Ks. prof. dr hab. Andrzej Maryniarczyk SDB

Katedra Metafizyki

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

 

 

Recenzja dorobku naukowego

z okazji odnowienia doktoratu
Siostry Profesor dr hab. Zofii J. Zdybickiej

 

 

Siostra profesor Zofia Zdybicka należy do drugiego pokolenia twórców Lubelskiej Szkoły Filozoficznej. Rezultatem jej pracy w środowisku Szkoły było autorskie opracowanie klasycznej koncepcji filozofii religii, unikatowe w skali filozofii Polskiej, a także światowej.

 

Przebieg kariery naukowej

 

Z Katolickim Uniwersytetem Lubelskim związała się od 1966 roku jako pracownik Wydziału Filozofii Chrześcijańskiej KUL, na którym w latach 1956–1961 odbyła studia filozoficzne, ukończone obroną pracy magisterskiej pt: O naturze rozumowania redukcyjnego występującego w filozofii bytu, napisanej pod kierunkiem o Mieczysława A. Krąpca. Studiowała pod kierunkiem takich profesorów, jak: M. A. Krąpiec, S. Swieżawski, ks. J. Pastuszka, ks. M. Kurdziałek, ks. bp K. Wojtyła czy ks. S. Kamiński.

 

Stopień doktora uzyskała w 1965 na podstawie pracy: Filozoficzne podstawy poznawalności Boga u H. De Lubaca, której promotorem był także o. Mieczysław A. Krąpiec. Po uzyskania stopnia doktora rozpoczęła pracę na Wydziale Filozofii Chrześcijańskiej KUL; najpierw jako asystent, a następnie jako adiunkt przy Katedrze Metafizyki, kierowanej przez o. prof. Mieczysława Krąpca. Prowadziła zajęcia z filozofii Boga i religii, z metafizyki, antropologii, a także etyki oraz proseminarium i seminarium. Pracę habilitacyjną przygotowała nt.: Próby zbudowania tomistycznej teorii partycypacji, na podstawie której w październiku 1970 roku odbyło się kolokwium habilitacyjne. W 1971 jej habilitacja została zatwierdzona przez CK i otrzymała stanowisko docenta. W roku 1973 powierzono jej kierowanie nowo utworzoną Katedrą Filozofii Religii, którą kierowała aż do przejścia na emeryturę w roku 2000. Tytuł naukowy profesora nadzwyczajnego i stanowisko profesora KUL uzyskała w 1978, zaś tytuł profesora zwyczajnego nauk humanistycznych uzyskała 10 lat później w roku 1988.

 

Swoje wykształcenie filozoficzne pogłębiała jako research fellow Yale Univeristy (New Haven, USA) na przełomie lat 1977/1978 oraz w The Catholic University of America w Waszyngtonie (1978), a także w Katolickim Uniwersytecie w Leuven (Katholieke Universiteit Leuven), w którym przebywała sześciokrotnie.

 

Wielkim przedsięwzięciem, którego się podjęła było zorganizowanie Światowego Kongresu Filozofii Chrześcijańskiej w Lublinie na temat „Wolność we współczesnej kulturze” (20-25 VIII 1996). Była też organizatorem lub współorganizatorem ogólnopolskich i międzynarodowych sympozjów naukowych, m.in.: Wspólne korzenie chrześcijańskie narodów Europy (Rzym 1981), Dramat osoby i natury (Lublin 1984) i inne.

 

Pełnione funkcje i członkostwo

 

Na Wydziale Filozofii KUL pełniła liczne funkcje. Była kierownikiem Sekcji Filozofii Teoretycznej (1979–1984), prodziekanem Wydziału Filozofii Chrześcijańskiej (1984–1986) i dziekanem tego wydziału (w latach 1986–1987 i 1990–1999). Włączała się w prace różnych towarzystw i instytutów naukowych. I tak: była członkiem Zarządu Towarzystwa Naukowego KUL, Rady Naukowej Instytutu Jana Pawła II KUL; przynależała do Komitetu Nauk Filozoficznych PAN (1987–1989). Pełniła też funkcje redaktora działu „Filozofia religii” w Encyklopedii Katolickiej (I– , Lb 1973– ). Była także członkiem Komitetu Naukowego Powszechnej Encyklopedii Filozofii (I–X, Lb 2000–2009) oraz członkiem Rady Naukowej serii wydawniczej „Biblioteka Filozofii Realistycznej”.

