PRZEGLĄD PRAWNO-EKONOMICZNY

 Nr 8 (3/2009) | lipiec-sierpień-wrzesień 2009

pobierz pdf 

 

 

Przedmowa

dr Barbara LUBAS (Redaktor Naczelna), s. 3

 

 

Artykuły

 

 

Kompetencje gminnych organów podatkowych w zakresie

interpretacji przepisów prawa podatkowego

The competence of communal tax authorities
as to interpretation of the tax law provisions

dr Michalina DUDA, s. 5

 

Instytucja tzw. urzędowych interpretacji prawa podatkowego została wprowadzona do polskiego systemu prawnego w 1998 r. na mocy przepisów Ordynacji podatkowej. W ramach wskazanego środka pomocowego podatnikom, płatnikom i inkasentom przyznano uprawnienie do występowania do właściwego organu podatkowego pierwszej instancji z żądaniem udzielenia pisemnej informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego w ich indywidualnych sprawach. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie normatywnych i praktycznych aspektów wydawania tzw. indywidualnych interpretacji podatkowych przez gminne organy podatkowe.

This paper is to present one of the most important aid measures provided by rules of Polish tax law: so-called individual interpretations of tax law provisions. Part I discusses practical aspects of conferring the powers to inform taxpayers and other addressee of tax norms about the administration of tax law provisions to municipal tax authorities. Part II demonstrates legal construction of the aforementioned institution, material content and legal effects of individual interpretations issued by tax authorities.

 

 

 

Katalog praw człowieka jako źródło ładu społecznego

w nauczaniu Prymasa Stefana Wyszyńskiego
The catalog of human rights as a source of social order

in Primate’s Wyszyński teachingtytuł po polsku

dr Agata GUMIENIAK, s. 16

 

Zagadnieniami praw i obowiązków człowieka Prymas Wyszyński zajął się już w czasie zawieruchy II wojny światowej. Od tej chwili stały się one niezwykle ważnym elementem Jego duszpasterskiej posługi. Społeczny wymiar tych przemyśleń został podkreślony przez uznanie prymatu niezbywalnych i powszechnych praw człowieka zakorzenionych w ludzkiej naturze i godności. W nauce Prymasa odnajdujemy przesłanie, że żadna władza ziemska nie ma i nigdy nie bedzie miała kompetencji do dokonywania zmian, ograniczania i uchylania któregokolwiek z osobowych, naturalnych praw człowieka. Zadaniem państwa jest niewątpliwie tworzenie pozytywnych warunków społecznych, w których każdy człowiek bez przeszkód bedzie mógł korzystać z praw jemu przysługujących. Tak więc koncepcja praw człowieka w świecie współczesnym była ścisłym odzwierciedleniem koncepcji prymatu osoby ludzkiej w życiu społecznym. Była więc spójna z głównym rysem przesłania zaczerpniętego z prawodawstwa światowego i społecznej nauki Kościoła. W ujęciu Prymasa Wyszyńskiego prawa człowieka to nie mgliste ideały, wartości lub wzory do realizowania w życiu społecznym ale zupełnie konkretne i ściśle określone uprawnienia przysługujące jednostce w życiu społecznym z tytułu prawa naturalnego. U szczytu hierarchii praw osobowych człowieka Prymas umieścił prawo do życia, szczególnie dużo miejsca poświęcił jednemu z jego aspektów – prawu do życia nienarodzonych. Według Prymasa prawo do życia jest potężne mocą swego Stwórcy i ludzkiej natury, której służy jest uświęcone i niezmienne. Każde kształtujące się życie to wynik działań Bożej wszechmocy, mądrości i woli. Jednym z najcenniejszych darów jest również wolność, którą Bóg złożył człowiekowi, istocie rozumnej i podobnej do Siebie. To właśnie ten dar miał człowieka wywyższyć, nadać mu niepowtarzalne miejsce w hierarchii innych bytów stworzonych. Prymas łączy pojęcie i istotę wolności z obowiązkami i odpowiedzialnością. Stwierdza bowiem, że otrzymana wolność nie może być nigdy wykorzystana do swawoli, nieładu i anarchii. Ma budować dobro, prowadzić do miłości, prawdy i wzajemnej służby. Tylko korzystanie z prawdziwej wolności może doprowadzić do szerszego wymiaru stosowania sprawiedliwości społecznej w codziennym życiu. Należy stwierdzić, że szanowany i akceptowany katalog podstawowych praw człowieka i ściśle odpowiadających im obowiązków to niewątpliwie pewny krok na drodze prowadzącej społeczność do ładu i porządku społecznego. Prymas uznał, że usankcjonowanie najważniejszych praw wypływajacych z natury człowieka, będzie gwarantem uszanowania jego godności i osobowości. Tylko prawo, które jest stanowione w oparciu o zasady sprawiedliwości i miłości społecznej oraz źródła prawa naturalnego, może zapewnić porządek społeczny.

