PRZEGLĄD PRAWNO-EKONOMICZNY

 Nr 6 (1/2009) | styczeń-luty-marzec 2009

pobierz pdf 

 

 

Przedmowa

dr Barbara LUBAS (Redaktor Naczelna), s. 3

 

 

Artykuły

 

 

Teoria Leona Petrażyckiego w kontekście rosyjskiej filozofii prawa (uczniowie i kontynuatorze)
Theory of Leon Petrażycki in the context of Russian philosophy of law (disciples and followers)

prof. dr hab. Aleksander MEREŻKO, s. 5

 

Ten artykuł jest poświęcony analizie prac Prima Sorokina, Mikołaja Timaszewa i Grzegorza Gurewicza, którzy byli uczniami Leona Petrażyckiego i rozwinęli jego psychologiczne pojęcie prawa. Ci autorzy, którzy położyli podwaliny współczesnej socjologii prawa w USA i Francji, wzbogacili i rozwinęli koncepcję Petrażyckiego w kierunku socjologii prawa. Inny autor, Michaił Rejner, może być uważany za kontynuatora nauczania Petrażyckiego, ponieważ jego naukowe koncepcje były głęboko zainspirowane przez Petrażyckiego i psychologiczną szkołę prawa. Na podstawie teorii prawa Petrażyckiego oraz biorąc pod uwagę prace jego kontynuatorów i krytyków proponujemy następującą definicję istoty prawa: prawo jest intersubiektywnym, socjalno-psychologicznym zjawiskiem, które wyraża dążenie ludzkości do ideału sprawiedliwości i miłości, jako najwyższych społecznych wartości.

This article is devoted to the analysis of the works of Pitirim Sorokin, Nikolay Timashev and Georges Gurvitch, who were disciples of Leon Petrażycki and developed his psychological concept of law. These authors, who laid foundations of contemporary sociology of law in the US and France, enriched and developed Petrażycki’s concept in the direction of legal sociology. Another author, Mikhail Rejsner, can be viewed as follower of Petrażycki’s teaching because his scientific ideas were profoundly influenced by Petrażycki and psychological school of legal science. On the basis of Petrażycki’s concept of law and taking into consideration works of his followers and critics we offer following definition of the essence of law: law is intersubjective, socio-psychological phenomenon, which expresses mankind’s aspiration towards ideal of Justice and Love, as highest social values.

 

 

 

Zadania systemu pomocy społecznej w Polsce
Task of system of social help in Poland

dr Krzysztof CHOCHOWSKI, s. 20

 

Powrót Polski do demokracji i transformacja ustroju gospodarczego wymusiły szereg reform, w tym reformę systemu ubezpieczeń społecznych i ochrony zdrowia. Fakt ten spowodował znaczący wzrost liczby osób, które potrzebują pomocy ze strony państwa. W celu zapewnienia socjalnej ochrony tym podmiotom i umożliwienia im przezwyciężenie trudnej sytuacji życiowej, zbudowano w Polsce system pomocy społecznej. Niniejszy artykuł poświęcony jest zadaniom systemu pomocy społecznej w Polsce, zaś jego celem jest przedstawienie wniosków, które pozwolą na poprawę efektywności ich wykonywania, uwzględniając interes jednostki.

The return of Poland to democracy and its extorted the transformation of economic system the row of reforms, in this the reform of system of national insurance schemes and the protection of health. That fact caused the significant growth of number persons, who need from side of you help. It in aim of assurance of social protection this subjects and making possible them the overcoming the difficult life situation, the system of social help was built in Poland. The tasks of system of social help in present article to be consecrated in Poland, meanwhile is its aim the performance of conclusions which will permit on improvement of efficiency their executing, the taking into account the business of individual.

