Śp. Prof. dr hab. Dmytro Buczko

(1937-2014)

 

11 lutego 2014 roku odszedł do Pana Prof. Dmytro Buczko, wybitny językoznawca ukraiński, niekwestionowany autorytet z zakresu onomastyki słowiańskiej, autor ponad 150 prac naukowych.

 

W latach 1998-2003 związany był z Instytutem Filologii Słowiańskiej KUL, gdzie prowadził zajęcia z gramatyki opisowej języka ukraińskiego, gramatyki historycznej języka ukraińskiego, językoznawstwa ogólnego oraz seminarium magisterskie. Ponadto piastował stanowisko kierownika Katedry Języków Słowiańskich.

 

W pamięci współpracowników oraz studentów IFS Profesor Buczko zapisał się nie tylko jako wymagający profesor, dociekliwy, pracowity i sumienny naukowiec, ale przede wszystkim jako prawdziwy przyjaciel i dobry człowiek.

 

Dmytro Buczko urodził się 8 listopada 1937 roku we wsi Zakipce w powiecie lubaczowskim, skąd wraz z rodziną został deportowany w 1945 roku na Ukrainę (ZSRR). W 1960 roku ukończył Wydział Filologiczny Uniwersytetu Lwowskiego i od razu został skierowany do pracy w Oddziale Językoznawstwa Instytutu Nauk Społecznych Akademii Nauk URSR we Lwowie, którym podówczas kierowała prof. Łukija Humecka. Autorytet kierownika oddziału zdecydowanie wpłynął na kierunek zainteresowań badawczych p. Buczki, który zaczął koncentrować swoją uwagę na problematyce historii języka oraz onomastyce, a konkretnie - toponimii. Dał temu wyraz rozpoczynając skrupulatną pracę zbierania materiału do Inwersyjnego historycznego słownika języka ukraińskiego oraz publikując artykuły naukowe zawierające zasady teoretyczne zbierania i opracowania materiału leksykograficznego. Wieloletnia praca została zwieńczona dopiero w 2001 roku wydaniem Słownika a tergo ojkonimów Ukrainy ("RW KUL", Lublin 2001) podczas pięcioletniego pobytu w Lublinie. Było to jstotne wydarzenie, albowiem słownik ów był w rzeczywistości pierwszym takim opracowaniem nazw miejscowych w językoznawstwie ukraińskim.

 

W 1964 roku we wsi Werchnia Biłka na Lwowszczyźnie wspólnie z historykiem Jarosławem Isajewiczem dokonał odkrycia oraz potwierdził autentyczność Apostoła z 1574 r., wydrukowanego we lwowskiej drukarni Iwana Fedorowicza. Przewieziona przez przesiedleńców z powiatu jarosławskiego w 1945 r. na Ukrainę księga cerkiewna znajduje się obecnie we Lwowskiej Bibliotece Naukowej im. Wasyla Stefanyka.

 

Kolejne lata życia Dmytra Buczki były okresem intensywnej pracy badawczej z zakresu toponimii ukraińskiej, zwieńczonej licznymi artykułami naukowymi oraz kolejnymi monografiami, stanowiącymi podstawę do uzyskania kolejnych tytułów naukowych. W 1972 r. magister Dmytro Buczko uzyskał tytuł doktora na podstawie pracy Українські топоніми на -івці, -инці XIV-XX ст., w 1993 r. tytuł doktora habilitowanego (Ойконімія Покуття), a rok później został profesorem.

 

Płodne życie naukowe, ofiarne zaangażowanie w pracę badawczą Prof. Buczko z powodzeniem łączył z pracą dydaktyczną na kolejnych uniwersytetach (Lwów, Czerniowce, Tarnopol, Lublin) oraz z życiem osobistym. Z żoną Hanną wychowali dwóch synów: Nestora i Rostysława, a niedawno spełniło się jedno z największych marzeń Profesora - został Dziadkiem Mariczki.

 

Instytut Filologii Słowiańskiej miał wielkie szczęście nawiązania współpracy z Profesorem Dmytrem Buczką. Sposobność obserwacji metod badawczych, możliwości analizy toponimów oraz ich interpretacja niejednokrotnie wskazywała nam drogę badań nad językiem. Zapał badawczy i autorytet Pana Profesora zdecydowanie przyczynił się do uaktywnienia badawczego Katedry Języków Słowiańskich. Jednak, nade wszystko ujmował ludzi swoją staromodną prostotą, szlachetnością i zdecydowaną chęcią pomocy innym. Był bardzo towarzyski, często nas odwiedzał lub zapraszał do siebie na słynne kanapki z pastą serowo-paprykową.

 

Odszedł od nas nie tylko wybitny językoznawca, który pozostawił bogatą spuściznę naukową, ugruntowaną swoimi osiągnięciami i solidną szkołą onomastyczną, ale przede wszystkim odszedł szlachetny człowiek pozostawiając nas, współpracowników, kolegów, uczniów w głębokim smutku.

 

Requiem aeternam dona eis Domine et lux perpetua luceat eis!

 

Dagmara Nowacka