PRZEGLĄD PRAWNO-EKONOMICZNY
Rewiew of Law, Business & Economics

Nr 35 (2/2016) kwiecień - maj - czerwiec 2016

pobierz pdf 

 

SPIS TREŚCI

 

Artykuły

 

Ewa Kruk

Podstawy stosowania tymczasowego aresztowania w świetle zmian Kodeksu postępowania karnego | 7

 

Autorka przedstawia problematykę podstaw stosowania tymczasowego aresztowania w świetle zmian w kodeksu postępowania karnego. Autorka poza ogólną podstawą stosowania tymczasowego aresztowania (a także pozostałych środków zapobiegawczych) analizuje podstawy szczególne określone w art. 258 k.p.k. Zwraca uwagę na zmiany dokonane w art. 258§ 1 -3 k.p.k., które przed 1 lipca 2015 r., expresiss verbis odnosiły się do tymczasowego aresztowania z zastrzeżeniem zawartym w treści § 4, który nakazywał stosowanie odpowiednie § 1-3 do pozostałych środków zapobiegawczych. Problematykę podstawy z art. 258 § 2 k.p.k. przedstawia w kontekście obowiązującej regulacji i zmiany proponowanej w projekcie z dnia 8 stycznia 2015 r.

 

 

Aleksandra Krajewska

Several remarks on taxpayer’s rights, their importance and protection | 27

 

Protection the rights of taxpayers can be determined as a matter which apparently acquires importance. Nowadays there can be observed the intensified development of scientific research carried on within this area, what undoubtedly deserved an approval. As stated in the literature, difficulties in assessment of legal character of taxpayer’s rights, as well as in adopting proper methodology are caused by the diversification of rights in question (considering their legal source, degree of generality, as well as protective measures). The principles presented in this article, classified according to their source and nature, play a very important role because not only do they set forth proper standards, but also indicate postulates addressed to a desirable tax system, which fully respects rights of taxpayers, who are not only perceived as a bottomless income source, but human in the first place.

 

Tomasz Grzegorczyk

Prawnoautorska ochrona graficznych interfejsów użytkownika | 44

 

Ochrona graficznych interfejsów użytkownika jest z jednym z bardzo kontrowersyjnych zagadnień dotyczących programów komputerowych i prawa autorskiego. Podczas gdy głównym zadaniem prawa autorskiego jest ochrona dzieł wyróżniających się estetyką i artyzmem, graficzne interfejsy użytkownika cechują się w dużej mierze funkcjonalnością i użytkowym charakterem. Sporne pozostaje do jakiej kategorii utworów należy je kwalifikować i w konsekwencji jaki reżim ochrony im przysługuje. Różnice między nimi mają duże znaczenie dla obrotu programami komputerowymi. Niniejszy artykuł ma na celu dokonanie takiej kwalifikacji. Ponadto, porusza on kwestie interpretacji przesłanek oryginalności i indywidualności w przypadku graficznych interfejsów użytkownika. Wokół powyższych kwestii powstało bogate orzecznictwo zagraniczne, z których wyniesione są odpowiednie wnioski. Prawnoautorska kwalifikacja interfejsów użytkownika ma istotne znaczenie dla praktyki gospodarczej, bowiem to właśnie one często stanowią o komercyjnym sukcesie programu komputerowego.

 

Tomasz Rakoczy

Religious draft of personal marriage law of 1934 | 59

 

In the Interwar period and after World War II a discussion on the shape of marriage law was taking place in Poland. In addition to the notion of uniformity which was guiding its main actors, the concern was also on taking religious elements into account. As the analysis of legislation in force in the partitioned territories shows, religious elements played a significant role there. Poles treated religious marriage as “a real marriage” and civil union was for them often a “mere formality”. The discussion on the future shape of the marriage law (especially personal law) was based on several projects, including mostly private ones, but also on a government draft prepared by the Codification Committee of 28 May 1929. A private project by Zygmunt Lisowski, a professor at the University of Poznań, created 1934, is definitely worth attention. Its author, taking into account the legislation of the partitioning powers, the legal position of the Catholic Church from the Constitution of March, and the number of Catholics and their mentality, proposed three groups of legal regulations. The first of these, a model one, would be a regulation of the Catholic Church fully assimilated into Polish law. The second one would include other denominations with statutory recognition by the state and third non-recognised religions and irreligious people. Lisowski’s draft, however, was never adopted either in whole or in any part. In 1945 Poland adopted a completely secular and alien to its tradition regulation on personal marriage law. However, it did not withstand the test of time and in 1998, after the entry into force of the Concordat, religious elements were introduced to the Polish marriage law, just like they are present in other countries of the world. Lisowski’s draft and other, similar ones, have proved to have more than only historical value - it is still an inspiration for the presence of religious elements in personal marriage law.

