PRZEGLĄD PRAWNO-EKONOMICZNY

Nr 5 (4/2008) | październik-listopad-grudzień 2008

pobierz pdf 

 

 

Przedmowa

dr Barbara LUBAS (Redaktor Naczelna), s. 3

 

 

Artykuły

 

 

Charakteristika des modernen Verfassungsstaates 
Charakterystyka nowoczesnego państwa konstytucyjnego
Dr. Dr. h. c. Jurgen HARBICH, s. 5

 

Aż do pierwszych stuleci czasów nowożytnych podstawową formą państwa w Europie była monarchia, a w XVII i XVIII wieku - monarchia absolutna. Fakt ten wywołał ruch zupełnie przeciwny, który opierał się na ideach filozofów państwa i prawa XVII i XVIII wieku.
Polityczny przełom w końcu XVIII wieku dokonał się w Ameryce Północnej wraz z powstaniem Stanów Zjednoczonych Ameryki a w Europie - z Rewolucją Francuską. Odtąd wolne państwo jest nowoczesnym państwem konstytucyjnym, charakteryzującym się demokracją, prawami podstawowymi i podziałem władzy. Konstytucja nie składa się już li tylko z politycznych założeń programowych, lecz zawiera wiążące normy prawne, które stawiają granice władzy państwowej. Poddany, który nie posiadał praw, przeistoczył się w wyposażonego w prawa podstawowe obywatela.
Państwo konstytucyjne zakłada istnienie sadów, które gwarantują obywatelom ochronę prawną oraz kontrolę ingerencji państwa w prawa obywateli - uchylając skutki ingerencji, gdy są sprzeczne z prawem. Punktu kulminacyjnego w prawnokonstytucyjnym rozwoju można upatrywać w sądownictwie konstytucyjnym: w 1883 roku Sąd Najwyższy w USA uznał po raz pierwszy ustawę za sprzeczną z konstytucją i odmówił jej stosowania. Jest to moment narodzin sądownictwa konstytucyjnego, które umożliwia kontrolę tego, czy władze państwowe poruszają się w ramach konstytucji.
W 1920 roku w Austrii powołano do życia Sąd Konstytucyjny, który funkcjonował wyłącznie jako taki, i stał się przykładem dla utworzonego w Niemczech w 1951 roku Federalnego Sądu Konstytucyjnego. Pozostałe kraje zachodnioeuropejskie podążyły w tym samym kierunku, a po politycznym przełomie 1989/1990 - także byłe kraje socjalistyczne Europy Środkowej i Wschodniej.
Model państwa konstytucyjnego utrudnia zmianę swojej konstytucji i wyłącza usunięcie swoich cech istotowych. Konstytucyjne państwo nie zakończyło jeszcze swojego, rozpoczętego przed ponad 200 laty, wyścigu po zwycięstwo. Ten wyścig będzie kontynuowany w kolejnych krajach

