ARTYKUŁY
Dariusz KROK (2014). Religijny system znaczeń i religijne radzenie sobie ze stresem a eudajmonistyczny dobrostan psychiczny. Roczniki Psychologiczne, 17 (4), 649-664.
Streszczenie: Artykuł dotyczy zależności między religijnością ujmowaną w ramach religijnego systemu znaczeń i religijnego radzenia sobie a dobrostanem eudajmonistycznym w mediacyjnej perspektywie poczucia sensu życia. Aby zweryfikować postawione hipotezy, przeprowadzono dwa badania empiryczne (N = 187 i N = 177 osób) mające na celu określenie charakteru i stopnia powiązań między wymienionymi czynnikami. Wyniki ukazały, że religijny system znaczeń pozytywnie wiązał się z dobrostanem eudajmonistycznym, podczas gdy negatywna strategia religijnego radzenia wykazywała ujemne związki. Wystąpiły także pozytywne związki między religijnością i wymiarami poczucia sensu życia: obecnością i poszukiwaniem. Wymiar obecności sensu życia, w przeciwieństwie do poszukiwania sensu, okazał się mediatorem w relacjach religijnego systemu znaczeń i religijnego radzenia sobie z dobrostanem eudajmonistycznym.
Słowa kluczowe: religijny system znaczeń, religijne radzenie sobie, dobrostan eudajmonistyczny, poczucie sensu życia.
Beata ZARZYCKA (2014). Struktura czynnikowa polskiej adaptacji Skali Komfortu i Zmagań Religijnych. Roczniki Psychologiczne, 17 (4), 683-696.
Streszczenie: Celem artykułu jest prezentacja podstaw teoretycznych oraz struktury wewnętrznej polskiej adaptacji Skali Pocieszenia i Napięcia Religijnego (Religious Comfort and Strain Scale - RCSS) autorstwa Yali, Exline, Wood i Worthington. Opierając się na wynikach eksploracyjnych analizy czynnikowej ustalono, że polska wersja RCSS ma strukturę czteroczynnikową: składa się z jednowymiarowej podskali Pocieszenie religijne oraz trzech podskal napięcia religijnego: (1) Negatywne emocje wobec Boga, (2) Lęk-Wina i (3) Negatywne interakcje społeczne związane z religią. Choć wskazane są dalsze prace adaptacyjne nad RCSS analiza własności psychometrycznych metody ujawniła, że może ona stanowić cenne narzędzie w badaniach nad funkcjonalnymi aspektami religijności.
Słowa kluczowe: funkcje religijności, zmagania religijne, pomiar religijności.
Stanisław RADOŃ (2014). Pięciowymiarowy Kwestionariusz Uważności: Polska adaptacja. Roczniki Psychologiczne, 17 (4), 711-735.
Streszczenie: Celem artykułu jest walidacja polskiej adaptacji Five Facet Mindfulness Questionnaire (FFMQ -Baer, Smith, Hopkins, Krietemeyer i Toney, 2006), który służy do pomiaru uważności. W części teoretycznej przedstawiono model uważności, w którym podstawową rolę zdaje się odgrywać pięć czynników (świadoma obecność, niereaktywność, nieosądzanie, obserwacja i opisywanie), oraz historię powstania FFMQ. Następnie dokonano adaptacji FFMQ na język polski (podwójna translacja i wstępna walidacja) i poddano to narzędzie procedurze walidacyjnej (analiza rzetelności, konfirmacyjna analiza czynnikowa, analiza korelacji z innymi testami mierzącymi różne aspekty psychologiczne: neurotyzm, stabilność emocjonalna, poziom ruminacji, otwartość na doświadczenie, ekstrawersja i refleksyjność). W badaniach brało udział 200 uczniów w wieku od 15 do 19 lat oraz 600 dorosłych w wieku od 20 do 50 lat. Uzyskane rezultaty potwierdziły rzetelność testu (a Cronbacha = 0,73-0,86), oprócz skali Niereaktywność (a = 0,65-0,66), oraz trafność stosowania u osób z populacji nieklinicznej w wieku od 15 do 50 lat, jak i założeń teoretycznych uważności (model 4-czynnikowy nieskorelowany bez skali Obserwacja). Wskazana jest dalsza walidacja na próbkach klinicznych oraz z kontrolowanym poziomem doświadczenia w medytacji.
Słowa kluczowe: uważność, właściwości psychometryczne, Pięciowymiarowy Kwestionariusz Uważności.
Dorota KUNCEWICZ, Ewa SOKOŁOWSKA, Jolanta SOBKOWICZ (2014). Narracje rodziców i ich dorosłych dzieci o wychowaniu. Roczniki Psychologiczne, 17 (4), 759-774.
Streszczenie: Badanie jakościowe przeprowadzono równolegle dla dwóch grup osób zaangażowanych w proces wychowania: rodzica i jego dorosłego dziecka. Analizowane „parami" (n = 26) narracje stanowiły odpowiedzi na pytania: (1) Jak Pan/Pani wychowywał(a) swoje dziecko?, (2) Jak byłaś/byłeś wychowywana/y? Analiza tych narracji przy użyciu narzędzi teorii literatury pozwoliła wyodrębnić elementy składające się na ukrytą historię (w ramach kompozycji szkatułkowej). Za takie uznano wypowiedzi zawierające informacje: implikowane i stematyzowane z wyższego poziomu komunikacji, określone w czasie, wypowiedziane językiem samorzutnym, w których dystans narratora jest najmniejszy oraz te, które można przypisać nadawcy. Przeprowadzenie tych analiz na parach monologów osób spokrewnionych pozwoliło porównać, jak dwa światy przedstawione (działania ludzkie, role przypisywane bohaterom, procesy, stany rzeczy, przeżycia, czas i miejsce) mają się do siebie - czy są tymi samymi i takimi samymi.
Słowa kluczowe: wychowanie, relacja rodzic-dziecko, badania jakościowe, narracje.
KRÓTKIE RAPORTY
Łukasz ZABOREK (2014). Znaczenie czynników osobowościowych i środowiskowych w radzeniu sobie z katastrofą: badanie powodzian. Roczniki Psychologiczne, 17 (4), 793-805.
Streszczenie: Artykuł omawia podłużne badania psychologiczne osób poszkodowanych w powodzi, która w 2010 roku nawiedziła gminę Wilków w województwie lubelskim. Ze względu na wieloaspekto-wość projektu badawczego przedstawiona jest jedynie jego część, dotycząca istotnych w radzeniu sobie ze skutkami powodzi zmiennych psychologicznych i środowiskowych. Uzyskane wyniki pokazujące subiektywne znaczenie opisywanych obszarów, jak i zmiany, jakie zaszły pomiędzy 6 a 18 miesiącami od powodzi, poddano interpretacji w kontekście radzenia sobie ze skutkami katastrofy ekologicznej. W pracy opisano najważniejsze wnioski teoretyczne wynikające z badań oraz implikacje praktyczne w działaniach związanych z szeroko pojętą interwencją kryzysową.
Słowa kluczowe: katastrofa ekologiczna, powódź, radzenie sobie, stres.
Ostatnia aktualizacja: 01.07.2015, godz. 11:26 - Karol Juros