 

Kazimiera Juszka, Karol Juszka

Studies on the effectiveness of the detection process when conducting forensic evidence by inspection in cases of killings in Poland | 75

 

The objective of this paper is to present the results of the author’s own studies of 90 court and inquisitorial cases, showing the relationship between correctly conducted forensic evidence by inspection and the process of detecting perpetrators of killings. These research issues will be presented along the sequential stages of criminal proceedings.

 

Julia Semena

Wewnętrzna polityka antymobbingowa jako sposób realizacji obowiązku płynącego z art. 943 § 1 Kodeksu pracy | 87

 

Obowiązek pracodawcy w zakresie przeciwdziałania mobbingowi został wyrażony expressis verbis w art. 943 Kodeksu pracy. Przepisy ustawy nie uściślają treści tego obowiązku oraz nie wskazują, w jaki sposób pracodawca powinien go realizować. Jednym ze sposobów wypełnienia tego obowiązku jest opracowanie i stosowanie zakładowych procedur antymobbingowych (zwanych też wewnętrzną polityką antymobbingową), odpowiednio dopasowanych do specyfiki danego pracodawcy. Przedmiotem niniejszego opracowania jest przedstawienie elementów składowych tej polityki poprzedzone zwięzłym omówieniem istoty pojęcia mobbingu i charakteru obowiązku przeciwdziałania temu zjawisku.

 

 

Tomasz Kalita

Zakres konstytucyjnej ochrony życia człowieka w Polsce w latach 1921-1997 | 103

 

W niniejszym artykule autor podjął się zadania polegającego na zbadaniu zakresu konstytucyjnej ochrony życia człowieka w historyczno-prawnych regulacjach obowiązujących w Polsce w latach 1921-1997, a dokładnie w okresie od 1 czerwca 1921 r. do 16 października 1997 r. Analiza poszczególnych aktów prawnych pozwoliła na określenie czy przedmiotowe zagadnienie było w ogóle unormowane, jeżeli tak to w jakim zakresie, a jeżeli nie to z jakich przyczyn.

 

Krzysztof Woźniewski

Pouczenie w pierwszym przesłuchaniu w postępowaniu przygotowawczym (art. 300 k.p.k.) jako czynność procesowa w świetle zasady informacji procesowej | 125

 

Opracowanie stanowi zwięzłą analizę instytucji procesowej tzw. pierwszego pouczenia w postępowaniu przygotowawczym o prawach uczestników procesu wskazanych w art. 300 k.p.k. w warunkach tam wskazanych jako jednego z najistotniejszych przejawów prawa do informacji. Po przedstawieniu w zarysie historii legislacyjnej tej instytucji jest ona ujęta - z punktu widzenia teorii czynności procesowych – z jednej strony jako dowodowa czynność faktyczna polegająca na przekazaniu przez organ procesowy adresatom wskazanym w art. 300 k.p.k. w formie pisemnej zespołu informacji prawnych oraz jako spostrzeżenie procesowe – z drugiej. W opracowaniu podkreśla się znaczenie omawianej czynności dla realizacji prawa do obrony oskarżonego oraz innych gwarancji procesowych pokrzywdzonych i świadków w świetle zasady rzetelnego procesu. Czwarta część opracowania stanowi analizę elementów składowych czynności pierwszego pouczenia w ujęciu podmiotowych i modalnych warunków prawidłowości (niewadliwości). Analizie zostały poddane kolejno a)podmioty procesowe zarówno organy postepowania przygotowawczego jak i strony oraz świadkowie uwikłane w tę czynność procesową, b) termin dokonania tej czynności, c) zakres przedmiotowy pouczenia, d) formę dokonania tej czynności. W podsumowaniu (V) regulacja z art. 300 k.p.k. zostaje uznana za optymalną z gwarancyjnego punktu widzenia a na uznanie zasługuje konsekwencja procesowa wadliwie przeprowadzonej czynności pouczenia w postaci mozliwosci powstania względnej podstawy odwoławczej.