Bis in die ersten Jahrhunderte der Neuzeit ist in Europa die vorherrschende Staatsform die Monarchie, im 17./18. Jahrhundert die ab- solute Monarchie. Diese fordert eine Gegen- bewegung heraus, die sich auf die Ideen der Staats- und Rechtsphilosophen des 17. und 18. Jahrhunderts stützen kann. Der politische Durchbruch gelingt gegen Ende des 18. Jahrhunderts in Nordamerika mit der Gründung der USA und in Europa mit der Französischen Revolution. Nunmehr ist der freiheitliche Staat, der moderne Verfassungsstaat, gekennzeichnet durch Demokratie, Grundrech- te und Gewaltenteilung. Die Verfassung besteht jetzt nicht mehr nur aus politischen Programm- sätzen, sondern enthält verbindliche Rechtsnor- men, die der Hoheitsgewalt des Staates Schran- ken setzen. Aus dem rechtlosen Untertan wird der mit Grundrechten ausgestattete Buerger. Der Verfassungsstaat installiert Gerichte, die den Bürgern Rechtsschutz gewähren und Eingriff e des Staates in die Rechte des Buer- gers kontrollieren - und aufheben, sofern die Eingriff e rechtswidrig sind. Den Höhepunkt in der verfassungsstaatlichen Entwicklung kann man in der Verfassungsgerichtsbarkeit sehen: 1083 wird vom Obersten Gericht der USA erstmals ein Gesetz als verfassungswidrig erklärt und nicht angewendet. Das ist die Ge- burtsstunde der Verfassungsgerichtsbarkeit, die kontrolliert, ob sich die Staatsgewalten im Rahmen der Verfassung bewegen. Österreich erhält 1920 ein Verfassungsge- richt, das ausschliesslich als solches fungiert; es ist Vorbild für das 1951 in Deutschland gegrün- dete Bundesverfassungsgericht. Andere we- steuropäische Länder folgen und nach dem po- litischen Umbruch von 1989/1990 auch ehemals sozialistische Länder Mittel- und Osteuropas. Der Verfassungsstaat erschwert die Änderung seiner Verfassung und schliesst die Beseitigung seiner Wesensmerkmale aus. Der Verfassungs- staat hat seinen vor mehr als 200 Jahren begon- nenen Siegeszug noch nicht beendet. Er wird den Siegeszug in weiteren Landern fortsetzen.

 

 

 

Pełnomocnictwo procesowe pełnomocnika osoby prawnej. Zagadnienia wybrane

 Legal Person's Power of Attorney. Selected issues

dr Grzegorz JĘDREJEK, s. 17

 

Celem artykułu jest przedstawienie zagadnień związanych z formą pełnomocnictwa osoby prawnej. Zdaniem autora analiza przepisów procesowych prowadzi do wniosku, iż prawidłowe umocowanie pełnomocnika osoby prawnej wymaga dołączenia dokumentu wykazującego umocowanie organu osoby prawnej. Nie wystarcza dokument samego pełnomocnictwa. Wymagana forma dla dokumentu wykazującego umocowanie organu osoby prawnej została określona w art. 68 KPC. Należy przyjąć, iż powyższy wymóg spełnia "każdy" dokument urzędowy, który zależny jest od rodzaju osoby prawnej.

The purpose of this article is to present legal issues concerning the form of legal person's power of attorney. According to the author from the analysis of the rules of procedure the conclusion shall be drawn that proper authorization of an attorney of a legal person requires an addition of a document showing the full powers of the legal person's authority. The document showing only the power of attorney is not sufficient. The required form of the document showing the full powers of the legal person's authority is determined according to art. 68 of the Code of Civil Procedure. This requirement is fulfilled by every official document appropriate to the type of  the legal person.

 

 

 

Problematyka nadzoru i konstroli w odniesieniu do pomocy społecznej

Issues of the supervision nad the control with reference to the social welfare

dr Magdalena PYTER, s. 28

 

Artykuł pt.: „Problematyka nadzoru i kontroli w odniesieniu do pomocy społecznej" porusza problematykę podmiotów, które są zobowiązane do przeprowadzania nadzoru i kontroli w odniesieniu do pomocy społecznej. Oprócz powyższego, dotyczy on również kwestii procedury wspomnianych czynności kontrolnych. Podjęte zagadnienia wydają się uzasadnione ze względu na stale rosnącą liczbę osób korzystających ze świadczeń pomocy społecznej.

Article: „Issues of the supervision and the control with reference to the social welfare" is bringing up issues of subjects who are obliged to conduct the supervision and the control with reference to the social welfare. Apart from above, it also concerns the issue of the procedure of recalled test activities. Taken issues seem justified on account of the constantly increasing number of people using benefits of the welfare.

