Człowiek drogą mass mediów

Wstęp do repetytorium

Mass media, zarówno te tradycyjne: prasa, radio, telewizja, jak i te określane mianem nowych mediów: komputer i telefon komórkowy z dostępem do Internetu, tworzą dziś nową przestrzeń życia i aktywności człowieka, w której człowiek na nowo szuka odpowiedzi na pytanie o własną tożsamość, o drogi realizacji siebie jako osoby w perspektywie indywidualnej i wspólnotowej, w odniesieniu do drugiego człowieka-osoby, jak i do Osobowego Boga. Rodzi się pytanie o człowieka, ale także pytanie czym jest i jak jest rozumiana w czasach globalizacji owa przestrzeń medialna: czy jest tylko tworem wirtualnym czy może częścią realnego życia, czy jest obszarem niczym nieskrępowanej wolności czy raczej publiczną przestrzenią życia każdego człowieka, która służy jego integralnemu rozwojowi? Pytania o człowieka w rzeczywistości współtworzonej przez mass media dotyczą komunikacji tak interpersonalnej (pierwotnej, face to face), jak i medialnej (za pomocą nowoczesnych technologii). Do tych pytań dołączają kolejne – o relacje pomiędzy człowiekiem a mass mediami. Czy człowiek jest tylko przedmiotem w jednokierunkowym procesie komunikowania czy też partnerem w komunikacji interaktywnej, a jeśli tak, to czy równorzędnym podmiotem? Przez analogię do słów użytych przez Jana Pawła II w jego pierwszej encyklice Redemptor hominis, iż „człowiek jest drogą Kościoła”, można zapytać, czy człowiek jest drogą współczesnych mass mediów?

Próbę odpowiedzi na to pytanie podejmuje niniejszy podręcznik – repetytorium zatytułowany Antropologia mass mediów. Jest to próba myślenia o człowieku z punktu widzenia antropologa, moralisty i dziennikarza, który odwołuje się do personalistycznego kierunku myślenia Karola Kardynała Wojtyły. Jego antropologia jest kluczem do zrozumienia niniejszej publikacji i fundamentem, na którym autor buduje antropologię komunikacji i antropologię mass mediów.

Podręcznik jest adresowany do studentów nauk o rodzinie i pracy socjalnej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. Powstał na bazie wykładu prowadzonego przez autora. Ponieważ wykład był prowadzony w formie prezentacji multimedialnej, w podręczniku wykorzystano slajdy z prezentacji. Taki układ publikacji umożliwi studentom śledzenie wykładu i jednocześnie sporządzanie notatek w miejscach przygotowanych obok slajdów. Tym samym podręcznik będzie mógł pełnić funkcję „zeszytu do ćwiczeń”. Prezentacja i sam podręcznik zostały opracowane w oparciu o przedstawioną bibliografię. Autor jest przekonany, że publikacja będzie pomocą w jego pracy dydaktycznej, a studentom pozwoli lepiej zrozumieć człowieka w procesach komunikacji interpersonalnej i za pomocą nowoczesnych technologii komunikacyjnych.