PRZEGLĄD PRAWNO-EKONOMICZNY

Nr 27 (2/2014) kwiecień – maj – czerwiec 2014

pobierz pdf

 

SPIS TREŚCI

 

Artykuły

 

Karol Juszka – Doktrynalny i badawczy przegląd literatury związanej z badaniami

własnymi efektywności instytucji warunkowego umorzenia postępowania karnego. . . 6

 

Celem artykułu jest przedstawienie dok­trynalnego i badawczego przeglądu literatu­ry podejmującej problematykę efektywności tytułowej instytucji. Punktem wyjścia niniej­szej prezentacji jest analiza badań własnych akt sądowych 405 spraw dotyczących efek­tywności instytucji warunkowego umorze­nia postępowania karnego z lat 2003-2009. Prezentacja i analiza niniejszej literatury zo­stanie przedstawiona poprzez kolejne etapy postępowania karnego.

 

 

Maciej M. Gondek – Kształtowanie się mieszanego procesu karnego w XIX-wiecznej Austrii. . . 28

 

Wiek XIX był bardzo ważny dla austriac­kiej procedury karnej. Wybuch w roku 1848 Wiosny Ludów spowodował, iż dotychczas obowiązujące przepisy w zderzeniu z postu­latami rewolucjonistów straciły na aktualno­ści. Głównym celem rozpoczętych zmian było wprowadzenie nowej, opartej o zasadę skar­gowości procedury karnej. Pomimo począt­kowych sukcesów, ciągłe zmieniająca się po­lityka państwa uniemożliwiała ugruntowaniu się tego modelu. Ostatecznie cel ten osiągnię­to w 1873 roku, kiedy to na mocy cesarskie­go patentu wydana została nowa kodyfikacja karno-procesowa. Stąd też, niniejszy arty­kuł prezentuje sposób w jaki ukształtowany został ten własnie rodzaj procesu karnego w austriackim systemie prawnym.

 

 

Damian Gil – „Prawo karne w ujęciu L. Petrażyckiego (polemika z F. Lisztem)” . . . 46

 

Bogate i barwne życie Leona Petrażyckie­go było przedmiotem zainteresowania wielu prawników i socjologów. Poglądy uczone­go dotykają relacji prawa i moralności oraz podkreślają fenomen prawa. W polemice z F. Lisztem, prof. Leon Petrażycki wyraził swoje poglądy również w obszarze prawa karnego. Artykuł stanowi przypomnienie dwóch wy­bitnych uczonych i ich poglądów na kluczowe pojęcia prawa karnego.

 

 

Magdalena Materniak – Złośliwe przeszkadzanie jako znamię przestępstw z art. 195 Kodeksu karnego. . . 55

 

Niniejszy artykuł koncentruje się na ana­lizie znamion przestępstw z art. 195 Kodeksu karnego. W artykule przedstawiono poglądy doktryny dotyczące przedmiotu ochrony, stro­ny przedmiotowej, podmiotu i strony pod­miotowej, a w szczególności znamienia zło­śliwego przeszkadzania w aktach religijnych i w pogrzebie. W artykule zasygnalizowano trudności wykładni omawianego przepisu. Znamię „złośliwości” ma charakter ocenny i stosunkowo mało precyzyjny. Znamię to obejmuje szczególne nastawienie sprawcy do czynu, polegające na chęci obrażenia, dokucze­nia lub sprawienia przykrości innym osobom. Przeszkadzanie w praktykach religijnych oraz w pogrzebie o charakterze świeckim musi wy­nikać ze złośliwości sprawcy. Sprawca powi­nien chcieć przeszkodzić wykonywaniu aktu religijnego, gdyż strona podmiotowa wyra­ża się w zamiarze bezpośrednim. Nie każde zachowanie sprawcy nosi cechy złośliwego przeszkadzania. Znamię „złośliwości” może w praktyce stanowić narzędzie do zawężania ochrony oraz tolerowania zachowań narusza­jących wolność sumienia i wyznania. Należy zatem w każdym przypadku przeanalizować dokładnie stronę przedmiotową i podmioto­wą przestępstwa. W artykule ponadto ukaza­no przykłady orzeczeń sądowych dotyczących przestępstw złośliwego przeszkadzania aktom religijnym i uroczystościom pogrzebowym.

 

 

Artur Lis – Wybrane zasady postępowania administracyjnego w świetle standardów europejskich. . . 65

 

Zasady ogólne ukazują podstawowe, nad­rzędne wartości i idee wspólne dla całości procedury administracyjnej, dla organów oraz uczestników postępowania. Zasady ogól­ne postępowania administracyjnego wynika­ją z art. 6-16 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego: zasada praworządności (art. 6 k.p.a.), zasa­da prawdy obiektywnej (art. 7 k.p.a.), zasada uwzględniania z urzędu interesu społecz­nego i słusznego interesu obywateli (art. 7 k.p.a.), zasada zaufania do władzy publicznej (art. 8 k.p.a.), zasada pogłębiania świadomo­ści i kultury prawnej obywateli (art. 8 k.p.a.), zasada obowiązku udzielania informacji stronom i innym uczestnikom postępowania (art. 9 k.p.a.), zasada czynnego udziału stron w postępowaniu (art. 10 k.p.a.), zasada prze­konywania (art. 11 k.p.a.), zasada szybkości i prostoty postępowania (art. 12 k.p.a.), zasa­da ugodowego załatwiania spornych spraw administracyjnych (art. 13 k.p.a.), zasada pi­semności postępowania (art. 14 k.p.a.), zasa­da dwuinstancyjności postępowania (art. 15 k.p.a.), zasada trwałości ostatecznych decyzji administracyjnych (art. 16 § 1 k.p.a.), zasada sądowej weryfikacji decyzji ostatecznych (art. 16 § 2 k.p.a.). Standardem europejskim jest zasada dobrej administracji wywodzącą się z idei państwa prawnego, wspólną dla tra­dycji konstytucyjnych państw członkowskich Unii Europejskiej. Obejmuje ona miedzy in­nymi obowiązek starannego i bezstronnego zbadania relewantnych okoliczności sprawy, obowiązek rozpatrzenia sprawy w rozsąd­nym terminie, obowiązek uzasadnienia de­cyzji, prawo do bycia wysłuchanym i dostępu do akt.

