Czesław Walesa, dr hab., prof. nadzw. KUL

WIEK NIEWINNOŚCI
-    urodził się w 1934 r. w osadzie Jarniewo (obecnie Białoruś).
-    w lutym 1940 r. został wraz z rodziną zesłany na Sybir. Powrócił do Polski po 6 latach. Zaczął tu nadrabiać zaległości szkolne i wychowawcze, także w 1954 r. kończył sławne Liceum Ogólnokształcące w Jeleniej Górze jako przewodniczący Samorządu Szkolnego, uzyskując świadectwo dojrzałości najwyższej kategorii, które dawało wstęp na każdą wyższą uczelnię w kraju.
-    pod wpływem fantazji i wyobrażeń nieograniczoności morza rozpoczął studia na Wydziale Budowy Okrętów Politechniki Gdańskiej.
-    po trzech latach – pod wpływem radykalnego zawrotu w kierunku duchowości – przeniósł się do Wyższego Seminarium Duchownego w Gdańsku-Oliwie.
-    po dalszych sześciu latach i kilkumiesięcznej pracy w Biurze Projektów w Jeleniej Górze został przyjęty na trzeci rok studiów psychologicznych na Wydziale Filozofii Chrześcijańskiej KUL.

O SOBIE SAMYM DO POTOMNOŚCI
-    prof. Cz. Walesa pełnił funkcję  kierownika Pracowni Psychometrycznej KUL (przez 14 lat), sekretarza Redakcji Roczników Filozoficznych – Psychologia (10 lat), kuratora Koła Naukowego Studentów Psychologii KUL (9lat) – a także funkcje uczelniane, takie jak: przewodniczący Komisji Psychologicznej Wydziału Filozoficznego TN KUL, przedstawiciel Rady Wydziału NS KUL w Senackiej Komisji Bibliotecznej i Wydawniczej, a także poza Uczelnią, jak: przewodniczący Zarządu Lubelskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, założyciel i przewodniczący Rady Fundatorów Fundacji Ekologicznej „Chronić Aby Żyć”, a także funkcje z pogranicza, jak np. przewodniczący Zarządu Instytutu Kultury Moralnej KUL JP II.

-    najważniejszymi jednak dla profesora były zajęcia dydaktyczne. Do zajęć dydaktycznych Cz. Walesa przykładał się z najwyższą gorliwością i traktował je z pełnym zaangażowaniem jako działania życiowo doniosłe. Powierzono mu zajęcia dydaktyczne z różnych dziedzin psychologii, a mianowicie: ćwiczenia z zakresu matematyki i metod statystycznych (przez 7 lat), ćwiczenia z psychologii eksperymentalnej (2 lata), ćwiczenia i zajęcia terenowe z psychologii pracy (2 lata), proseminarium z psychologii eksperymentalnej (2 lata), wykład kursowy i ćwiczenia z psychologii pracy (6 lat), wykład monograficzny z psychologii procesów decyzyjnych (9 lat), wykład kursowy z teorii inteligencji (5 lat), wykład kursowy i ćwiczenia z psychologii rozwojowej (16 lat), proseminarium z psychologii rozwojowej (31 lat), seminarium magisterskie z psychologii rozwojowej (19 lat), wykład monograficzny z psychologii rozwoju religijności dzieci i młodzieży (16 lat).

-    Cz. Walesa przekraczając 75. rok życia powiedział: „To, co jest bardzo ważne i najważniejsze, jest ciągle przede mną. Poszukuję słowa, które pasuje do mojej tożsamości, w którym mogę się wyrazić i w którym zamykają się główne wydarzenia mojego życia.

