Ks. prof. Idzi Benedykt Radziszewski (1871-1922)

Założyciel i rektor KUL w latach 1918-1922

 

Urodził się 1 kwietnia 1871 r. w Bartoszewicach k. Łodzi. Szkołę elementarną ukończył pod kierunkiem własnego ojca – nauczyciela. W latach 1881-1889 uczył się w Gimnazjum Filologicznym (obecnej Małachowiance) w Płocku. Studiował w Diecezjalnym Seminarium Duchownym we Włocławku (1889-1895) i Cesarskiej Akademii Duchownej w Petersburgu (1895-1896), gdzie uzyskał tytuł magistra teologii. W 1896 r. przyjął święcenia kapłańskie z rąk bpa Albina Symona, rektora Akademii, i przez rok pełnił funkcję wikarego w parafii św. Mikołaja w Kaliszu. Kolejny etap jego kształcenia stanowiły studia w Wyższym Instytucie Filozoficznym w Louvain (1898-1900). Tam w 1900 r. doktoryzował się w na podstawie rozprawy De idea religionis genesi in evolutionismo Darvino-Spenceriano, napisanej pod kierunkiem ks. Dezyderego Merciera.

 

Po powrocie na ziemie polskie pracował na stanowisku profesora filozofii i pedagogiki w Diecezjalnym Seminarium Duchownym we Włocławku. Był jego wicerektorem (1901-1905), a następnie rektorem (1908-1914). Od 1914 do 1918 był profesorem filozofii i ostatnim rektorem Cesarskiej Akademii Duchownej w Petersburgu. W tym samym czasie był prezesem i wykładowcą Wyższych Kursów Polskich (1916-1918). Poza tym intensywnie pracował naukowo, zdobywając w 1917 r. w Petersburgu kolejny doktorat (z teologii).

 

W lutym 1918 r. został wiceprezesem Komitetu Organizacyjnego przyszłego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. W czerwcu 1918 r. Komitet przeniósł się do kraju, a w drugiej połowie tego roku Uniwersytet Lubelski rozpoczął swoją działalność. Został jego pierwszym rektorem, sprawując tę godność do śmierci. Wykładał filozofię na Wydziale Nauk Humanistycznych i Wydziale Teologicznym (1918-1922), a także na Wydziale Prawa i Nauk Społeczno-Ekonomicznych oraz Wydziale Prawa Kanonicznego i Nauk Moralnych. (1918/1919). Na wszystkich wydziałach prowadził też zajęcia z psychologii.

 

Interesował się przede wszystkim filozofią. Do jego najważniejszych prac należą: Odrodzenie filozofii scholastycznej (Warszawa 1901), Teologia a nauki przyrodnicze (Włocławek 1910), Geneza religii w świetle nauki i filozofii (Włocławek 1911), Credo nowożytnego filozofa (Włocławek 1913).

 

Był członkiem Polskiego Towarzystwa Filozoficznego we Lwowie, PolsGrób ks. Radziszewskiegokiego Towarzystwa Filozoficznego w Warszawie, Komisji Filozofii w Polsce Polskiej Akademii Umiejętności, Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Poznaniu, Rzymskiej Akademii św. Tomasza, a także inicjatorem i współredaktorem pisma „Ateneum Kapłańskie” (od 1909 r.).

 

Został uhonorowany tytułami Prałata Domowego Papieża oraz Kanonika Kapituły Katedralnej we Włocławku.

 

Zmarł 22 lutego 1922 r. w Lublinie. Został pochowany na cmentarzu przy ul. Lipowej.