 

 

 

Sąd Najwyższy w II Rzeczypospolitej Polskiej

The Supreme Court in the 2nd Republic of Poland

dr Bogumił SZMULIK, s. 36

 

Publikacja ma na celu zaprezentowanie instytucji Sądu Najwyższego w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Rozważania niniejsze otwiera wprowadzenie wywodzące początki tej instytucji z lat pierwszej wojny światowej. Właściwe funkcjonowanie Sądu Najwyższego jako najwyższej instancji sądowniczej w niepodległej Polsce inicjuje jednak dopiero dekret o Sądzie Najwyższym Naczelnika Państwa z 8 lutego 1919 roku. W ramach powołanego Sądu Najwyższego brak izby wojskowej, toteż na przełomie 1918/1919 roku powołano Najwyższy Sąd Wojskowy. Ukształtowany Sąd Najwyższy nie ulega znaczącym zmianom w późniejszych latach, zachowując swoją nadrzędną pozycję nawet po ustanowieniu w 1928 roku - Prawa o ustroju sądów powszechnych, w myśl którego znalazł się na czele struktury sądów powszechnych. Podstawową funkcją Sądu Najwyższego w omawianym okresie było sprawowanie nadzoru nad orzecznictwem sądowym w celu zapewnienia jednolitości stosowania prawa. Również uchwalenie Konstytucji Kwietniowej, ustalającej nowe reguły i tendencje w państwie nie wpłynęło zasadniczo na zachowanie i pracę Sądu Najwyższego. Działalność SN przerwała II wojna światowa. Okres ten trwał od 5 września 1939 do 26 stycznia 1945 roku. Rozporządzeniem Generalnego Gubernatora z dnia 19 lutego 1940 roku uznano go za „chwilowo" nieczynny. Następnie powołano komisję likwidacyjną SN, która zakończyła pracę w roku 1941.

This publication is intended to present the institution of the Supreme Court in the 20-years' inter-war period. The deliberations start with introducing the beginnings of this institution, dating back to the period of the First World War. The proper operation of the Supreme Court as the court of the highest instance in independent Poland was initiated by the Decree on the Supreme Court, dated February 8th, 1919, passed by the Chief of State. The Supreme Court did not include a military chamber, thus the Supreme Military Court was established at the turn of 1918 and 1919. The Supreme Court did not experience significant changes over the following years and retained its superior position, even after the Law on Structure of the Common Courts was passed in 1928. Its main function in the discussed period was to oversee court jurisdiction to enforce uniform application of the law. Even the passing of the April Constitution, defining new rules and state tendencies, did not significantly affect the Supreme Court's operation. The operation of the Supreme Court was interrupted by the Second World War for a period between September 5th, 1939 and January 26th, 1945. Pursuant to the Ordinance of the General Governor dated February 19th, 1940, the court was deemed "temporarily" inoperative. Then, a liquidation commission for the Supreme Court was appointed. The commission finished its work in 1941.

 

 

 

Przejawy ochrony majątku wspólnego w systemie prawa karnego

Indications of joint property protection in the system of penal law

dr Piotr TELUSIEWICZ, s. 49

 

Kodeks karny w części szczególnej przewiduje ochronę różnych dóbr, w tym także mienia. Idąc tym śladem można uznać, że przewiduje on ochronę majątku wspólnego. Ów majątek należy traktować jako specyficznego rodzaju dobro, które jest chronione przez prawo karne. Takie podejście koresponduje z ochroną, jaka jest przewidziana dla rodziny i małżeństwa (tj. przestępstwa przeciwko rodzinie i opiece). Swoistego rodzaju ochrona majątku wspólnego występuje także na gruncie Kodeksu karnego wykonawczego. W tym przypadku ustawodawca wskazuje jakie działania prawne mogą być podjęte w celu ochrony tego majątku przed egzekucją.

The penal code especially provides for protection of various goods, including property. Following this way of thinking, it may be inferred that the penal code envisages protection of joint property, which should be treated as a specific type of goods protected by penal law. Such an approach corresponds with protection provided for the family and marriage (i.e. the criminal offence against family and custody). Specific protection of joint property is also defined on the ground of the executive penal code. In this case, the legislator specifies legal actions which can be taken in order to protect this property prior to execution.