VIVANT PROFESSORES!
-    KUL okazał się wymarzonym miejscem i sposobem życia, oraz dobrym siedliskiem dalszego rozwoju Cz. Walesy. Tutaj natychmiast zaangażował się w różne akcje Duszpasterstwa Akademickiego (np. wygłaszał tam popularno-naukowe referaty o dezintegracji pozytywnej), w finansowe wspomaganie KUL (np. brał udział w akcjach informacyjnych w Katowicach kończących się zbiórką pieniędzy do puszek), w Chórze Akademickim KUL (jako drugi tenor), w ramach akcji charytatywnej chodził do Szpitala Dziecięcego przy ul. Staszica, a także z ogromną pasją studiował (prawie wszystkie oceny w indeksie były bardzo dobre), tak że uzyskał propozycję angażu na pracownika naukowo-dydaktycznego KUL. Dnia 30. września 1967 r. zdał egzamin magisterski, a już następnego dnia podjął zajęcia dydaktyczne adiunkta, który w tym roku wyjechał na stypendium do USA.

-    w 1970 r. obronił pracę doktorską na temat przyśpieszania rozwoju zdolności logicznych u dzieci. Odtąd głównym przedmiotem jego zainteresowań naukowych stał się rozwój procesów decyzyjnych, co było stymulowane przez współpracę z Z. Chlewińskim, A. Bielą, F. Bujakiem i Zespołem Decyzyjnym PAN.

-    w tym czasie wyłonił się w życiu Cz. Walesy nowy nurt badawczy: rozwój religijności człowieka. W miarę upływu lat nabierał on na sile i wszechstronności, tak że w 1983 r. Cz. Walesa przedłożył rozprawę „Rozwój religijności dziecka” jako pracę habilitacyjną. Wkrótce wpłynęła pierwsza recenzja pozytywna, ale następna była negatywna. Na tym samym więc formalnym procesie habilitacyjnym – przedstawił Radzie Wydziału Nauk Społecznych KUL (dziekanem był wtedy ks. prof. Joachim Kądziela) rozprawę następną „Podejmowanie ryzyka przez dzieci i młodzież (badania rozwojowe)”, która umożliwiła bardzo udane kolokwium habilitacyjne w 1985 r., a rok później została nagrodzona przez Polską Akademię Nauk.

-    w 1987 r. Cz. Walesa jako doc. dr hab. został kierownikiem Katedry i Zakładu Psychologii Rozwojowej KUL. Jako przełożony  Cz. Walesa stosował strategię pomocy wycofującej się oraz wycofywanie władzy i autorytetu – w trosce o rozwój odpowiednich kompetencji u osób podwładnych. Trudne sprawy pracowników Katedry najczęściej załatwiał prośbą i negocjacjami, a nie rozkazem. Każda zaś rozmowa stanowiła porozumiewanie się oraz wspólne kształtowanie lub interpretowanie znaczeń. Kilka razy w roku organizował spotkania integracyjne, a dwukrotnie – także kilkunastodniowe obozy w górach Izerskich. Cel integracyjny spełniały również konferencje naukowe o nazwie „Najnowsze trendy w psychologii rozwojowej”, na które zapraszał naukowców z kraju i zagranicy.

NON OMNIS MORIAR
-    mimo, że różne funkcje i sprawy ludzkie wymuszały często pierwszeństwo przed pracą naukową, to jednak była ona traktowana przez Profesora z wielką powagą i odpowiedzialnością, a zwłaszcza badania empiryczne, kierowanie rozprawami i pisanie na temat rozwoju religijności człowieku. Na ten temat Cz. Walesa napisał 38 artykułów (objętość niektórych przekraczała 50 stron), wygłosił 39 referatów i wykładów na konferencjach naukowych, zorganizował 11 sympozjów, kierował 64 pracami magisterskimi (na ogólną liczbę 212) i 7 rozprawami doktorskimi (na ogólną liczbę 22).

-    zwieńczeniem tego dorobku jest opublikowana w 2005 roku w Wydawnictwie KUL książka „Rozwój religijności człowieka. Tom I: Dziecko” – z zamiarem kontynuowania tego tematu w tomie II: „Młodzież”, w tomie III: „Człowiek dorosły”, w tomie IV: „Człowiek starzejący się” i w tomie V: „Najnowsze trendy w ujmowaniu rozwoju religijności człowieka”.

Zredagowane przez dr E.Talik i mgr A.Dobrowolską-Nowak w oparciu o informacje przygotowane przez prof. Cz. Walesę.