EN: The Problem of the Unity of Tolstoy’s Conception of Religion
Źódło/source:	Roczniki Filozoficzne, 65 (2017), nr 4
Strony/pages:	177-199

 

http://dx.doi.org/10.18290/rf.2017.65.4-9

 

Streszczenie

Przedmiotem niniejszego artykułu jest kluczowy fragment Lwa Tołstoja filozofii religii, mia­nowicie jego koncepcja tego, czym w istocie jest religia. Analiza prac tego autora pokazuje, że przedstawił on dwie częściowo różne definicje: pierwszą, zgodnie z którą religia jest to ogólna praktyczna relacja jednostki do świata, oraz drugą, zgodnie z którą religia jest pewnym konkret­nym stosunkiem do świata, mianowicie takim, w którym jednostka wykracza poza jednostkowe i grupowe ograniczenia i dąży zharmonizowania swojego życia z całością życia świata. Tekst przedstawia rekonstrukcję i analizę tych dwóch definicji, pokazując, że są one wersjami pewnej ogólniejszej, praktycystycznej koncepcji religii, jak również zestawia ewolucję poglądów Lwa Toł­stoja z filozofią Sørena Kierkegaarda.

 

Summary

The present paper deals with the crucial element of Leo Tolstoy’s philosophy of religion, namely his conception of religion. A survey of his philosophical works shows that he presented partially different definitions: according to the first, religion is a general practical relationship of an individual to the world, and according to the second, it is a concrete attitude towards the world, namely one in which an individual goes beyond boundaries of her individual and com­munal identity, and tries to harmonize her life with the life of the whole world. The paper pre­sents a reconstruction and analysis of both definitions, showing that they are versions of a broader, practicist conception of religion, and confronts Leo Tolstoy’s evolution with the philo­sophy of Søren Kierkegaard.

 

Słowa kluczowe: L. Tołstoj; religia; praktycyzm; S. Kierkegaard.

Key words: L. Tolstoy; religion; practicism; S. Kierkegaard.

 

 

Bibliografia/References:

 

1. Asmus, Walentyn Fernandowicz. Lew Tołstoj. Tłum. Janina Walicka. Warszawa: Wiedza Po­wszechna, 1964.

2. Bartlett, Rosamund. Tolstoy: A Russian Life. London: Profile Books, 2010.

3. Roszyk, Maksymilian. „Lwa Tołstoja koncepcja chrześcijaństwa — zarys tematyki”. W: Po­wrót do praktyki. Krytyka tradycyjnych sposobów rozumienia religii i nowe idee rozwoju duchowego w myśli filozoficznej i teologicznej XIX i XX wieku. Red. Maksymilian Roszyk i Marcin Walczak, 97–120. Lublin: Lubelskie Koło Wittgensteinowskie, 2016.

4. Толстой, Лев Николаевич [Tolstoy, Lev Nikolayevich]. „В чем моя вера? [V chem moya vera?]. W: Лев Николаевич Толстой [Lev Niko­la­yevich Tolstoy]. Полное собрание сочинений [Polnoye sobraniye sochineniy]. Red. Владимир Григорьевич Чертков [Vla­dimir Grigor’yevich Chertkov]. T. 23, 304–467. Москва: Государственное изда­тель­ство ху­до­же­ствен­ной литературы [Moskva: Gosu­dar­stvennoye izdatel’stvo khudo­zhe­stven­­noy litera­tury], 1957.

5. Толстой, Лев Николаевич [Tolstoy, Lev Nikolayevich]. „Религия и нравственность” [Reli­giya i nravstvennost’]. W: Лев Николаевич Толстой [Lev Nikolayevich Tol­stoy]. Полное собрание сочинений [Polnoye sobraniye sochineniy]. Red. Владимир Григорье­вич Чертков [Vladimir Grigor’yevich Chertkov]. T. 39, 3–26. Москва: Государст­венное изда­тельство ху­до­же­ствен­ной литературы [Moskva: Gosudarstvennoye izda­tel’stvo khudo­zhestven­noy litera­tury], 1956.

6. Толстой, Лев Николаевич [Tolstoy, Lev Nikolayevich]. „Что такое религия и в чем сущность её” [Chto takoye religiya i v chem sushchnost’ yeyo]. W: Лев Николаевич Толстой [Lev Nikolayevich Tolstoy]. Полное собрание сочинений [Polnoye sobraniye sochineniy]. Red. Владимир Григорьевич Чертков [Vladimir Grigor’yevich Chertkov]. T. 35, 157–188. Москва: Государственное изда­тель­ство ху­до­же­ствен­ной литературы [Moskva: Gosudarstvennoye izdatel’stvo khudo­zhestven­noy litera­tury], 1950.

7. Толстой, Лев Николаевич [Tolstoy, Lev Nikolayevich]. „Царство Божие внутри вас” [Tsar­stvo Bozhiye vnutri vas]. W: Лев Николаевич Тол­стой [Lev Nikolayevich Tolstoy], Полное собрание сочинений [Polnoye sobraniye sochi­neniy]. Red. Владимир Григорьевич Чертков [Vladimir Grigor’yevich Chertkov]. T. 28, 1–293. Мос­ква: Государственное изда­тельство ху­до­же­ствен­ной литературы [Moskva: Gosudarst­ven­noye izdatel’stvo khudo­zhestven­noy litera­tury], 1957.

8. Толстой, Лев Николаевич [Tolstoy, Lev Nikolayevich]. „Закон насилия и закон любви” [Zakon nasiliya i zakon lyubvi]. W: Лев Николаевич Толстой [Lev Nikolayevich Tol­stoy], Полное собрание сочинений [Polnoye sobraniye sochi­neniy]. Red. Владимир Гри­горье­вич Чертков [Vladimir Grigor’yevich Chertkov]. T. 37, 149–221. Мос­ква: Госу­дарственное изда­­тель­ство ху­до­же­ствен­ной лите­ратуры [Moskva: Gosudarstvennoye izda­tel’stvo khu­do­­zhestven­noy litera­tury], 1956.

9. Walicki, Andrzej. 2005. Zarys myśli rosyjskiej: od oświecenia do renesansu religijno-filozoficznego. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

 

Informacja o autorze/Information about Author:

Dr Maksymilian Roszyk — Katedra Historii Filozofii Nowożytnej i Współczesnej na Wy­dziale Filozofii KUL; adres do korespondencji: Al. Racławickie 14, 20–950 Lublin, e-mail: maksymilian.roszyk@kul.lublin.pl

 
 

Cytowanie/Citation information:

Roszyk, Maksymilian. 2017. Problem jedności Tołstojowskiej koncepcji religii. "Roczniki Filozoficzne" 65, 4: 177-199, DOI: 10.18290/rf.2017.65.4-9.