Badania w ramach seminarium naukowego Katedry Pedagogiki Porównawczej KUL, zatytułowane „Wychowanie a systemy ideologiczne i światopoglądowe", koncentrują się na szukaniu związków między procesem pedagogicznym a funkcjonowaniem zjawisk kulturowych zarówno w sferze społecznej, jak i w odniesieniu do poszczególnej jednostki. Dotyczą one ponadto wspólnej płaszczyzny dla tradycyjnej pedagogii i kultury rozumianej w sensie dynamicznym: tworzenia wzorców realizowania wartości, wytyczania celów ludzkiej twórczości i kształtowania postaw. Przykładem takich badań są przygotowane w Katedrze dwie prace zbiorowe pod red. ks. E. Walewandra: Katolicka a liberalna myśl wychowawcza w Polsce w latach 1918 - 1939, (Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin 2000) oraz Oblicze ideologiczne szkoły polskiej w latach 1944 - 1956,  (Wydawnictwo Bamka, Lublin 2002).

Inny cel, jaki stawia sobie seminarium, to multikulturowy aspekt wychowania i przyswajania treści, stanowiących budulec osobowości. Jest to obecnie jeden z modnych prądów, rozwijających się pod wpływem zderzania się na gruncie tradycyjnych społeczeństw bardzo zróżnicowanych mniejszości narodowych, religijnych i kulturowych. Wskutek tego powstaje pytanie: Czy w procesie wychowawczym stosować tradycyjnie hermetyczny ideał i środki jego przyswajania czy też szukać wspólnych elementów kulturowych, dążąc do kreowania nowego człowieka, obojętnego na różnice światopoglądowo - kulturowe? Jest to dziś temat aktualny i szeroko dyskutowany w Europie Zachodniej, zaskoczonej inwazją bardzo ofensywnego islamu, nie tylko podważającego tamtejsze tradycje chrześcijańskie, ale i godzącego w dogmat zachodniej demokracji. Za przykład badań podejmowanych w tym aspekcie może posłużyć międzynarodowa konferencja naukowa, zorganizowana staraniem Katedry 27.10.2001 r. z okazji 50. rocznicy śmierci francuskiego jezuity Jakuba Sevina. Rezultatem konferencji jest praca zbiorowa Skauting katolicki. Idea o. Jakuba Sevina SJ pod red. B. Miguta (Wydawnictwo Biblos,  Tarnów 2002). Kierownik Katedry jest autorem artykułu wstępnego do tej pracy (Kontekst ideologiczny i społeczny powstania i rozwoju skautingu katolickiego w wydaniu Sługi Bożego Jakuba Sevina SJ (1882 - 1951), s. 13 - 23).

 Jeszcze bardziej palącym problemem jest multikulturowość, widoczna między innymi w środowiskach polonijnych na całym świecie. Dotyczy to przede wszystkim szukania dróg umożliwiających akceptację w  wychowaniu wszelkich istotnych wartości kulturowych, jakie występują w danym spektrum społecznym. Temu zagadnieniu poświęcona jest praca kierownika Katedry, ks. Edwarda Walewandra, Problematyka wychowawcza w środowiskach emigracyjnych (wyd. II, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2000).

Osobną kwestią jest inkulturacja, stanowiąca dziś bezwzględny wymóg każdej działalności misyjnej. Szkoła jest tu, obok Kościoła, głównym terenem, na którym ten proces się dokonuje. Nawiązuje do tego zjawiska tom wspomnień Losy pedagogów polskich na Wschodzie

Do problematyki na polskim terenie trochę egzotycznej  sięgnął jeden z doktorantów  seminarium z pedagogiki porównawczej KUL, ks. Andrzej Kryński,  wykorzystując jako materiał do dysertacji  Wychowanie chrześcijańskie w diecezji Bertoua w Kamerunie własną długoletnią  pracę pedagogiczną  w Afryce  (Educator, Częstochowa 2000). Inna publikacja tego autora, jaka powstała w ramach Katedry, to Edukacja do wolności i miłości w teorii i praktyce szkoły (Educator, Częstochowa 1998). 

W niedługiej, zaledwie kilkuletniej działalności Katedry, godne uwagi są prace, które podejmują kwestie wychowawcze na szerokiej płaszczyźnie niezmiernie trudnych warunków, w jakich dokonywało się wychowanie. Do takich publikacji można zaliczyć rozprawę dr Małgorzaty Stopikowskiej Rodzina polska na zesłaniu w ZSRR. Studium pedagogiczneKościół katolicki w cesarstwie rosyjskim w świetle polskiej prasy katolickiej drugiej połowy XIX wieku (Stowarzyszenie Współpracy Polska - Wschód, Warszawa 2001). Na kanwie  reprezentatywnych źródeł autor ukazał między innymi oddziaływanie wychowawcze wszystkich agend kościelnych. Warto dodać, że książki Małgorzaty i Roberta Stopikowskich otrzymały nagrody naukowe tzw. ścieżki wschodniej Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie.

(wstępem i przypisami opatrzył oraz podał do druku ks. E. Walewander, Towarzystwo Naukowe Polska - Wschód, Warszawa 2002). (Stowarzyszenie Współpracy Polska - Wschód, Warszawa 2000). Proces wychowawczy widziany w perspektywie historycznej i odniesiony do całej pedagogizacji Kościoła  na danym terenie prześledził Robert Stopikowski w pracy doktorskiej
 

Trzeba zaznaczyć, że Katedra Pedagogiki Porównawczej nie koncentruje się na badaniach jakiejś określonej serii tematycznej, co pod względem metodologicznym ułatwiałoby bardzo jej pracę, ale szuka problemów istotnych dla tego działu pedagogiki. Ma to również znaczenie praktyczne w tym sensie, że z udanych czy chybionych prób pozwala wyprowadzić wnioski służące obecnie aktualnym inicjatywom wychowawczym. Do takich wniosków prowadzą między innymi rozprawy doktorskie: ks. Piotra Mazura Szkolnictwo na Lubelszczyźnie w świetle prasy lokalnej 1918 - 1939 (Wydawnictwo Bamka, Lublin 2004) i  ks. Czesława Galka Myśl pedagogiczna Bolesława  Prusa na tle pozytywizmu polskiego (Zamość 2005), a także publikacja ks. Edwarda Walewandra Pedagogia katolicka w diecezji lubelskiej 1918 - 1939 (TN KUL, Lublin 2007).

 

 

Z a ł o ż e n i a: Zapoznanie magistrantów z teoretycznymi i metodologicznymi podstawami badań w pedagogice porównawczej.

L i t e r a t u r a: I. Jagoszewska, Bibliografia szkolnictwa i oświaty w świecie 1989-1998, Stalowa Wola 2000; J. Boć, Jak pisać pracę magisterską, Wrocław 1994; K. Woźniak, O pisaniu pracy magisterskiej na studiach humanistycznych. Przewodnik praktyczny, Warszawa - Łódź 1998; A. Chodubski, Wstęp do badań politologicznych, Gdańsk 2004.

O g r a n i c z e n i a: dla studentów pedagogiki oraz chętnych z Wydziału Teologii KUL.
Autor: Agnieszka Linca-Ćwikła
Ostatnia aktualizacja: 19.12.2017, godz. 23:19 - Agnieszka Linca-Ćwikła