 

 

 

Kilka uwag o postępowaniu z oskrarżenia prywatnego

A few remarks on proceeding filed by natural persons

mgr Damian GIL, s. 59

 

Celem niniejszej publikacji jest ukazanie problematyki postępowania prywatnoskargowego i zasadniczych odrębności od „standardowego" modelu procesu karnego. Autor jest świadomy, że artykuł nie ujmuje wszystkich zagadnień w sposób wyczerpujący, niektóre zaś kwestie tylko sygnalizuje. Skondensowany charakter jest celowy, gdyż zamiarem autora, było zwrócenie uwagi na szczególność postępowania z oskarżenia prywatnego, a nie szczegółowe omówienie zagadnienia. Wybrane kwestie z tego zakresu, zostaną przedstawione w kolejnych artykułach.

The aim of the present publication is to show present the problems of proceedings used by private prosecutors and basic separate features from the "standard" model of penal process. The author is aware that the article does not express all the issues in a profound manner, he only mentions some of the issues. The concentrated character is intentional because the author's intention was to draw attention to the peculiarity of proceedings filed by natural persons, and not to handle the issues within this scope will be presented in the following articles.

 

 

 

Trans-Boundary Cooperation of Ukraine Regions

Theoretically-practical Aspects of the Development

Współpraca transgraniczna regionów Ukrainy

Teoretyczno-praktyczne aspekty rozwoju

prof. Victor Y. REUTOV, s. 66

 

The govrenmental regional policy should take into consideration aspects connected with Euroregional tendencies because of willingness of joining EU expressed by Ukraine. Esspecialy important aspects concerns trans-boundary cooperation, that is the policy of trans-boundary regions - meaning territory of at least two countries. The cooperation means all activity connected with strengthening and deepening of a neighborly relations between territorial communities and regions' authorities.
The experience in creating and activity of Euroregions in the Western Europe shows that there is necessary participants' interests harmonization and governmental activity of creating favorable field of cooperation to achieve proper level of cooperation.

Rządowa polityka regionalna Ukrainy stoi przed kwestiami związanymi z dostosowaniem jej euroregionalnych tendencji z uwagi na wyrażoną chęć integracji z Unią Europejską. W szczególności ważne kwestie dotyczą współpracy transgranicznej, a więc polityki regionów transgranicznych rozumianych jako terytorium co najmniej dwóch krajów. Współpraca ta rozumiana jest jako wszelka działalność związana ze wzmacnianiem i pogłębianiem sąsiedzkich relacji pomiędzy społecznościami i władzami regionów.
Doświadczenie w tworzeniu i działalności Euroregionów w Europie Zachodniej wskazuje, że aby osiągnąć odpowiedni poziom współpracy konieczna jest harmonizacja interesów stron uczestniczących w tej współpracy, a także konieczne jest działanie rządu w celu zapewnienia korzystnych warunków współpracy.

 

 

 

Analiza ekonomicznej i ekologicznej opłacalności źrodeł energii odnawialnej

An analysis of the economic and ecologic profitability of the revenable energy sources

prof. dr hab. Antoni STASCH, s. 80

 

Artykuł jest próbą obiektywnej oceny ekologiczno-ekonomicznej efektywności technologii produkcji energii ze źródeł odnawialnych. Wyniki badań i obserwacje zaprezentowane w niniejszej pracy demonstrują konieczność i zachęcają do prowadzenia monitoringu w zakresie wyboru optymalnych źródeł energii odnawialnej, zamiast ideologicznego wyboru i promowania kosztownych „pseudoekologicznych" rozwiązań technologicznych.

This paper is the attempt of objective estimate of the ecologically economic efficiency of energy renewable source's technology of production. The results of research and observation, that are presented in this paper, demonstrate the necessity and encouragement of conduct of monitoring in range of the choice the optimal energy renewable sources, instead  of ideologically choice and expensive "pseudoecologically" technological solutions' promotion.