 

Artur Lis

Najstarsze kroniki polskie jako źródła historycznoprawne | 138

 

Przyjęcie chrztu przez Mieszka I w 966 roku było punktem zwrotnym w dziejach Polski. Państwo pierwszych Piastów zakorzenione zostało w kulturze międzynarodowej społeczności państw europejskich. Sytuacja ta sprzyjała wpływowi niektórych praw obcych na ustrój prawny Polski. W dotychczasowej praktyce państw słowiańskich system prawny opierał się na plemiennym prawie zwyczajowym. Ze względu na brak źródeł jurydycznych pomocniczą rolę w poznaniu kultury prawnej Polski piastowskiej mogą odegrać kroniki. Elementy prawa odnajdujemy w „Kronice polskiej” Galla Anonima oraz w szczególności w kronice Mistrza Wincentego Kadłubka.

 

Zbigniew Klimiuk

Odbudowa gospodarki i stabilizacja walutowa Włoch w latach 1945-60 (część I) | 162 

 

W okresie po II wojnie światowej z krajów zachodnioeuropejskich Włochy wykazywały największe tempo rozwoju. W 1950 r. rozpoczęła się faza długookresowego rozwoju gospodarczego. Rozwój ten nawiązywał do pierwszych lat odbudowy. Tempo wzrostu produktu narodowego brutto (PNB), które w dziesięcioleciu do 1959 r. wynosiło rocznie średnio 6%, w latach szczytowej koniunktury 1960-61wzrosło do 7,8%. Dynamika rozwoju gospodarczego Włoch była porównywalna w tym czasie z RFN i Japonią. Włoskie firmy uzyskały znaczne sukcesy w międzynarodowej walce konkurencyjnej oraz wykorzystywały impulsy wynikające z polityki Wspólnego Rynku. Wraz z zewnętrzną ekspansją dokonały się poważne zmiany strukturalne, które uplasowały Włochy w grupie krajów wysoko uprzemysłowionych. W 1962 r. tempo wzrostu produktu narodowego brutto (PNB) spadło do 6%, a w 1963 r. do 4,8%. Koniunktura ustąpiła miejsca objawom kryzysowym, które przejawiały się w „galopującej” inflacji. W obawie przed deprecjacją lira nastąpiła masowa ucieczka kapitału za granicę. Polityka walutowa prowadzona w tym okresie przez władze włoskie okazała się skuteczna. Lir włoski stał się mianowicie nie tylko walutą stabilną, ale także jedną z „twardych” walut europejskich. Potwierdzały to wypowiedzi na łamach bieżącej prasy międzynarodowej, ale również sytuacja w dziedzinie bilansu płatniczego Włoch, który od 1957 r. wykazywał wysokie dodatnie saldo. Jeśli wziąć pod uwagę handel zagraniczny Włoch w 1960 r. to należy stwierdzić, iż w tym roku został osiągnięty najwyższy wzrost obrotów zagranicznych w krajach Europy Zachodniej. Był to również najwyższy poziom obrotów osiągnięty przez Włochy w okresie powojennym (wyższy o 1/3 w stosunku do poziomu w 1959 r.). Globalny import Włoch, który w 1953 r. stanowił 3,2% importu swiatowego wzrósł do 3,8%, a udział eksportu zwiekszył się w tym czasie z 2% do 3,2%.

 

 

Glosy

 

Damian Gil Glosa do wyroku SN z 28 kwietnia 2016 r., II KK 294/15 | 184

 

Grzegorz Wolak Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 28 maja 2015 r., III CSK 352/14, OSNC 2016, nr 5, poz. 63 | 192

 

Sprawozdania

 

Damian Gil
Sprawozdanie z Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej z cyklu Współczesne Problemy Wymiaru Sprawiedliwości VI – nt. „Węzłowe problemy dowodzenia w perspektywie porównawczej” | 210