 

 

 

Samorząd terytorialny w Polsce w latach 1944-1950
Self-government in Poland in Years 1944-1950

dr Marek KLIMEK, s. 30

 

Do podstawowych uwarunkowań, które zadecydowały o utworzeniu samorządu terytorialnego w Polsce w 1944 roku należały: 1) uznawana przez ówczesne władze konieczność kompromisu politycznego, 2) realna ocena znikomych wpływów w społeczeństwie, 3) brak poparcia społeczeństwa dla doktryny komunistycznej. Natomiast o jego likwidacji w 1950 roku przesądziły przede wszystkim: 1) zależność polityczna Polski od ZSRR, który narzucił Polsce scentralizowany model administracji państwa, 2) skoncentrowany atak komunistycznych władz na istniejącą opozycję polityczną, 3) planowe dążenie do zaprowadzenia totalitarnego ustroju państwa.

The fundamental conditions which determined the forming of self-goverments in Poland in 1944 are the following: 1) the necessity of a political compromise recognized by of the contemporary authorities, 2) the real estimation of minimal influences on the society, 3) the lack of the society support for the communist ideology. As far as its liquidation in 1950 is concerned, however, what settled the question mostly was the following: 1) the political dependence of Poland on the USSR which imposed the centralized model of state administration on Poland, 2) the concentraced attack of the communistic authorities on the political opposition, 3) planned aspirations of estabilishing the totalitarian structure in the state.

 

 

 

Prawne uregulowanie wyrażania zgody na przerwanie ciąży (kwestie wybrane)
Legal regulation of giving assent to abortion (selected issues)

dr Grzegorz KOWALSKI, s. 40

 

W artykule autor analizuje z punktu widzenia konstytucyjnej zasady ochrony rodzicielstwa (macierzyństwa i ojcostwa) przepisy prawne regulujące wyrażanie zgody na przerwanie ciąży. Szczegółowe rozważania zostały poświęcone: a) zróżnicowaniu sytuacji prawnej kobiet ciężarnych w przedmiocie decydowania o aborcji ze względu na zakres posiadanej przez nie zdolności do czynności prawnych; b) formie wyrażania zgody na przerwanie ciąży; c) problematyce pominięcia udziału ojca w procesie decydowania o usunięciu ciąży; d) prawnej dopuszczalności w niektórych sytuacjach usunięcia ciąży bez zgody kobiety ciężarnej.

In the article the author analyses legal provisions regulating giving assent to abortion from viewpoint of constitutional rule of protection of parenthood (motherhood and fatherhood). Detailed ponderings concern: a) differentiation of legal situation of pregnant women, if it is about making decision on abortion, on account of scope of having the capacity to enter into legal transaction; b) form of giving assent to abortion; c) problems of passing over the participation of a father in process of deciding on abortion; d) legality, in some situations, of an abortion without pregnant woman consent.

 

 

 

Ingerencja sądu opiekuńczego we władzę rodzicielską
Family Court intervention into parental power

dr Piotr TELUSIEWICZ, s. 54

 

W polskim systemie prawa rodzinnego, ingerencja sądu we władzę rodzicielską jest przeważnie utożsamiana z pozbawieniem, ograniczeniem lub zawieszeniem praw jednego lub obojga rodziców. W świetle regulacji Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego można również postawić pytanie o możliwość pozytywnego wymiaru interwencji. Za wyjątkiem tych dwóch skrajnych przejawów sądowej interwencji, jest jeszcze trzeci jej rodzaj, który można określić mianem  neutralnej interwencji.

In the Polish system of Family Law the Court intervention into parental power is primarily associated with deprivation, limitation or suspension of rights of one or both parents. In the light of regulations of Family Code a question of existence of positive intervention may be asked. It seems that except from those two extreme aspects of the Court intervention there is also the third one, namely the neutral one.

 

 

 

Posiedzenie pojednawcze w postępowaniu z oskarżenia prywatnego
The conciliatory meeting with reference to the prosecution filed by a natural person

mgr Damian GIL, s. 64

 

Podejmując się omówienia tej problematyki autor chciał ukazać pozytywne i negatywne aspekty konsensualnego rozwiązania sporu. Posiedzenie pojednawcze w sprawach z oskarżenia prywatnego, mimo że jest instytucją starą, wymaga nowych rozwiązań i głębszego spojrzenia na rolę sądu. W ostatniej części pracy, podjęto próbę odpowiedzi na pytanie – Co lepsze, posiedzenie pojednawcze czy mediacja w sprawach z oskarżenia prywatnego. Odpowiedzi mogą być różne, w zależności od kryteriów oceny i meritum konkretnej sprawy.