This article refers to Primate’s Wyszyński teaching concerning the human rights. It shows the catalog of inalienable rights, which are for every human the condition for personal progress. I mean in particular the right to life, the right to liberty, the right to truth and the right to justice. In Primate Wyszyński’s opinion, implementation the most important human rights, coming from human nature, brings respect for human being and for community. Only in this way the mankind can achieve the social order.

 

 

 

Istota decentralizacji administracji publicznej

Basis of public decentralization establishment

dr Mirosław KARPIUK, s. 25

 

Artykuł podejmuje problematykę wykonywania administracji publicznej przez struktury zdecentralizowane. Decentralizacja, jako forma, za pośrednictwem której sprawowana jest władza w terenie może istnieć jedynie w państwie, które w ramach zasady wolności uczestnictwa w przestrzeni publicznej, pozostawia określoną sferę do zagospodarowania samym zainteresowanym. Wolność realizowania zadań publicznych i prawo uruchamiania aparatu przymusu nie mogą mieć jednak charakteru absolutnego, by nie tworzyć struktur autonomicznych, oderwanych od państwa i prawa. Władza wykonywana w ramach decentralizacji musi nosić znamiona powinności.

The article discusses the decentralization of civil service. Decentralization as a model of organizing regional public administration can only exist in a state which provides levels of freedom of public participation, that designate a certain sphere of influence for the stakeholders. The freedom to engage in public endeavours, as well as the right to engage the coercive mechanisms, cannot be absolute, in order to avoid the formation of autonomous structures, separated from the state and its laws. Decentralized civil service should act in accordance with the national interest.

 

 

Europejski Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu – skład i status sędziów
European Court of Human Rights in Strasburg – the membership and the status of judges

mgr Anna DĄBROWSKA, s. 38

 

Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu jest międzynarodowym organem sądowym ustanowionym przez Europejską Konwencję Praw Człowieka. W artykule prezentowany jest skład członkowski i status sędziów. W skład Trybunału wchodzi 47 sędziów wybieranych przez Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy, z listy trzech kandydatów przedstawionych przez każde państwo-stronę, które ratyfikowało Konwencję Europejską. Na podstawie obecnego teksty Konwencji, sędziowie wybierani są na 6 lat z możliwością reelekcji. Co jest bardzo ważne, sędziowie są zupełnie niezależni. Zgodnie z wymogami sprawowania urzędu, sędziowie powinni być ludźmi o najwyższym poziomie moralnym i muszą albo posiadać kwalifikacje wymagane do sprawowania wysokiego urzędu sędziowskiego, albo być prawnikami o uznanej kompetencji.

The European Court of Human Rights in Strasburg is an international judicial body established under the European Convention of Human Rights. In the article there is presented the membership and the status of judges. The Court is made up of 47 judges, which are elected by the Parlimentary Assembly, of the Council of Europe, from lists of three candidates nominated by each State which has ratified the European Convention of Human Rights. Under the present terms of the Convention, judges are elected for six years and can be re-elected. What is very important, judges are totally independent. According to the requirements of office judges should be people with the highest level of moral character and must either be qualified to exercise a high judicial office or be jurists of recognized competence.

