EN: Saint Augustine’s Conception of the Will: A Philosophical-‑Anthropological Perspective
Źódło/source:	Roczniki Filozoficzne, 64 (2016), nr 3
Strony/pages:	5-37

 

http://dx.doi.org/10.18290/rf.2016.64.3-1

 

Streszczenie

Przedmiotem artykułu jest pojęcie wolnej woli zaprezentowane przez św. Augustyna w nie­których jego pismach. W pierwszej części artykułu przedstawiam pogląd Augustyna dotyczący struktury ludzkiej duszy. Kładę nacisk na fakt, że według Augustyna nasza wolna wola jest jednocześnie czymś różnym od rozumu i pamięci, ale również jest identyczna z duszą oraz pod­miotem moralnym. W drugiej części przedstawiam wybrane charakterystyczne cechy związane z ludzką wolą i wolnością, na przykład: chcenie, bycie sprawcą, odpowiedzialność, autodeter­minacja. Następnie omawiam dwie interpretacje augustyńskiej koncepcji grzechu pierworodnego (W.S. Babcocka i Scotta C. MacDonalda). Próbuję pokazać, że pierwsza z nich przyjmowała zbyt mocne pojęcie ciągłości między dyspozycjami, intencjami podmiotu a aktami jego woli, z kolei druga traktowała wolność w zbyt intelektualistyczny sposób. Ostatecznie omawiam woluntary­styczne wątki w augustyńskiej teorii szczęścia.

 

Summary

The subject matter of this article is the concept of free will presented in some of Saint Augu­stine’s works. In the first part, I present Augustine’s view about the structure of the human soul. I emphasize that, according to Augustine, our free will is both distinct from reason and memory, and identical to the soul and the moral agent. In the second part, I provide an overview of the selected features that are connected with human will and freedom, for example: (1) wanting, (2) being an agent, (3) responsibility, (4) auto-determination. Next, I investigate two inter­preta­tions of Augustine’s concept of the original sin (by W.S. Babcock and by Scott C. MacDonald). I try to demonstrate that the first one assumed a too strong concept of the continuity between the dispositions, intentions of the agent and his/her acts of will, while the second one treated freedom in a too intellectualistic manner. Eventually, I discuss the voluntaristic components of Augu­stine’s theory of happiness.

 

 

Słowa kluczowe: św. Augustyn; struktura duszy; wolna wola; wybór; zło; szczęście.

Key words: Saint Augustine; the structure of the soul; free will; choice; evil; happiness.

 

 

Bibliografia/References:

