PL: SCHOLASTYCZNE ŹRÓDŁA TRAKTATU GOTTFRYDA WILHELMA LEIBNIZA DISPUTATIO METAPHYSICA DE PRINCIPIO INDIVIDUI
Źódło/source:	Roczniki Filozoficzne, 65 (2017), nr 2
Strony/pages:	23-55

 

http://dx.doi.org/10.18290/rf.2017.65.2-2

 

Summary

The object of this article is the scholastic inspirations found in the metaphysical disputation De principio individui by Gottfried Wilhelm Leibniz. The purpose of this study was, on one hand, a reconstruction of Leibniz’s theory concerning the principle of individuation, and on the other hand, a presentation of some texts by medieval scholastic authors (Henry of Ghent, Peter of Fal­co, Thomas Aquinas, Aegidius of Rome, Robert Kilwardby, William of Ockham) to whose ideas Leibniz refers in the named work, even though he had, for the most part, only second-hand infor­mation concerning them. In his juvenile treatise, Leibniz states that the individuating principle has to be universal, which means relevant to all kinds of being; it has to be metaphysical in cha­rac­ter and not merely epistemological. He regards individuality as synonymous with unity com­bined with difference. He resolutely takes sides with nominalism and rejects the reality of all kinds of universal beings and beings whose unity is weaker than numerical unity. As a con­se­quence of this assumption, he rejects the conceptions in which the principle of individuation is formed by: double negation, existence or the haecceity. By contrast, he embraces the solution (close to the tradition originated by Ockham and also related to Suárez), according to which the whole entity (tota entitas) of an individual thing is the principle of individuation. In effect, for Leib­niz, any real thing is simply singular, which comes down to the thesis that a thing is singular owing to its own metaphysical subcomponents, which are singular by themselves.

 

 

Streszczenie

Przedmiotem artykułu są scholastyczne inspiracje zawarte w dyspucie metafizycznej De principio individui Godfryda Wilhelma Leibniza. Celem artykułu jest, z jednej strony, rekonstrukcja stanowiska Leibniza dotyczącego zasady jednostkowienia, z drugiej zaś strony przedstawienie tekstów średnio­wiecznych autorów (Henryka z Gandawy, Piotra z Falco, Tomasza z Akwinu, Idziego Rzymianina, Henryka z Gandawy, Roberta Kilwardby’ego,  Wilhelma Ockhama), do których poglądów Leibniz się odnosi, a które najczęściej znał z drugiej ręki. W swym młodzieńczym dziele Leibniz deklaruje, że zasada jednostkowienia ma być uniwersalna, to znaczy dotyczyć wszystkich rodzajów bytów oraz musi mieć charakter metafizyczny, a nie epistemologiczny. Indywidualność z kolei traktuje jako synonim jedności i różnicy. Opowiada się po stronie nominalizmu, odrzucając istnienie jakichkolwiek form bytów ogólnych, czy bytów o jedności słabszej niż numeryczna. W związku z tym odrzuca kon­cepcje, w których zasadę jednostkowienia stanowi: podwójna negacja, istnienie czy haecceitas, przyj­mując rozwiązanie (bliskie tradycji Ockhama i odnosząc się do Suáreza), według którego cała byto­wość (tota entitas) indywiduum jest zasadą jednostkowienia. W efekcie według niego rzecz jest jedno­stkowa po prostu, co sprowadza się do tezy, że jest jednostkowa dzięki swym subkomponentom bytowym, które same są jednostkowe.

 

  

Key words: principle of individuation; individual; double negation; existence; haecceitas; total (whole) entity; metaphysical pluralism; metaphysical individualism; Leibniz; John Duns Sco­tus; Henry of Ghent; Suárez; Wilhelm Ockham

Słowa kluczowe: zasada indywiduacji; indywidualny; podwójna negacja; istnienie; haecceitas; ca­ła jednostka; pluralizm metafizyczny; metafizyczny indywidualizm; Leibniz; Jan Duns Szkot; Henryk z Gandawy; Suárez; Wilhelm Ockham.

