic notions of like matrimonial property structures as well as clause of feasibility.

 

 

 

Znaczenie określenia „pijaństwo” na gruncie przepisów o ubezwłasnowolnieniu
„Drunkenness” as the reason of incapacitating to act in law

mgr Agnieszka OGRODNIK-KALITA, s.

 

W artykule Autorka podejmuje zagadnienie znaczenia pojęcia „pijaństwo”, użytego przez ustawodawcę w art. 13 i 16 Kodeksu cywilnego, jako przykład zaburzeń psychicznych, będących podstawą ubezwłasnowolnienia. Ze względu na istniejące do dzisiaj pewne przemieszanie pojęć dotyczących zjawisk związanych z używaniem alkoholu, które występuje nie tylko w języku potocznym, ale również prawnym i prawniczym, konieczne jest ich doprecyzowanie. Rozróżnienie uzależnienia od alkoholu i pijaństwa pozwala ponadto na stwierdzenie, który z wzorców spożywania alkoholu ustawodawca rozumie pod określeniem „pijaństwo”, a tym samym który może być podstawą ubezwłasnowolnienia.

This article focuses on the meaning of “drunkness”, which is used in article 13 and 16 of Civil Code. “Drunkness”is one of the reason of incapacitating to act in law. It is not a peculiar reason but just an example fot psychical disorder. It is important because drunkness means just a bad habit, which can be changed. Only addiction to alcohol can involve psychical disorder, thus can be the reason of incapecitating to act in law.

 

 

 

Currency risk in Ukraine related to the Polish exchange rate dynamics
Ryzyko walutowe w Ukrainie na tle dynamiki kursu waluty polskiej

prof. dr hab. Wiktor CZEPURKO, mgr Larysa CZEPURKO, s. 64

 

The article is devoted to the theoretical aspects of exchange rate risk and empirical research of reasons and factors of its high level in Ukraine. Based on the comparison of dynamic of USD/UAN and USD/PLN rates, the consistent pattern of changes of hryvnia rate in 2008-2009 was proved. It was determined that the change of interest rates and balance of payments were the main reasons for the hryvnia and zloty tumble. Higher level of exchange rate risk in Ukraine, in comparison with Poland, took place due to the high share of the currency loans and absence of the hedging instruments on the market of financial services in Ukraine.

Artykuł jest poświęcony teoretycznym aspektom ryzyka walutowego i empirycznemu badaniu przyczyn i czynników jego wysokiego poziomu w Ukrainie. Na podstawie porównania dynamiki kursów USD/UAN i USD/PLN jest udowodniona prawidłowość zmiany kursu hrywny w 2008-2009 latach. Ustalono że decydującymi przyczynami spadku hrywny i złotego stały się zmiana stóp oprocentowania i salda płatniczego bilansu. Wyższy poziom ryzyka walutowego w Ukrainie w porównaniu z Polską powstał wskutek wysokiego udziału kredytów walutowych i braku instrumentów służących do zabezpieczania przed ryzykiem walutowym na rynku finansowych usług kraju.

 

 

 

Bezpieczeństwo finansowe – wczoraj i dziś
Financial Security – Yesterday and Today

dr Jarosław W. PRZYBYTNIOWSKI, mgr Anna KRAWCZYK, s. 77

 