When discussing the subject master, the author wanted to present positive and negative aspects of to understand. The conciliatory meeting with reference to the prosecution filed by a natural person, despite being can old institution, requires  new solutions and a deeper new on the role of court. Mediation, now ever, seems to be an imperfect institution with lots of legal loops. In the find part of the thesis article on attempt to answer the following question was made. Which is better, the conciliatory meeting or mediation whit reference to prosecution filed by a natural person. The answers can be different depending on the assessment criteria and the merits of the concrete case.

 

 

 

Sprawy dawne w postępowaniu kanonizacyjnym
Former matters in the canonization proceedings

mgr Artur LIS, s. 73

 

Od początku istnienia Kościoła świętym oddawany był kult publiczny. W procedurze kanonizacyjnej, istotnym problemem były sprawy dawne, gdy dowody dotyczące cnót w szczególności lub męczeństwa sługi Bożego są oparte wyłącznie na źródłach pisanych, kiedy brakuje świadków naocznych na temat heroiczności cnót lub męczeństwa sługi Bożego. Niniejszy artykuł jest próbą uchwycenia spraw dawnych (historycznych) w ustawodawstwie kolejnych papież począwszy od Urbana VIII (1623-1644) aż do Jana Pawła II (1978-2005).

From the very beginning of the Church’s history the saints were worshiped in the public cult. Former matters were an important issue in the canonization proceeding. These matters are especially significant when the evidences concerning the virtues, especially those of God’s servant martyrdom, are strictly  based on the written sources and when there is a lack of the eye-witnesses who can confirm heroism of virtues or God’s servant martyrdom. The fallowing article is an attempt to grasp the former (historical) matters in the popes’ successive legislation beginning from Urban VIII (1623-1644) up to John Paul II (1978-2005).

 

 

 

O formie aktu notarialnego na gruncie kodeksu spółek handlowych
Über die Form der Notariatsurkunde auf dem Grund des Gesetzbuchs für Handelsgesellschaften

mgr Grzegorz WOLAK, s. 81

 

Celem napisania niniejszego artykułu jest przyjrzenie się regulacji prawnej zawartej w ustawie z 15.09.2000r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2000, Nr 94, poz. 1037, ze zmian.) a dotyczącej przypadków zastrzeżenia przez ustawodawcę formy aktu notarialnego dla regulowanych w niej czynności prawnych (oświadczeń woli).
Oczywiście z uwagi na ramy pracy nie stanowi ona pogłębionego omówienia tej problematyki.
W pracy przedstawiam poszczególne przypadki zastrzeżenia formy aktu notarialnego na gruncie tejże ustawy szczególnej li tylko dla oświadczeń woli; niektórym poświęcając nieco więcej uwagi.

In diesem Artikel bespreche ich, die von Gesetzgeber vorbehaltene Fälle der Notariatsurkundeform für Rechtsgeschäfte (Willenserklärungen) auf dem Grund des Gesetzbuchs für Handelsgesellschaften von 15.09.2000.
Selbstverständlich bildet dieser Artikel wegen seines Umfangs keine vertiefte Besprechung dieser Problematik.
Im Artikel stelle ich einzelne Fälle für den Vorbehalt der Notariatsurkundeform auf dem Grund des Gesetzbuch für Handelsgesellschaften ist. Manchen Fällen schenke ich ein bisschen mehr Aufmerksamkeit.

 

 

 

Internet jako narzędzie reklamowe wykorzystywane w działalności przedsiębiorstw turystycznych
Das Internet als ein in der Tätigkeit von Touristenunternehmen verwendetes Werbungsinstrument

dr Marcin MOLENDA, s. 94

 

W niniejszym artykule przedstawiono znaczenie Internetu jako narzędzia reklamowego wykorzystywanego w działalności przedsiębiorstw turystycznych. W pierwszej części omówiono Internet, jako medium reklamowe, dokonując charakterystyki różnych form reklamy internetowej. Następnie zaprezentowano wyniki badań ankietowych zastosowania Internetu, jako narzędzia reklamy wykorzystywanego przez przedsiębiorstwa turystyczne na przykładzie Centrum konferencyjno – bankietowe ,,Knieja” w Supraślu świadczącego usługi noclegowe, gastronomiczne, konferencyjne oraz szkoleniowe. W końcowej części artykułu dokonano oceny reklamy internetowej przedsiębiorstwa turystycznego ,,Knieja”.