 

 

 

Obrona z urzędu a przymus adwokacko-radcowski. Zagadnienia wybrane
The dock brief versus obligatory assistance of an advocate. Chosen issues

mgr Mariusz RYBKA, s. 46

 

W niniejszym artykule została przedstawiona tematyka dotycząca w szczególności obrony z urzędu, obrony z wyboru, obrony obligatoryjnej, przymusu adwokacko-radcowskiego oraz różnic pomiędzy obroną z urzędu a przymusem adwokacko-radcowskim, zarówno na tle procedury karnej, jak i procedury cywilnej. Przedmiotem rozważań było głównie wyjaśnienie wskazanych powyżej pojęć, omówienie ich istoty i funkcji, jaką spełniają w obowiązującym prawie polskim. Wskazana problematyka została omówiona z uwzględnieniem orzeczeń sądu apelacyjnego oraz Sądu Najwyższego w tej materii.

In this article there were presented issues which mainly concerned the dock brief, the defence of one’s own choice, obligatory assistance of an advocate. Furthermore, there were pointed the differences between the dock brief and the obligatory assistance of an advocate, not only against the backgroung of a penal procedure but also a civil procedure. The major aim of these deliberations, was to explain above mentioned notions, discuss their essence and functions which they play in the current Polish law. The issue pointed was discussed by taking into consideration the ruling of Appellate Court and Supreme Court.

 

 

O pojęciach „czynność prawna” oraz „oświadczenie woli”
Über die Begriffe „das Rechtsgeschäft” und „die Willenserklärung”

mgr Grzegorz WOLAK, s. 62

 

W artykule przedstawiam jak doktryna rozumie pojęcia: „czynność prawna” i „oświadczenie woli” oraz wzajemne relacje między nimi. Osobiście sprzeciwiam się utożsamianiu wyżej wymienionych pojęć. O ile bowiem bez oświadczenia woli nie ma czynności prawnej, o tyle niejednokrotnie prócz jednego czy więcej oświadczeń woli potrzebne są jeszcze inne elementy, aby można było mówić o ważnym i skutecznym dokonaniu czynności prawnej.

In dem Artikel stelle ich dar, was die Doktrin unter den Begriffen „das Rechtsgeschäft” und „die Willenserklärung” und unter den gegenseitigen Beziehungen zwischen ihnen versteht. Ich persönlich widerspreche dem Gleichsetzen der oben erwähnten Begriffe. Einerseits gibt ohne Willenserklärung kein Rechtsgeschäft, anderseits sind es noch andere Elemente ausser einer oder mehreren Willenserklärungen mehrmals nötig, damit man über die gültige und wirksame Leistung des Rechtsgeschäfts sprechen kann.

 

 

 

Przestępstwo zniesławienia z użyciem Internetu
The offence of defamation with the use of Internet

Mariola ROZMUS, s. 72

 

Niniejszy artykuł porusza problematykę przestępstwa zniesławienia dokonanego za pomocą Internetu. Składa się z dwóch zasadniczych części. W pierwszej autorka przedstawia istotę przestępstwa zniesławienia na gruncie prawa karnego materialnego. Część druga ukazuje problemy związane z ściganiem anonimowych sprawców – internautów.

Present article broaches problems of defamation offence accomplished with the aid of Internet. It consist of two principal parts. In first part author shows an essence of defamation offence based on criminal law. The second part shows problems relative with prosecution of anonymous offender – net surfers.