 

 

 

Zarządzanie finansami hotelu. Cześć 1-Zarządzanie majątkiem hotelu i efektywność inwestycji

The hotel financial management. Part 1-The assets management and efficiency of investments

dr Barbara LUBAS, s. 94 

 

Artykuł jest pierwszą częścią z cyklu „Zarządzania finansami hotelu", w którym autorka skupiła się na zaprezentowaniu problematyki zarządzania majątkiem hotelu oraz zagadnieniu efektywności inwestycji. Stanowić będzie to wstęp do tego złożonego procesu równoległych działań, polegających na określeniu zadań, zapewniających danemu podmiotowi maksymalizację ekonomicznych korzyści. W kolejnych częściach zostaną poruszone tematy z zakresu m.in.: analizy finansowej, analizy wskaźnikowej, ustalania cen, warunków uzyskania kredytu,  zarządzania kosztami i kontrolą kosztów.

This paper is the first part of the cycle "The hotel financial management", where the author concentrate on the presentation of the main problems, connected with assets management and   efficiency of investment. It is the enter to farthest part, where you can read about financial analysis, index analysis, the factors having influence on making prices, conditions of credit's obtainment, loss management and controlling

 

 

 

Znaczenie funduszy własnych dla prawidłowego funkcjonowania banku spółdzielczego

The significance of equity capital for proper cooperative bank's functioning

dr Antoni MAGDOŃ, s. 103

 

Fundusze własne w bankach spółdzielczych zajmują szczególnie ważne miejsce. Od ich posiadania uzależniony jest zarówno zakres wykonywanych czynności, jak i obszar pro-wadzonej przez nie działalności. Fundusze własne muszą być stabilne i nie mogą podlegać ograniczeniom, a  jednocześnie stanowią podstawę ustalania wskaźników i norm ostrożno-ściowych w działalności banków.
Fundusze własne banków obejmują następujące pozycje:

· fundusze podstawowe banku,

· fundusze uzupełniające banku,

· pozycje pomniejszające fundusze własne banku,

Ustawodawca przewidział stopniową tzw. „ścieżkę dojścia" do osiągnięcia wy-maganego ustawowo poziomu funduszy własnych o równowartości w złotych 1.000.000 euro. Na mocy art. 172 ust. 3 ustawy Prawo bankowe każdy bank spółdzielczy, który zrzeszył się z bankiem zrzeszającym, był obowiązany uzyskać zwiększenie sumy funduszy własnych do poziomu nie niższego niż:

· równowartość 300.000 euro - do dnia 31 grudnia 2001 r.

· równowartość 500.000 euro - do dnia 31 grudnia 2005 r.

· równowartość 1.000.000 euro - do dnia 31  grudnia 2010 r.

An equity capital has a special place in cooperative banks. Their scope of functions and also sphere of activity depends on having the equity capital. The equity capital has to be sta-ble and cannot be subject to limitation and it also is the basis to establish economic rates and safety standards in bank's activity at the same time.
The banks' equity capital includes the following items:
- basic capital,
- reserve capital,
- equity capital reducing items.
 The legislator provided for so-called „procedure of access" to achieving statutory re-quired amount of equity capital at the equivalent of 1 000 000 euro in PLN. By the right of the article 172, paragraph 3 Banking Law Act - every cooperate bank which united with uniting bank was required to increase the equity capital to the amount not less than:
- the equivalent of 300,000 euro - until the 31st Dec 2001.
- the equivalent of 500,000 euro - until the 31st Dec 2005.
- the equivalent of 1,000,000 euro - until the 31st Dec 2010.

 

 

 

Instytucje regulujące i nadzorujące rynek finansowy. Wybrane zagadnienia.

 The Institutions adjusting and overseeing of the financial market. Chosen questions

dr Jarosław W. Przybytniowski, s. 110

 