1. Arendt, Hannah. Wola. Tłum. Robert Piłat. Warszawa: Czytelnik, 1996.
2. Arystoteles. Etyka nikomachejska. Tłum. Daniela Gromska. W: Dzieła wszystkie, t. V. War­szawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996.
3. Augustyn, św. Expositio quarundam Propositionum ex Epistula Apostoli ad Romanos. Vindo­bonae: Hoelder-Pichler-Tempsky, 1971.
4. Augustyn, św. O Trójcy Świętej. Tłum. Maria Stokowska. Kraków: Znak, 1996.
5. Augustyn, św. O wielkości duszy. W: Dialogi filozoficzne. Tłum. Danuta Turkowska. Kraków: Znak, 1999.
6. Augustyn, św. O wolnej woli. W: Dialogi filozoficzne. Tłum. Anna Trombala. Kraków: Znak, 1999.
7. Augustyn, św. Państwo Boże. Tłum. Władysław Kubicki. Kęty: Antyk, 1998.
8. Augustyn, św. Wyznania. Tłum. Zygmunt Kubiak. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 1987.
9. Augustyn. Sprostowania. Tłum. Jan Sulowski. W: Św. Augustyn. O nauce chrześcijańskiej. Sprostowania. Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej, 1979.
10. Babcock, William S. „Augustine on Sin and Moral Agency”. The Journal of Religious Ethics 16 (1988): 28-55.
11. Babcock, William S. „The Human and the Angelic Fall, Will and Moral Agency in Augustine’s City of God”. W: Augustine: From Rhetor to Theologian, red. Joanne McWilliam, 133–150. Waterloo: Wilfrid Laurier University Press, 1992.
12. Bobzien, Susanne. „The Inadvertent Conception and Late Birth of the Free-Will Problem”. Phro­nesis 43 (1998), 2: 133–175.
13. Cary, Phillip. „Augustinian Compatibilism and the Doctrine of Election”. W: Augustine and Phi­lo­sophy, red. Phillip Cary, John Doody, Kim Paffenroth, 79–102. Lanham: Lexington Books 2010.
14. Cary, Phillip. Augustine’s Invention of the Inner Self : The Legacy of a Christian Platonist. Ox­ford: Oxford University Press, 2000.
15. Couenhoven, Jesse. „Augustine’s rejection of the free-will defence: an overview of the late Augustine’s theodicy”. Religious Studies 43 (2007): 279–298.
16. Crawford, Dan D. „Intellect and Will in Augustine’s Confessions”. Religious Studies 24 (1988), 3: 291-302.
17. Frede, Michael, Free Will. Origins of the Notion in Ancient Thought. Berkeley, Los Angeles, London: University of California Press, 2011.
18. Gauthier, René A., Jean Yves Jolif. Aristote: L’éthique à Nicomaque. Introduction, traduction et commentaire par … 2^e éd. Louvain: Publications universitaires, 1970.
19. Gilson, Étienne. Wprowadzenie do nauki św. Augustyna. Tłum. Zygmunt Jakimiak. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 1953.
20. Gut, Przemysław, „Czy możliwa jest wolność bez wolnej woli?”. Analiza i Egzystencja 8 (2008): 21–33.
21. Irwin, Terence. The Development of Ethics. A Historical and Critical Study, vol. 1. Oxford: Ox­ford University Press, 2007.
22. Kahn, Charles H. Discovering the will. From Aristotle to Augustine. W: The Question of „Eclec­ticism”. Studies in Later Greek Philosophy, red. John M. Dillon i Anthony A. Long. Berke­ley, Los Angeles, Oxford: University of California Press, 1988.
23. Kent, Bonnie. „Augustine’s Ethics”. W: The Cambridge Companion to Augustine, red. Eleonore Stump i Norman Kretzmann, 205–233. Cambridge: Cambridge University Press, 2001.
24. Kijewska, Agnieszka. Święty Augustyn. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2007.
25. King, Peter. „Introduction”. W: Augustine, On the Free Choice of the Will, On Grace and Free Choice, and Other Writings, red. i tłum. Peter King. Cambridge: Cambridge University Press, 2010, IX-XXXII.
26. Kurdziałek, Marian. „Średniowieczne pretomistyczne koncepcje stosunku filozofii do teologii: myśl świętego Augustyna”. Roczniki Filozoficzne 60 (2012), 3: 87–126.
27. MacDonald, Scott C. „Primal Sin”. W: The Augustinian Tradition, red. Gareth B. Matthews, 110–39. Berkeley, Los Angeles, London: University of California Press, 1998.
28. Matthews, Gareth B. „Augustine’s First-Person Perspective”. W: Augustine and Philosophy, red. Phillip Cary, John Doody i Kim Paffenroth, 41–60. Lanham: Lexington Books, 2010.
29. Matthews, Gareth B. Augustine. Oxford: Blackwell, 2005.
30. Noone, Timothy B. „Nature, Freedom, and Will: Sources of Philosophical Reflection”. Pro­ceedings of the American Catholic Philosophical Association 81 (2008): 1–23.
31. Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. [Biblia Tysiąclecia]. Poznań: Pallotinum, 2003.
32. Rist, John M. „Augustine on Free Will and Predestination”. The Journal of Theological Studies. New Series 20 (1969), 2: 420–447.
33. Rist, John M. Augustine. Ancient thought baptized. Cambridge: Cambridge University Press, 1994.
34. Russell, Daniel C., Happiness for Humans. Oxford: Oxford University Press 2012. DOI: 10. 1093/acprof:oso/9780199583683.001.0001
35. Sokolowski, Robert. Bóg wiary i rozumu. Podstawy chrześcijańskiej teologii. Tłum. Michał Romanek. Kraków: Fundacja Dominikańskie Studium Filozofii i Teologii. Kolegium Filo­zoficzno-Teologiczne Polskiej Prowincji Dominikanów, 2015.
36. Sorabji, Richard. „Augustine On Lust and the Will”. W: Emotion and Peace of Mind: From Stoic Agitation to Christian Temptation, 400–417. Oxford: Oxford University Press, 2000. DOI:10.1093/acprof:oso/9780199256600.001.0001
37. Stump, Eleonore. „Augustine on free will”. W: The Cambridge Companion to Augustine, red. Eleo­­nore Stump i Norman Kretzmann. Cambridge: Cambridge University Press, 2001.
38. Torchia, Joseph. „Creation, Finitude, and the Mutable Will: Augustine on the Origin of Moral Evil”. Irish Theological Quarterly 71 (2006): 47–66.
39. Wetzel, James. „Body Double: Saint Augustine and the Sexualized Will”. W: Weakness of Will from Plato to the Present (Studies in Philosophy and the History of Philosophy, vol. 49), red. Jude P. Dougherty i Tobias Hoffmann, 58–81. Washington: Catholic University of America Press, 2008.

 

 

Informacja o autorach/Information about Authors:

Dr Martyna Koszkało — Zakład Historii Filozofii Starożytnej, Średniowiecznej i Nowożytnej w Instytucie Filozofii, Socjologii i Dziennikarstwa na Wydziale Nauk Społecznych Uni­wer­sytetu Gdańskiego; adres do korespondencji: ul. Bażyńskiego 4, 80-952 Gdańsk, e-mail: filmko@ug.edu.pl

 
 

Cytowanie/Citation information:

Koszkało, Martyna. 2016. Koncepcja woli według św. Augustyna – perspektywa antropologiczna. "Roczniki Filozoficzne" 64, 3: 5-37, DOI: 10.18290/rf.2016.64.3-1.