 

Na Uniwersytecie była wieloletnią przewodniczącą Senackiej Komisji ds. Kontaktów z Instytucjami Naukowymi za Granicą; członkiem Komisji Wydawniczej; Komisji ds. Wydawniczych oraz Komisji Młodzieżowej i Lokalowej.

 

Ponadto przynależy do Polskiego Towarzystwa Filozoficznego, Towarzystwa Naukowego KUL. Jest członkiem Societas Internationalis St. Thomae Aquinatis, a także Pontificia Academia S. Thomae Aquinatis oraz członkiem założycielem Polskiego Towarzystwa Tomasza z Akwinu (Oddział Società Internazionale Tommaso d’Aquino).

 

Pełniła też liczne funkcje w Zgromadzeniu Sióstr Urszulanek. I tak: w latach 1963–1983 i 2001–2007 była członkiem Rady Generalnej Zgromadzenia, a w latach 1983–2003 Przełożoną Centrum Lubelskiego tegoż zgromadzenia.

 

Przez wiele lat uczestniczyła w pracach Prymasowskiej Rady Społecznej (1986–1990) oraz w Komisjach Episkopatu Polski ds. Kultury, ds. Nauki Katolickiej, Dialogu z Niewierzącymi, a także w Papieskiej Komisji „Iustitia et Pax”. Ponadto była konsulatorem Rady Naukowej Episkopatu Polski.

 

Wyróżnienia i odznaczenia

 

Wśród wielu wyróżnień i nagród trzeba wymienić: dokonania i zaangażowanie w życie naukowe i kulturalne, za które otrzymała m.in.: Złoty Krzyż Zasługi (1978), Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2000), Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2008). Ponadto jest laureatką Nagrody Rady Naukowej „Życia i Myśli”: „Książka Roku” (1978), Nagrody Rektora KUL (1996). Otrzymała również medal „Za zasługi dla Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego” (2009). W 2011 roku przyznano s. Zofii Józefie Zdybickiej, Nagrodę główną FENIKS „za stworzenie i rozpropagowanie w świecie klasycznej szkoły filozofii religii, twórcze zaangażowanie w prace Prymasowskiej Rady Społecznej i całego Kościoła w Polsce”. W 2013 Nagrodę im. Księdza Idziego Radziszewskiego przyznawaną przez Towarzystwo Naukowe KUL; a w roku 2016 otrzymała Nagrodę TOTUS w kategorii „Propagowanie nauczania Ojca Świętego Jana Pawła II”. Została wyróżniona „za dokonania na polu filozofii i zaangażowanie w organizację życia naukowego, szczególnie za świadectwo dawane o życiu i nauczaniu św. Jana Pawła II”. Nagrody TOTUS określane są mianem „katolickiego Nobla”. Przyznaje je Fundacja Dzieło Nowego Tysiąclecia osobom i instytucjom, których działalność w sposób wybitny przyczynia się do promowania godności człowieka w duchu nauczania Świętego Jana Pawła II.

 

Dorobek naukowy

 

Na dorobek naukowy s. prof. Zofii Zdybickiej składa się promocja 28 doktorów oraz ponad 100 prac magisterskich. Opublikowała 20 książek i ponad 300 artykułów, ukazujących się tak w języku polskiej, jak i angielskim, francuskim i włoskim.