Kraje należące do Unii posiadają różne rozwiązania w zakresie nadzoru nad rynkami finansowymi. Nie wszystkie sektory rynku finansowego podlegają nadzorowi i regulacji. Potrzeba nadzorowania i regulowania sektorów wynika  z występowania asymetrii informacji.  Idealnym rozwiązaniem byłoby utworzenie jednolitego zintegrowanego nadzoru nad rynkiem finansowym. Zintegrowany model nadzoru oznacza, że kontrola nad wszystkimi segmentami rynku finansowego jest skoncentrowana w jednej instytucji. W 11 krajach Unii funkcjonuje krajowy nadzór zintegrowany i rozwiązanie to zyskuje na popularności w ostatnich latach.
Alternatywą dla tej formy jest model sektorowy, w którym nadzór i regulacja poszczególnych segmentów rynku leży w gestii różnych instytucji.
W polskim systemie finansowym model sektorowy istniał do 19 września 2006 roku. Komisja Nadzoru Finansowego (KNF) będąca zintegrowaną formą nadzoru przejęła kompetencje Komisji Papierów Wartościowych i Giełd (KPWiG) oraz Komisji Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych (KNUiFE) a z dniem 31 grudnia 2007 roku także Generalnego Inspektora Nadzoru Bankowego (GINB).
Celem nadzoru jest zapewnienie prawidłowego funkcjonowania systemu finansowego, stabilności, bezpieczeństwa, przejrzystości i zaufania do rynku. Główną troską nadzorców nad rynkiem bankowym i ubezpieczeniowym jest ochrona klientów banków i towarzystw ubezpieczeniowych.
Współpraca Komisji Nadzoru z instytucjami UE odbywa się poprzez uczestnictwo w procesie realizacji kompetencji wykonawczych KE, w który są zaangażowane państwa członkowskie. Współudział ten ma charakter ekspercki i opiniodawczy i dokonuje się poprzez uczestnictwo w komitetach o statusie regulacyjnym bądź doradczym.
Wewnętrzną strukturę procesu nadzoru tworzą: instrumenty oraz przedmiot nadzoru.
Obserwacja zmian w procesie sprawowania nadzoru nad rynkiem usług ubezpieczeniowych wskazuje na wzrost jego znaczenia. Wiąże się z tym przyjęcie przez UE nowych regulacji prawnych, związanych głównie z sektorem reasekuracji, ubezpieczeń komunikacyjnych, pośrednictwem ubezpieczeniowym.
Wszelkie zmiany  w procesie nadzoru, służą przede wszystkim: ochronie praw konsumenta, jak i ograniczeniu do minimum ryzyka niewypłacalności.

The countries of European Union posses a different solutions In range of financial markets supervision. Not all sectors of financial market are subject of supervision and control. The need of supervision and control of sectors is the result of asymmetry of information concurrence.  The ideal solution will be create the uniform and integrated supervision of financial market. The integrated model of supervision means that the control over the all segments of financial market is concentrated at one institution. In 11 European Union countries functions the national and integrated supervision and this solutions is being to more popular at last years. The sector model is the alternative for this solution. In sector model supervision and control of individual segments belongs to different institutions.
 In Polish financial system the sector model existed till 19 September 2006. The Committee of Financial Supervision (KNF) which is a integrated for of supervision took over the competences of Committee Of Stocks and Stocks Exchanges (KPWiG) and Committee of Insurance Supervision and Retirement Funds (KNUiFE) and with day 31 of December 2007 also from General Inspector of Bank Supervision (GINB).
 The destination of supervision is assurance the correct kelter of financial system, stability, safety, transparency and confidence to the market. The main worry of supervisors over the insurance and bank market is protection of customers of banks and insurance companies.
 The co-operation of Committee of Supervision with European Union institutions holds across the participation in process of realization the executive competences of European Committee, in which are involved the European Union Countries. This share has a authority and advisory character and it take place across the participation in committees on regulating or advisory status.
The internal structure of supervision process creates instruments as well as the object of supervision.
 The observation of changes in process of holding the supervision over the market of insurance services shows on growth its meaning. It is connected with new law regulations accepted by EU, connected with reinsurance sector, communication insurances and insurance intermediary.
The every changes in supervision process serves to protection of consumer rights as well as limitation to minimum the risk of insolvency.