 

 

Bibliografia/References:

 

1. Angelelli, Ignacio. “The Scholastic Background of Modern Philosophy: Entitas and Individuation in Leibniz.” In Individuation in Scholasticism. The Later Middle Ages and the Counter-Reformation, 1150–1650, edited by Jorge J.E. Gracia, 535–542. New York: State University of New York Press, 1994.

2. Ariew, Roger. “Leibniz’s Metaphysical Disputation on the Principle of Individuation: A Scholastic Exercise.” In VII. Internationaler Leibniz-Kongreß. Nihil sine ratione. Mensch, Natur und Technik im Wirken von G. W. Leibniz. Schirmherrschaft: Der Regierende Bürgermeister von Berlin. Berlin, 10.–14. September 2001, Vorträge Teil 1–3. Berlin 2001 & Nachtragsband, Hannover 2002, 33–40.

3. Arystoteles. Metafizyka. Translated by Kazimierz Leśniak. In Dzieła wszystkie. T. II. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1990.

4. Brown, O. J. “Individuation and Actual Existence in Scotistic Metaphysics: A Thomistic Assess­ment.” New Scholasticism 53 (1979): 347–361.

5. Brown, Stuart, and N.J. Fox, Historical Dictionary of Leibniz’s Philosophy. Lanham, Md., To­ronto, Oxford: The Scarecrow Press Inc., 2006.

6. Brown, Stuart. “Renaissance philosophy outside Italy.” In Routledge History of Philosophy. Vol. IV The Renaissance and Seventeenth-century Rationalism, edited by George Henry Rad­cliffe Parkinson, 65–97. London and New York: Routledge, 1993.

7. Cover, Jan Arthur, and John O’Leary-Hawthorne. Substance and Individuation in Leibniz. Cam­bridge: Cambridge University Press 1999.

8. Di Bella, Stefano, et al. The Science of the Individual: Leibniz’s Ontology of Individual Substance. Dordrecht, Berlin, Heidelberg, New York: Springer, 2005.

9. Digby, Kenelm H., Mores Catholici, or Ages of Faith. Vol. VIII. London: C. Dolman, 1846.

10. Francis Suárez. Disputationes Metaphysicae. In Opera omnia. T. XXV. Paris: Vivès, 1861.

11. Gilson, Étienne. Historia filozofii chrześcijańskiej w wiekach średnich. Translated by Sylwester Zalewski. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1987.

12. Gilson, Étienne. Jean Duns Scot. Introduction à ses positions fondamentales. Paris: Librairie Philosophique J. Vrin, 1952.

13. Gracia, Jorge J.E. “Suárez Francisco.” In The Cambridge Dictionary of Philosophy, edited by Ro­bert Audi, 884. Cambridge: Cambridge University Press, 1999.

14. Gracia, Jorge J.E. “The Centrality of the Individual in the Philosophy of the Fourteenth Century.” History of Philosophy Quarterly 8 (1991), 3: 235–251.

15. Gut, Przemysław. Leibniz. Myśl filozoficzna w XVII wieku. (Monografie Fundacji na Rzecz Nau­ki Polskiej: Seria Humanistyczna). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocław­skie­go, 2004.

16. Henry of Ghent. Quodlibet. Parisiis 1518.

17. John Duns Scotus. Lectura in librum secundum sententiarum, a distinctione prima ad sextam. In Johannes Duns Scotus. Opera omnia. T. XVIII, edited by Karl Balić. Civitas Vati­cana: Typis Polyglottis Vati­canis, 1982.

18. John Duns Scotus. Ordinatio. Liber secundus, a distinctione prima ad tertiam. In Johannes Duns Scotus. Opera om­nia. T. VII, edited by Karl Balić. Civitas Vati­cana: Typis Polyglottis Vaticanis, 1973.