 

Z książek, które opublikowała należy wymienić: Partycypacja bytu. Próba wyjaśnienia relacji między światem a Bogiem (Lublin 1972); Poznanie Boga w ujęciu Henri de Lubaca (Lublin 1973); Człowiek i religia. Zarys filozofii religii (Lublin 1977, 1993²; nowe zmienione wyd. Lublin 2006; Person and Religion. An Introduction to the Philosophy of Religion, tłum. Th. Sandok, New York 1991); Religia i religioznawstwo (Lublin 1988, 1992²); Otworzyć serce. Apostolstwo matki Urszuli Ledóchowskiej (Warszawa 2003; Orsola Ledóchowska. Santa dei tempi difficili e segno di speranza, CV 2004); Bóg czy sacrum? (Lublin 2007); Jan Paweł II filozof i mistyk (Lublin 2009); Religia w kulturze (Lublin 2010); Pułapka ateizmu (Lublin 2012); Religia i religioznawstwo (Lublin 2013); Partycypacja bytu. Próba wyjaśniania relacji między światem a Bogiem (nowe wydanie poszerzone - Lublin 2017).

 

Z kolei z artykułów, w których podejmuje problematykę Boga, religii, kultury, człowieka należałoby wskazać:

1. Z problematyki filozofii Boga: Naukowy obraz świata materialnego a problem poznania istnienia Boga. „Zeszyty Naukowe KUL” 11:1968 nr 2 s. 15-26; [Wspólnie z S. Kamińskim] Poznawalność istnienia Boga. W: O Bogu i o człowieku. Red. B. Bejze. T. 1. Warszawa 1968 s. 57-103; Problematyka Boga w filozofii współczesnej. „Zeszyty Naukowe KUL” 12:1969 nr 2 s. 17-30; Analiza metodologiczna Tomaszowych form argumentacji za istnieniem Boga, a zwłaszcza argumentacji z ruchu. W: Studia z filozofii Boga. Red. B. Bejze. T. 2. Warszawa 1973 s. 223-242; Filozoficzna afirmacja Boga. W: Z zagadnień kultury chrześcijańskiej. Red. B. Bejze. Lublin 1973 s. 203-212; Doświadczenie ludzkie podstawą afirmacji Boga. „Roczniki Filozoficzne” 30:1982 z. 2 s. 5-13; Drogi afirmacji Boga. W: W kierunku Boga. Red. B. Bejze. Warszawa 1982 s. 108-166; Poznanie Boga dziś. Tamże s. 435-446; Realne i analogiczne istnienie rzeczywistości jako podstawa każdej filozoficznej afirmacji Boga. „Analecta Cracoviensia” 14:1982 s. 39-49; Filozofia a koncepcja i afirmacja Boga. „Roczniki Filozoficzne” 33-34:1985-1986 z. 2 s. 15-40; Pytanie o istnienie Boga i o możliwość ateizmu. „Zeszyty Naukowe KUL” 31:1988 nr 2/3 s. 3-18; Drogi poznania Boga według „Fides et ratio”. „Studia Philosophiae Christianae” 36:2000 nr 2 s. 299-316; Bóg czy sacrum? W: Zadania współczesnej metafizyki. Poznanie bytu czy ustalanie sensów? Red. A. Maryniarczyk. Lublin 1999 s. 189-217; Antropologiczny kontekst problematyki Boga w „Fides et ratio”. „Człowiek w Kulturze” 12:1999 s. 191-208; Absolut. W: Powszechna Encyklopedia Filozofii. Red. A. Maryniarczyk. T. 1. Lublin 2000 s. 30-42; Ateizm. Tamże s. 371-390; Bóg. Tamże s. 640-676;