 

 

 

Wsparcie logistyczne w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa

Logistical support of an enterprise's functioning

mgr Mariusz Iskra, s. 120

 

Artykuł traktuje o logistycznym wsparciu funkcjonowania przedsiębiorstwa. Autor przedstawił możliwości zastosowania narzędzi logistycznych, ich wpływ na efektywność oraz miejsce w strukturze organizacyjnej przedsiębiorstwa. Zasygnalizowane zostały tendencje rozwojowe logistyki jako sprzyjającej poprawie działalności przedsiębiorstwa.

The article concerns logistical support of enterprise's functioning. The author presented possibilities of application logistic tools, their influence on enterprise's effectiveness and their place in its structure. Logistics' developmental tendency as a tool which causes improvement of enterprise's activity is presented.

 

 

 

Audyt funduszy Unii Europejskiej

Auditin the surveillance of funds from european union

mgr Piotr Sołtyk, s. 129

 

Celem opracowania jest przedstawienie istoty i zadań stawianych przed instytucją audytu wewnętrznego w systemie nadzoru środków Unii Europejskiej wykorzystywanych przez jednostki podsektora samorządu terytorialnego. Punktem wyjścia przy wyborze słabych punktów i istotnych zagrożeń realizacji projektu finansowanego lub współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej jest identyfikacja ryzyka związanego z ich funkcjonowaniem, na co zwrócono szczególna uwagę w artykule.

This is a fundamental task in the system of internal audit supervision of funds from the budget of the European Union. Particular attention was given to selected aspects of the methodology audit by beneficiaries of resources and methods of identifying the risks associated with the clearance of these measures.

 

 

 

Problematyka obywatelskiego ujęcia osoby

The matter citizen's arresting of person

 Monika MRÓZ, s. 142

 

Autorka prezentuje wybrane konteksty związane z problematyką ujęcia osoby, dotykając zaledwie niektórych spraw dotyczących tego spenalizowanego środka przymusu. Ponieważ ten środek uderza bezpośrednio w jedno z najbardziej ważnych praw człowieka - prawo do wolności, zasady użycia tego środka musza być szczególnie skrupulatnie określone w polskiej legislaturze, żeby nie były w stanie pozwalać na różne interpretacje. W artykule pokazano różnice pomiędzy instytucją zatrzymania obywatelskiego a instytucją zatrzymania przez przedstawicieli prawa. Zostały też wyszczególnione i omówione warunki dopuszczalności zatrzymania obywatelskiego. Okazało się, że zatrzymanie jakiejś osoby na gorącym uczynku przestępstwa lub w bezpośrednim pościgu, obawa ukrywania się przestępcy, niemożność ustalenia tożsamości sprawcy - te uwarunkowania maja dość rozległą wykładnię. Nieznajomośc tych uwarunkowań może prowadzić do nadużywania prawa do zatrzymania obywatelskiego lub przez przedstawicieli prawa a w konsekwencji - spowodować odpowiedzialność karną lub cywilną.

The author presents chosen contexts involved with the matter  of person's seize touch-ing merely some problems concerned functioning this penalised means of compulsion. As this means strikes directly in one of most important rights of human being - the right to freedom, rules of usage this means  have to be especially scrupulously defined in Polish legislature to didn't be able to allow on different interpretations. In this paper differences between institution of citizen's arresting and institution of arresting under lawful authority were showed. Conditions  of acceptance citizen's arresting were enumerated and discussed . It turned out that arresting one's person red-handed of crime or in direct chase, a fear for hiding criminal, imposibility of knowing identity of the culprit - these requirements  have got quite extensive meanings. Unfamiliarity these ones can run to misusing the right to citizen' or low authorities' arresting - and in the consequence - cause penal or civil responsiblity.

 

 

 

Sprawozdania

 

Sprawozdanie z V Bielańskiego Kolokwium Karnistycznego "Nadzywczajny wymiar kary"

dr Filip Ciepły, s. 149

 

 

 

Sprawozdanie z Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej w 25-lecie promulgacji Kodeksu Prawa Kanonicznego

dr Anna Tunia, s. 154

 

 

 

Sprawozdanie z konferencji naukowej "Błogosławiony Wincenty Kadłubek. W 800-lecie sakry biskupiej"

mgr Artur Lis, s. 158