PL: KONTROWERSJE DOKTRYNALNE RENESANSU KAROLIŃSKIEGO — GOTTSCHALKA Z ORBAIS NAUCZANIE O PREDESTYNACJI
Źódło/source:	Roczniki Filozoficzne, 65 (2017), nr 3
Strony/pages:	53-70

 

http://dx.doi.org/10.18290/rf.2017.65.3-3

 

Streszczenie

Artykuł podejmuje próbę scharakteryzowania trzech kluczowych kontrowersji doktrynalnych w epoce renesansu karolińskiego, mianowicie: sporu o Eucharystię, sporu o tzw. trina deitas oraz o predestynację. Trzon artykułu stanowi kontrowersja o predestynację, której głównym boha­te­rem był Gottschalk z Orbais. Artykuł referuje cztery węzłowe kwestie związane z tym pro­ble­mem: (i) pojęcie Boga, (ii) rozumienie łaski, natury i wolnej woli, (iii) relacji przedwiedzy do pre­destynacji, (iv) nauki o Odkupieniu, tj. w szczególności stosunku sprawiedliwości do miło­sier­dzia. Tekst w przeważającej mierze jest próbą interpretacji tekstów z epoki, głównie Gott­schalka z Orbais i jego adwersarza Hinkmara z Reims. We wnioskach artukuł wskazuje na trudności w dy­s­ku­towanym problemie i przedstawia perspektywę rozwiązania problemu w wiekach na­stępnych.

 

Summary

The article attempts to characterize three key doctrinal controversies in the Carolingian Re­nais­sance, namely: the disputes over the Eucharist, the so-called trina deitas, and predestination. The core of the article is an exposition of the controversy concerning predestination, whose main protagonist is Gottschalk of Orbais. The article discusses four crucial issues related to the pro­blem: (i) the concept of God, (ii) the understanding of grace, nature and free will, (iii) the relation of foreknowledge to predestination, and (iv) the doctrine of redemption, i.e., specifically the relationship between justice and mercy. The article is largely an attempt at an interpretation of the texts of the epoch, mainly those of Gottschalk of Orbais and his adversary, Hincmar of Reims. The conclusions point to difficulties in the issues discussed and outline what attempts at solving this problem have taken place in the coming centuries.

 

 

Słowa kluczowe: predestynacja; wolna wola; przedwiedza; natura; Bóg; potępieni; wybrani.

Key words: predestination; free will; foreknowledge; grace; nature; God; the reprobate; the elect.

 

 

Bibliografia/References:

1. D’Onofrio, Giulio. Historia teologii. Epoka średniowiecza. Vol. 2. Translated by Wiesław Szy­mona. Kraków: Wydawnictwo “M,” 2005.
2. [Gottschalk of Orbais.] Œuvres théologiques et grammaticales de Godescalc d’Orbais. Edited by Dom Cyrille Lambot. Leuven: Spicilegium sacrum Lovaniense, 1945.
3. [Gottschalk of Orbais.] “Lettre inédite de Godescalc d’Orbais.” Edited by Dom Cyrille Lam­bot. Revue Bénédictine 68 (1958): 41–51.
4. Gottschalk & A Medieval Predestination Controversy. Edited and translated by Victor Genke and Francis X. Gumerlock. Milwaukee, WI: Marquette University Press, 2010.
5. Hodge, Charles. Systematic Theology. Vol. 2. Grand Rapids, MI: Christian Classics Ethereal Li­brary, 2005.
6. Matz, Brian J. “Augustine in the Predestination Controversy of Ninth Century. Part I: The Dou­ble Predestinarians Gottschalk of Orbais and Ratramnus of Corbie.” Augustinian Studies 46 (2015), 2: 155–84.
7. Pelikan, Jaroslav. The Growth of Medieval Theology (600–1300). Vol. 3. Chicago and London: The University of Chicago Press, 1978.
8. Smith, Jenny. “The Rebellious Monk Gottschalk of Orbais: Defining Heresy in a Medieval De­bate on Predestination.” Eras Journal, 17 (2015), 1. Accessed 18 September 2017.  http://artsonline.monash.edu.au/eras/files/2015/11/Eras-171-1-Jenny-Smith.pdf.
9. Tavard, George H. Trina Deitas: The Controversy between Hincmar and Gottschalk. Milwau­kee, WI: Marquette University Press, 1996.
10. “The Debate on Predestination.” In Margaret Gibson and Janet Nelson, eds. Charles the Bald: Court and Kingdom, 353–73. Oxford: BAR, 1981.

 

 

Informacja o autorze/Information about Author:

Andrzej P. Stefańczyk, PhD — Department of the History of An­cient and Medieval Philosophy, Institute of Theoretical Philosophy, Faculty of Philosophy at the John Paul II Catholic University of Lublin; address for correspondence: Al. Racławickie 14, PL 20–950 Lublin; e-mail: astefanczyk@kul.lublin.pl

 
 

Cytowanie/Citation information:

Stefańczyk, Andrzej P. 2017. Doctrinal Controversies of the Carolingian Renais­sance: Gottschalk of Orbais’ Teachings on Predestination. "Roczniki Filozoficzne" 65, 3: 53-70, DOI: 10.18290/rf.2016.64.3-3.