Der vorliegende Beitrag stellt die Bedeutung des Internets als ein Werbungsinstrument dar, das in der Tätigkeit von Touristenunternehmen verwendet wird. Im ersten Teil wird das Internet als ein Werbungsmedium charakterisiert, wobei auch verschiedene Formen der Internetwerbung analysiert werden. Im Weiteren werden am Beispiel des Konferenz- und Bankettzentrums „Knieja“ in Supraśl, das Übernachtungs-, Konferenz-, Schulungs- sowie gastronomische Dienstleistungen erbringt, Umfragenergebnisse über die Verwendung des Internets als Werbungsinstrument von Touristenunternehmen präsentiert. Der Schlussteil des Beitrags enthält eine Bewertung der durch das Touristenunternehmen „Knieja“ betriebenen Internetwerbung.

 

 

 

Pośrednictwo ubezpieczeniowe w Niemczech. Wybrane zagadnienia Część I
Insurance intermediary in Germany. Chosen questions. Part I

dr Jarosław W. PRZYBYTNIOWSKI, s. 103

 

Zasadniczą zmianą w prawie niemieckim jest likwidacja dotychczas istniejącej nieograniczonej wolności wykonywania zawodu pośrednika ubezpieczeniowego zgodnie, z którą nie występowały ograniczenia w dostępie lub wykonywaniu zawodu (tzn. każdy mógł być pośrednikiem ubezpieczeniowym). Zgodnie z nowymi regulacjami pośrednictwo ubezpieczeniowe jako działalność gospodarcza wymaga pozwolenia (§ 34d GewO). Przepis podąża, zatem za istniejącym obowiązkiem pozwolenia na pośrednictwo w handlu nieruchomościami, w pożyczkach i lokatami kapitału (§ 34c GewO).
Pośrednicy ubezpieczeniowi muszą spełnić szereg wymogów formalno - prawnych z zakresu posiadanych kwalifikacji, rękojmi należytego wykonywania działalności, ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, aby uzyskać pozwolenie i wpis do rejestru. Podczas wykonywania czynności pośredniczenia w zawieraniu umów ubezpieczenia ciążą na pośrednikach obowiązki informowania, doradzania i dokumentowania udzielanych porad. Za nie wywiązywanie się z powyższych obowiązków pośrednikowi grożą sankcje.

The fundamental change of German law is liquidation of previous unlimited freedom of performing insurance intermediary job according to which there were no limits in access to this job (everyone could be an insurance intermediary). According to new regulations insurance agency as business activity requires permission (§ 34d GewO). The regulation follows existing duty for permission in real estate commerce loans and investment (§ 34c GewO).
Insurance agents need to fulfill many formal and legal requirements in domain of qualifications, guarantee of proper service, legal liability to gain permission and registry. While insurance servicing intermediaries must inform advise and evidence given advices. Not untieing the above mentioned may bring sanctions.

 

 

 

Recenzja

 

 

Rec: Ekonomiczne podejście do przestępczości. Magazyn "Ius et Lex" nr (V) 1/2007

dr Filip CIEPŁY, s. 115

 

 

Sprawozdania

 

 

Ogólnopolski Zjazd Katedr Prawa Karnego

dr Filip CIEPŁY, s. 123

 

 

 

Sprawozdanie z konferencji naukowej "Strefa Schengen. Europa bez granic czy nowa żelazna kurtyna?"

dr Grzegorz KOWALSKI, s. 127

 

 

 

Sprawozdanie z konferencji naukowej "Szkoła - wychowanie i edukacja"

mgr Dominik TYRAWA, s. 132

 

 

 

Sprawozdanie z konferencji Microsoft Technology Summit

mgr Rafał OLKO, s. 137