2. Z problematyki filozofii religii: Czym jest i dlaczego istnieje religia? „Zeszyty Naukowe KUL” 16:1973 nr 3-4 s. 3-17; [Wspólnie z S. Kamińskim]; Definicja religii a typy nauk o religii. „Roczniki Filozoficzne” 22:1974 z. 1 s. 103-160; [Wspólnie z M. A. Krąpcem] O tomistycznej drodze poznania Boga. W: Aby poznać Boga i człowieka. Red. B. Bejze. T. 1. O Bogu dziś. Warszawa 1974 s. 71-83; Fenomenologiczne koncepcje religii. W: Studia z filozofii Boga. Red. B. Bejze. T. 3. Warszawa 1977 s. 292-311; Problem doświadczenia religijnego. „Roczniki Filozoficzne” 25:1977 z. 2 s. 5-23; Współczesna filozofia religii - koncepcje i tendencje. W: W kierunku chrześcijańskiej kultury. Red. B. Bejze. Warszawa 1978 s. 103-119; Koncepcja wartości religijnej (sacrum). „Roczniki Filozoficzne” 27:1979 z. 2 s. 71-85; Wartości religijne a wartości moralne. „Zeszyty Naukowe KUL” 22:1979 nr 1-3 s. 99-108; Rola religii w kulturze. „Roczniki Filozoficzne” 28:1980 z. 2 s. 5-16; Śmierć w wielkich religiach świata. „Ateneum Kapłańskie” 72:1980 z. 3 s. 382-398; Idea zbawienia w religiach świata. „Ateneum Kapłańskie” 73:1981 z. 1 s. 37-52; The Anthropological Bases of Religion. W: Existential Personalism. „Proceedings of the American Catholic Philosophical Association” 60:1986 s. 178-184; Czym jest i dlaczego istnieje religia - religia w ujęciu filozofii religii. „Ateneum Kapłańskie” 79:1987 s. 198-213; Czym jest religioznawstwo? „Roczniki Filozoficzne” 35:1987 z. 1 s. 283-292; Dlaczego religia? Antropologiczne podstawy religii. W: Nauka - światopogląd - religia. Red. Z. J. Zdybicka. Warszawa 1989 s. 79-95; Czy religia dopuszcza wojnę? „Roczniki Filozoficzne” 39-40:1991-1992 z. 2 s. 53-67; Czym jest i dlaczego istnieje religia? W: Religia w świecie współczesnym. Zarys problematyki religiologicznej. Red. H. Zimoń. Lublin 2000 s. 53-69; Religia a kultura. Tamże s. 167-183; Filozofia religii. W: Powszechna Encyklopedia Filozofii. Red. A. Maryniarczyk. T. 3. Lublin 2002 s. 526-539; Problem doświadczenia religijnego (RF 25 (1977) z. 2, 5–23);
3. Z problematyki człowieka: Tajemnica człowieka. Człowiek w oczach filozofów. „Colloquium Salutis” 7:1975 s. 11-25; L’homme et la religion. W: W 700-lecie śmierci św. Tomasza z Akwinu. Red. S. Kamiński i in. Lublin 1976 s. 169-220; O pełny humanizm chrześcijański. W: W nurcie zagadnień posoborowych. Red. B. Bejze. T. 1. Warszwa 1967 s. 151-163; Filozoficzna koncepcja religijności człowieka. W: O Bogu i o człowieku. Red. B. Bejze. T. 1. Warszawa 1968 s. 179-200; Autonomia sumienia a nakazy religijne. „Roczniki Filozoficzne” 28:1980 z. 2 s. 119-124; Konsekwentny personalizm chrześcijański. Z rozważań nad „Redemptor hominis”. W: W nurcie zagadnień posoborowych. Red. B. Bejze. T. 12. Warszawa 1980 s. 83-94; Personalismo cristiano consecuente. Reflexiones sobre la „Redemptor hominis”. W: La filosofia del Cristiano. T. 3. Cordoba 1981 s. 1159-1170; Personalistyczne podstawy prawdy o człowieku zbawionym. W: „Redemptor hominis”. Tekst i komentarze. Red. Z. J. Zdybicka. Lublin 1982 s. 111-128; Człowiek wobec przyszłości. „Roczniki Filozoficzne” 32:1984 z. 2 s. 11-33; Człowiek - zbawcą człowieka? Uwagi o marksistowskiej teorii religii. W: Wobec filozofii marksistowskiej. Polskie doświadczenia. Red. A. B. Stępień. Rzym 1987 s. 169-198, Lublin 