19. John Duns Scotus. Quaestiones super libros Metaphysicorum Aristotelis. In Opera Philosophica. T. IV, Libri VI-IX, edited by Girard J. Etzkorn. St. Bonaventure: The Franciscan Institute St. Bonaventure University, 1997.

20. Koszkało, Martyna. Indywiduum i jednostkowienie. Analiza wybranych tekstów Jana Dunsa Szko­ta. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 2003.

21. Leibniz, Gottfried Wilhelm. Disputatio metaphysica de principio individui. In Die philosophischen schriften von Gottfried Wilhelm Leibniz. T. IV, edidit Carl Immanuel Gerhardt, 15–26. Ber­lin: Weidmann, 1880).

22. Leibniz, Gottfried Wilhelm. Nowe rozważania dotyczące rozumu ludzkiego. Translated by Izydora Dąmbska. Warszawa: PWN, 1955.

23. Mascall, E[ric] L[ionel]. Istnienie i analogia. Translated by Joanna W. Zielińska. Warszawa: In­stytut Wydaw­niczy PAX, 1961.

24. McCullough, Laurence B. “Leibniz’s Principle of Individuation in His Disputatio metaphysica de principio individui of 1663.” In Individuation and Identity in Early Modern Philosophy. Descartes to Kant, edited by Kenneth F. Barber and Jorge J.E. Gracia, 201–217. Albany: State University of New York Press, 1994. 

25. McCullough, Laurence B. Leibniz on Individuals and Individuation. The Persistence of Pre­modern Ideas in Modern Philosophy. Dordrecht, Boston, London: Kluwer, 1996. 

26. Owens, Joseph. “Thomas Aquinas.” In Individuation in Scholasticism. The Later Middle Ages and the Counter-Reformation, 1150-1650, edited by Jorge J.E. Gracia, 173–194. New York: State Uni­versity of New York Press, 1994). 

27. Pierre de Falco, Quaestiones ordinariae, edited by Alexandre-Jean Gondras. In Analecta mediae­valia Namurcensia 22–24. Lovaniensis-Parisiis: Beatrice-Nauwelaerts, 1968. 

28. Piotr Hiszpan, Traktaty logiczne. Translated by Tadeusz Włodarczyk. Warszawa: PWN, 1969. 

29. Robert Kilwardby, Quaestiones in librum secundum Sententiarum, edited by Gerhard Leibold. Munich: Verlag der Bayerischen Akademie der Wissenschaften, 1992.

30. Rudavsky, Tamar M. “The Doctrine of Individuation in Duns Scotus.” Franziskanische Studien 62 (1980): 62–83. 

31. Thomasii M. Jacobi Praefationes sub auspicia disputationum suarum in Academia Lipsensi recitatae. Argumenti varii. Lipsiae: Apud Johannem Fuhrmannum & Matthaeum Rit­terum, 1681.

32. Tomasz z Akwinu, O duszy (De anima). Translated by Zofia Włodek and Włodzimierz Zega. Kra­ków: Znak, 1996.

33. Venerabilis inceptoris Guillelmi de Ockham Scriptum in librum primum Sententiarum Ordinatio. In Opera philosophica et theologica, cura Instituti Franciscani, Universitatis S. Bona­ven­turae. Opera theologica. T. 2, edited by Stephanus Brown and Gedeon Gál OFM. New York: Editiones Instituti Franciscani, 1970).

Informacja o autorze/Information about Author:

Martyna Koszkało, PhD—Division of History of Clas­sical, Medieval and Modern Philosophy at the Institute of Philosophy, Sociology and Jurnalism at the Faculty of So­cial Sciences of the University of Gdańsk; address for correspondence: ul. J. Ba­żyń­skiego 4, PL 80–952 Gdańsk; e-mail: filmko@ug.edu.pl

 
 

Cytowanie/Citation information:

Koszkało, Martyna. 2017. Scholastic Sources of Gottfried Wilhelm Leibniz’s Treatise Disputatio metaphysica de principio individui. "Roczniki Filozoficzne" 65, 2: 23-55, DOI: 10.18290/rf.2017.65.2-2.