PL: Jedno ciało, lecz różne typy aktów seksualnych i prokreacyjnych: Odpowiedź liberalna
Źódło/source:	Roczniki Filozoficzne, 63 (2015), nr 3
Strony/pages:	75-85

 

http://dx.doi.org/10.18290/rf.2015.63.3-6

 

Streszczenie

W artykule dokonuję porównania liberalnego oraz konserwatywnego podejścia w kwestii moralności stosunków płciowych. Opowiadam się za podejściem liberalnym, uznającym szcze­gólny charakter stosunków płciowych, jednocześnie zwracam uwagę na filozoficzno-teologiczną akceptację podejścia przeciwnego u Prussa. Krytykuję argumentacyjną strategię Prussa ze wzglę­du na jej trzy elementy: pojmowanie miłości chrześcijańskiej jako równoważnej dobroczynności, dopuszczenie jedynie moralnej oceny seksualności, zbyt pochopne przechodzenie od pewnych zdań faktualnych do innych, a następnie do wniosków o charakterze normatywnym. Jego stano­wisko w kwestii moralnej niedopuszczalności niewerydycznej przyjemności opiera się na wielo­znaczności pojęcia „rzeczywistej” przyjemności.

W artykule bronię dopuszczalności zapłodnienia pozaustrojowego, formułując następujące trzy tezy: dawcy gamet mogą wywiązać się ze swoich obowiązków rodzicielskich; rozrodczość nie musi odbywać się wyłącznie w drodze stosunku płciowego; poddający się tego rodzaju lecze­niu nie muszą traktować poczętego w ten sposób dziecka w sposób niewłaściwy, tj. czysto instru­mentalnie. Na koniec zwracam uwagę na rozbieżność między poglądami Prussa a poglądami większości ludzi, w tym rosnącej liczby katolików.

 

Summary

I contrast a liberal and a conservative approach to the morality of sex, endorsing the former with a concession as to the special nature of sex, and note Pruss’ philosophical and theological endorsement of the latter. I criticize his argumentative strategy in three regards: first, he defends Christian love as equivalent to benevolence; second, he allows for only a moral evaluation of sex; third, he moves too quickly from some factual claims to others, and thence to normative con­clu­sions. His account of the moral impermissibility of non-veridical pleasures trades on am­bi­guities in ‘real’ pleasure.

I respond to three arguments Pruss offers against IVF: gamete donors can discharge their pa­rental obligations; reproduction need not only be by coitus; and those who use fertility treat­ment need not thereby do wrong in treating any resultant child as an ‘artefact’.

I conclude with critical observations about the distance between Pruss’ views and those commonly held by most people, including increasing numbers of Catholics.

 

 

Słowa kluczowe: etyka seksualna, stosunek płciowy, prokreacja, Alexander R. Pruss.

 

Key words: sexual ethics, sex, procreation, Alexander R. Pruss.

 

 

 

Bibliografia/References:

1. Archard, David. “The Obligations and Responsibilities of Parenthood.” In Procreation and Parent­hood: The Ethics of Bearing and Rearing Children, edited by David Archard and David Benatar, 103–127. Ox­ford: Oxford University Press, 2010.
2. Archard, David. “The Wrong of Rape.” Philosophical Quarterly 57(228) 2007: 374-393, DOI:  10.1111/j.1467-9213.2007.492.x
3. Bayne, Tim. “Gamete Donation and Parental Responsibility.” Journal of Applied Philosophy 20,1 (2003): 77–87, DOI: 10.1111/1468-5930.00236.
4. Benatar, David. “The Unbearable Lightness of Bringing into Being.” Journal of Applied Philoso­phy 16, 2 (1999): 345-55, DOI: 10.1111/1468-5930.00119.
5. Benatar, David. Better Never to Have Been: The Harm of Coming into Existence. Oxford: Oxford University Press, 2008.
6. Lenman, James. “On Becoming Extinct.” Pacific Philosophical Quarterly 83 (2002): 253–269, DOI: 10.1111/1468-0114.00150.
7. Marneffe, Peter de. Liberalism and Prostitution. Oxford: Oxford University Press, 2010.
8. Nozick, Robert. Anarchy, State, and Utopia. Oxford: Basil Blackwell, 1974.
9. Primoratz, Igor. Ethics and Sex. London: Routledge, 1999.
10. Ryan, Alan. “John Stuart Mill’s art of living.” The Listener, 21 October, 1965, 620–22.

 

Information about Author:

Prof. David Archard—School of Politics, International Studies and Philosophy; address for correspondence: Queen’s University, University Road, Belfast BT7 1NN, Northern Ireland; e-mail: d.archard@qub.ac.uk

 

 

Citation information:

Archard, David. 2015. "One Body but Many Kinds of Sex and Procreation: A Liberal Response." Roczniki Filozoficzne 63, 3: 75-85, http://dx.doi.org/10.18290/rf.2015.63.3-6.