Ks. prof. Józef Pastuszka

WIEK NIEWINNOŚCI
- ur. w 1897 r. we wsi Rzeczniówek, powiat lipski, woj. mazowieckie; zm. w 1989 r.
- w 1912 r. wstąpił do Seminarium Duchownego w Sandomierzu.
 - po ewakuacji na Wschód w 1915r. podjął studia w rzymsko-katolickiej Akademii Duchownej w Petersburgu.
- w 1918 r. wrócił do kraju i wkrótce wyjechał na dalsze studia na uniwersytet w Insbruku (Austria), gdzie w 1921 r. uzyskał stopień licencjata filozofii
- święcenia kapłańskie przyjął 1919 r. w Sandomierzu.
- po odbyciu studiów teologicznych i złożeniu egzaminów doktorskich  oraz napisaniu rozprawy nt. „De privilegio canonis”, został promowany na doktora teologii w 1920 r.
- w 1925 r. uzyskał stopień doktora filozofii.

O SOBIE SAMYM DO POTOMNOŚCI
- mówił o sobie, że z zamiłowania jest historykiem, ale nie tyle historykiem zdarzeń, co prądów umysłowych, szczególnie kierunków psychologicznych. Jako historyk z zamiłowania, dostrzegając ciągłe przemijanie różnych modnych i głośnych idei, szukał w filozofii i w psychologii tego, co jest trwałe, ustalone, ogólnie przyjęte, niepodważalne.
- prof. Pastuszka odznaczał się olbrzymia aktywnością umysłową, niewątpliwie wybitną inteligencją, wspaniałą pamięcią, zdolnością do głębszych refleksji, szerokimi zainteresowaniami, nadzwyczajną pracowitością. Miał dobre przygotowanie językowe (znał główne języki europejskie), był erudytą.
- Interesował go przede wszystkim człowiek, ciągle przeżywający te same problemy, choć w tak różnych wariantach psycho-kulturowych.
- prof. J.Pastuszka był członkiem czynnym Towarzystwa Naukowego KUL, inicjatorem w ramach Wydziału Filozoficznego tegoż Towarzystwa Komisji Psychologicznej i jej przewodniczącym od powstania w 1961 r. do 1970 r.
- był również współzałożycielem Polskiego Towarzystwa Psychologicznego w 1946 r., a także członkiem Polskiego Towarzystwa Filozoficznego,
- w 1946 r. został członkiem współpracownikiem Polskiej Akademii Umiejętności,
- ks. Profesor był też członkiem kilku komitetów redakcyjnych:
•    „Roczniki Filozoficzne KUL”  - 1948-1972
•    „Roczniki Teologiczno-Kanoniczne KUL” 1961
•    „Zeszyty Naukowe KUL” 1961-1964
•    Encyklopedia Katolicka T.1 – 1973 redaktor działu Psychologii

VIVANT PROFESSORES!
- w 1934 r., na wniosek Rady Wydziału Nauk Humanistycznych KUL w Lublinie, objął katedrę psychologii.
- w 1938 r. został wybrany dziekanem Wydziału Nauk Humanistycznych KUL.
-po wojnie, od 1945 r. podjął obowiązki profesora KUL.
 - w styczniu 1946 r. Ministerstwo Oświaty PRL mianowało go profesorem zwyczajnym psychologii i filozofii.
- w latach 1946 -1952 był dziekanem nowego Wydziału Filozofii Chrześcijańskiej.
- w 1951 r. przez trzy miesiące pełnił funkcje rektora KUL, po usunięciu przez władze państwowe rektora KUL, ks. A. Słomkowskiego.
- w 1952 r., podobnie jak wielu profesorów, został usunięty przez władze państwowe z katedry i z uczelni.
- w 1957 r. został kierownikiem specjalizacji filozoficzno-psychologicznej na Wydziale Filozofii Chrześcijańskiej.
- w 1985 r. Towarzystwo Naukowe KUL nadało ks. J.Pastuszce prestiżową nagrodę im. Księdza Idziego Radziszewskiego za jego wkład do nauki.
-  w 1970 r. pisał ks. Prymas Stefan Wyszyński „Ksiądz Profesor Pastuszka należy do tych wyjątkowych ludzi, którzy dochowali wierności Uczelni do końca. Śmiało można go postawić obok ks. Rektora Radziszewskiego, ks. Rektora Kruszńskiego........ i innych , którzy kochali Uczelnię i życie Jej poświęcili.”

NON OMNIS MORIAR
-  w 1930 r. na Wydziale Teologii Uniwersytetu Jagiellońskiego odbyło się kolokwium habilitacyjne, a w końcu maja zostało zatwierdzone przez Ministerstwo. Rozprawa habilitacyjna nt. „Niematerialność duszy ludzkiej u św. Augustyna” była przygotowywana pod kierunkiem ks. prof. Konstantego Michalskiego.
- w 1930 r. na stanowisku profesora, podjął wykłady z filozofii współczesnej, filozofii religii i psychologii religii) na Wydziale Teologii Katolickiej Uniwersytetu Warszawskiego.
- prowadził wykłady z psychologii, z podstawowych zagadnień filozofii, psychologii społecznej, z psychologii religii i charakterologii.
- dorobek naukowy obejmuje ok. 325 pozycji, 23 książki, rozprawy, artykuły filozoficzne, psychologiczne, historyczne i teologiczne. W 1946 r. opublikował dwa tomy „Psychologii ogólnej”, której drugie wydanie niezmienione opublikowano w 1957 r., a trzecie, jednotomowe, w r. 1961. Jest on również autorem obszernej monografii „Charakter człowieka” (1959, 1962). W r. 1971 opublikował „Historię psychologii”. U podłoża jego prac psychologicznych jest tomistyczna filozoficzno-psychologiczna koncepcja człowieka.
Artykuły naukowe poświęcone osobie i twórczości ks. prof. J. Pastuszki zamieszczono w „Zeszyty Naukowe KUL”, rok 33, nr. 1-4 (129-132), Lublin, 1990.

Zredagowane przez dr E.Talik i mgr A.Dobrowolską-Nowak w oparciu o informacje przygotowane przez ks. dr hab. Z.Uchnasta.