 

 

Ihor Krajewskyj – Charakter prawny stosunków pomiędzy założycielami spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. . . 77

 

Z analizy aktów ustawodawstwa po­strzegany jest brak i wady regulacji prawnej działań założycieli w trakcie założenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Ustawo­dawca, określiwszy cechy spółki z ograniczo­ną odpowiedzialnością, nadał założycielom możliwość według własnego mniemania działać podczas utworzenia osoby prawnej. Dlatego w przypadku braku regulacji nor­matywno-prawnej tych stosunków mogą po­wstawać sytuacje konfliktowe. Przy rozwią­zaniu takich sporów prawnych ważne jest za­chowanie bilansu interesów podmiotów sto­sunku prawnego i ochrona ich praw. Tak więc, rozumienie charakteru prawnego stosunków założycielskich da możliwość, w przypadku powstania konfliktu prawego, wybrać prawi­dłowy mechanizm ochrony praw i interesów założycieli spółki z ograniczoną odpowie­dzialnością.

 

 

Tomasz Kalita – Kontratypy prawa do życia w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. . . 88

 

W niniejszym artykule omówiony zo­stał zakaz pozbawienia życia człowieka, ze szczególnym zwróceniem uwagi na kontraty­py prawa do życia uregulowane w art. 2 ust. 2 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka obejmujące takie sytuacje jak: obrona jakiej­kolwiek osoby przed bezprawną przemocą, wykonanie zgodnego z prawem zatrzymania lub uniemożliwienia ucieczki osobie pozba­wionej wolności zgodnie z prawem, czy też działania podjęte zgodnie z prawem w celu stłumienia zamieszek lub powstania. Wska­zane powyżej zagadnienia zostały wzboga­cone o orzecznictwo Europejskiej Komisji Praw Człowieka i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Wyroki organów strasbur­skich, które zostały uwzględnione w niniej­szym rozdziale pozwoliły na wnikliwą analizę przedstawionego tematu.

 

 

Prusaczyk Patrycja – Inwestycje ekologiczne w odnawialne źródła energii w przedsiębiorstwie na przykładzie Polski. Wybrane zagadnienia. . . 99

 

Niniejszy artykuł składa się z dwóch części: pierwsza część poświęcona jest inwestycją eko­logicznym w przedsiębiorstwie na przykładzie Polski, natomiast druga - inwestycjom i barie­rom ekologicznym dla polskiej przedsiębiorczo­ści. Współczesne przedsiębiorstwa stają wobec kluczowego problemu, jakim jest ochrona śro­dowiska. Zmieniające się warunki ekonomiczne i oczekiwania społeczne powodują, iż przedsię­biorstwo obok aspektów finansowych, produk­cyjnych i marketingowych jest zmuszone stawiać także cele w zakresie ochrony środowiska.

 

 

Anna Krawczyk-Sawicka – Wolność gospodarcza a zasada władztwa daninowego w świetle Konstytucji RP z 1997 r.. . . 108

 

Zawarta w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i określona w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej, zasada swobody działalności gospodarczej jest podstawo­wą zasadą systemu gospodarki rynkowej w Polsce. Konstytucja gwarantuje nakłada­nie podatków zgodne z przywołaną zasa­dą, w związku z tym podatek powinien być skonstruowany w ten sposób aby większość zarobku pozostawała przedsiębiorcy do użyt­ku prywatnego. Obecnie obowiązujący polski system po­datkowy posiada skomplikowaną, rozbudo­waną i niestabilną konstrukcję, co wpływa bardzo negatywnie na poziom życia i warun­ki pracy podatników. Obywatel zyska zaufa­nie do prawa podatkowego, tylko wówczas gdy będzie mu ono znane. W związku z tym ustawodawca powinien ukształtować zasa­dy podatkowe w sposób przejrzysty, kon­sekwentny i ogólnie zrozumiały. Stworzy to szansę dla większej aktywności i rozwoju przedsiębiorców.

 

 

Sprawozdania

 

Joanna Główka, Janusz Luty – Sprawozdanie z Forum Bankowego . . .118

 

 

Glosy

 

Agnieszka Ogrodnik-Kalita – Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 19 kwietnia 2012 r., IV CSK 459/11, OSNC 2012/10/122. “Legitymacja do wytoczenia powództwa o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa (art. 78 § 1 k.r.o.) przysługuje także mężczyźnie, który uznał ojcostwo, wiedząc, że nie jest biologicznym ojcem dziecka”. . .132