 

 

Makro i mikroekonomiczne uwarunkowania rozwoju przedsiębiorczości
Macro-and microeconomic determinants of entrepreneurship development

dr Jarosław PRZYBYTNIOWSKI, mgr Anna SABAT, s. 80

 

Tezy i rezultaty zawarte w prezentowanym referacie są częścią wyników badań przeprowadzonych w miesiącu kwietniu i maju 2009, w regionie świętokrzyskim w ramach priorytetu 2 – wzmocnienie rozwoju zasobów ludzkich w regionach Zintegrowanego Program Operacyjnego Rozwoju Regionalnego 2004 – 2006 oraz analizy czynników makroekonomicznych oddziaływujących na funkcjonowanie przedsiębiorstw. Gospodarka rynkowa jest oparta na dwóch fundamentalnych zasadach wolności gospodarczej i prywatnej własności. Swoboda w podejmowaniu decyzji gospodarczych z jednej strony i pełne ponoszenie finansowych konsekwencji przez właściciela z drugiej strony mają gwarantować, na konkurencyjnym rynku, jak najlepsze wykorzystanie gospodarczych zasobów i odpowiednie dopasowanie produkcji do potrzeb konsumenta.

The necessary condition for the transfer of the huge human and investment capital and this test group is to restore personal liberty and economic for entrepreneurs and to all the most talented, creative and industrious citizens.

 

 

Sytuacja budżetowa i zadłużenie krajów strefy euro

w latach 1995-2007.Analiza porównawcza
Budgetary and debt situation in the euro zone member states

in the years 1995-2007.Comparative analysis

mgr Marian SZOŁUCHA, s. 89

 

Chociaż szereg krajów strefy euro odnotowało w latach 1995-2007 problemy ze sprostaniem wymogom TWE i PSiW, to, generalnie rzecz ujmując, od czasu wprowadzenia nowej waluty finanse publiczne państw członkowskich UGiW ulegały systematycznej poprawie. Zdyscyplinowana polityka budżetowa, w co najmniej kilku przypadkach narzucona dopiero przez wspomniane kryteria, doprowadziła do istotnego polepszenia tak relacji salda budżetu państwa, jak i długu publicznego do PKB. Wśród państw UGiW są nawet takie, które potrafią przez dłuższy okres utrzymywać w swoich finansach dodatnie saldo, czego przykładem są Luksemburg, Irlandia czy Finlandia. Regułą pozostaje natomiast zjawisko, które polega na automatycznym pogarszaniu się salda budżetu w okresie osłabienia ogólnej koniunktury gospodarczej. Fakt ten należy zresztą uznać za jedno z najpoważniejszych źródeł problemów na drodze do pełnego sprostania kryteriom budżetowej konwergencji. Szczególne znaczenie ma on jednak w tych krajach, które przed przyjęciem wspólnej waluty nie zdołały przeprowadzić wystarczająco głębokich reform finansów publicznych. Dowodem na to były trudności z dyscypliną budżetową, które wystąpiły w 2001 r., czyli w pierwszym po 1999 r. okresie osłabienia gospodarczego, w Niemczech, Francji, Portugalii czy Włoszech.

Although a number of euro zone countries in the years 1995-2007 recorded problems concerning the requirements of TEC and S&GP, the fact is that, generally speaking, since the introduction of the new currency the EMU member states’ public finances systematically improved. Disciplined budgetary policy, in at least a few cases caused by the mentioned criteria, has led to significant improvement of both the relation ship of the state budget balance and public debt to GDP. There were even those, among the EMU member states, who maintained positive balance of their finances for a longer period, e.g. Luxemburg, Irland and Finnland. The phenomenon that the balance of the budget automatically deteriorates during the weakening of the overall economic downturn still remains a rule. This should be considered as one of the most serious sources of problems with full meeting the fiscal convergence criteria. It is particularly important in countries, which failed to carry out a sufficiently deep reforms of public finances before adopting the common currency, as problems with budgetary discipline, that occurred in 2001 in Germany, France, Portugal and Italy, proved.

 

 

 

Recenzje

 

 

 

Carmen R. Reinhart, Kenneth S. Rogoff, This Time Is Different: Eight Centuries of Financial Folly, Princeton University Press, Princeton 2009, ss. 496

dr Krzysztof CZUBOCHA, s. 97

 

 

 

Sprawozdania

 

 

 

Sprawozdanie z Lubelskiego Seminarium Karnistycznego „Bigamia”

mgr Damian GIL, mgr Mirosław KOPEĆ, s. 101