Świat zmaga się z potężnym kryzysem gospodarczym. Załamanie w sferze realnej ekonomii zaczęło się od kłopotów sektora finansowego. Były one efektem braku skutecznego nadzoru, braku organizacji zdolnej ogarnąć i zdiagnozować możliwe zagrożenia i podnoszącej alarm w razie wystąpienia niebezpiecznych zjawisk w sektorze finansowym. Zabrakło mechanizmów ostrzegających przed niewiarygodnością ocen wydawanych przez agencje ratingowe, tworzeniem przez specjalistów od inżynierii finansowej gigantycznych piramid w oparciu o papiery, których wartość od początku powinna była budzić zastrzeżenia. Doświadczenia związane z kryzysem finansowym ujawniły znaczne braki w nadzorze nad rynkiem finansowym zarówno w poszczególnych sprawach, jak i w podejściu do systemu finansowego, jako całości. Rozwiązania stosowane w zakresie nadzoru nie były w stanie zapobiec sytuacjom kryzysowym, zapewnić prawidłowego zarządzania nimi oraz rozwiązać problemów z nich wynikających. Dlatego koniecznością stała się dyskusja nad utworzeniem jednego, wzmocnionego, zintegrowanego nadzoru, który będzie kontrolował funkcjonowanie całego systemu finansowego w Unii Europejskiej (UE). Krajowymi organami nadzorczymi, przy czym mediacja ta miałaby mieć charakter „wiążący”. Na tzw. poziomie „makroostrożnościowym” KE proponuje nową Europejską Radę Oceny Ryzyka Systemowego (European Systemic Risk Council - ESRC), w której mieliby zasiąść prezesi narodowych banków centralnych z 27 państw UE, szefowie krajowych i trzech unijnych instytucji nadzorczych UE oraz przedstawiciele KE. ESRC miałaby poważnie brać pod uwagę i analizować wczesne ostrzeżenia i wszelkie informacje kluczowe dla stabilności finansowej i skutecznie reagować, wydając krajom zalecenia za pośrednictwem unijnej rady ministrów finansów Ecofin albo instytucji nadzoru unijnego. Bruksela, maj 2009.

The world is faced with huge economic crisis.
The collapse in the real economy began from the troubles with the financial sector. They were the result of lack of effective supervision, lack of organization able to embrace and diagnose the possible risks and raising the alarm in the event of dangerous phenomena in the financial sector. There was no warning before the mechanisms of unreliability of ratings issued by rating agencies, specialists in creating the financial engineering giant pyramid based on securities whose value should have been from the beginning find objectionable. Experience of the financial crisis has revealed major shortcomings in the supervision of financial markets, both in individual cases, as well as the approach to the financial system as a whole. Solutions used in the surveillance were not able to prevent a crisis, to ensure proper management and to resolve problems arising there from. Therefore, the need has become a discussion on setting up a single, enhanced, integrated supervision, which will monitor the functioning of the entire financial system in the European Union (EU).

 

 

 

Funkcjonowanie rynku ziemi rolnej w Polsce
The functioning of market rural land in Poland

dr inż. Małgorzata GOTOWSKA, s. 91

 

Artykuł poświęcony jest funkcjonowaniu rynku ziemi rolnej w Polsce. Jest to ważny i ciekawy temat ze względu na specyfikę rynku nieruchomości, zwłaszcza segmentu gruntów rolnych. W opracowaniu wykonano analizę obrotu ziemią rolną w Polsce oraz analizę cen gruntów rolnych ze względu na klasę gleb z podziałem na województwa Polski. Z badań wynika, że ceny ziemi rolnej w Polsce wzrosły od momentu wstąpienia Polski do UE, a także z roku na rok wzrasta zainteresowanie ziemią jako dobrą formą lokaty kapitału.

Article is devoted functioning of market rural land in Poland. There is important and curious theme from the point of view specificity of market estate, especially segment of rural ground. In elaboration of turn rural land in Poland and make analysis price of rural polish ground from the point of view clases of soil with distribution on provinces. From research result, that prices of rural lands have grown in Poland from moment of accession Poland to UE, as well as from year to year interest grows rural land as good investment capital.

 

 

 

Recenzja

 

 

Leksykon prawa administracyjnego. 100 podstawowych pojęć, red. Eugeniusz Bojanowski, Krzysztof Żukowski, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2009, ss. 584.

mgr Artur LIS, s. 102

 

 

Sprawozdania

 

 

Sprawozdanie z I Międzynarodowej Konferencji Kanonicznego Prawa Procesowego pt. „Współpraca sądu ze stronami, adwokatami i pełnomocnikami”, Olsztyn 21-22 kwietnia 2010 r.

dr Anna TUNIA, s. 104

 

 

 

Sprawozdanie z konferencji naukowej „Prawo w Europie średniowiecznej i nowożytnej”,

Stalowa Wola, 14 marca 2010 r.

mgr Artur LIS, s. 109