1990 s. 171-200; Czy człowiek jest homo religiosus? „Roczniki Filozoficzne” 37-38:1989-1990 z. 1 s. 239-255; Zapomnienie Boga - zagubieniem człowieka. W: Czytając „Przekroczyć próg nadziei”. Red. T. Styczeń i Z. J. Zdybicka. Lublin 1995 s. 119-131; Kulturowe zawirowania wokół człowieka XX wieku. „Roczniki Filozoficzne" 43-44:1995-1996 z. 2 s. 55-68; Wolność ludzka i Bóg. W: Wolność we współczesnej kulturze. Red. Z. J. Zdybicka i in. Lublin 1997 s. 665-672; Alienacja zasadnicza: człowiek Bogiem człowieka. W: Filozofia - wzloty i upadki. Lublin 1998 s. 23-37; Człowiek i religia. W: Wprowadzenie do filozofii. Przewodnik. T. 2. Rozumieć człowieka i jego działanie. Lublin 2000 s. 171-219; Spełnienie się człowieka w religii. „Człowiek w Kulturze” 13:2000 s. 19-33; Bóg jako recta ratio decyzyjności człowieka i podstawa wyróżnienia religii. W: Zadania współczesnej metafizyki. Osoba i realizm w filozofii. Red. A. Maryniarczyk, K. Stępień. Lublin 2002 s. 255-273; Pełny „zwrot antropologiczny”. Największe dokonanie Jana Pawła II. „Kwartalnik Filozoficzny” 32:2005 z. 4 s. 115-136;
4. Z problematyki kultury: Function of Religion in Forming a Personal Model of Culture. W: Theory of Being. To Understand Reality. Lublin 1980 s. 253-258; Rola religii w kształtowaniu osobowego modelu kultury. W: W kierunku religijności. Red. B. Bejze. Warszawa 1983 s. 283-295; Wartości religijne w kulturze współczesnej. W: W służbie Ludowi Bożemu. Red. B. Bejze. Poznań-Warszawa 1983 s. 115-127; Rola religii w tworzeniu cywilizacji miłości. W: Jan Paweł II. Wiara i kultura. Dokumenty, przemówienia, homilie. Rzym 1986 s. 12-26; Kultura i religia. Czy możliwa jest kultura bez religii? W: Spór o wartości w kulturze i wychowaniu. Red. F. Adamski. Kraków 1991 s. 223-236; Religia a polityka. „Roczniki Filozoficzne” 41:1993 z. 2 s. 41-58; Prawo - moralność - obyczaj - religia. W: Religia w życiu społecznym. Red. B. Bejze. Warszawa 1995 s. 27-42; Globalizacja i religia. „Człowiek w Kulturze” 14:2002 s. 31-41; Religia i technika. W: Kultura wobec techniki. Red. P. Jaroszyński, I. Chłodna, P. Gądek. Lublin 2004 s. 59-74; Monizm. W: Powszechna Encyklopedia Filozofii. Red. A. Maryniarczyk. T. 7. Lublin 2006 s. 354-364; Monoteizm. Tamże s. 366-368; Partycypacja. W: Powszechna Encyklopedia Filozofii. Red. A. Maryniarczyk. T. 8. Lublin 2007 s. 31-42; Religia. Tamże s. 720-732.

 

Dziedziny dociekań filozoficznych

 

1) Filozofia religii

Głównym autorskim osiągnięciem Z. Zdybickiej jest wypracowana na bazie metafizyki klasycznej i antropologii filozofia religii. W jej opracowaniu filozofia religii posiada swój autonomiczny przedmiot, metodę i cel. Przedmiotem tym jest fakt religii, dany w bezpośrednim doświadczeniu ludzkim, tak wewnętrznym, jak i zewnętrznym. Doświadczenie to nadbudowane jest na doznawaniu i przeżywaniu faktu przygodności (przemijalności). To doświadczenie religijności poddane zostało wyjaśnianiu metafizycznemu, polegającemu na poszukiwaniu ostatecznych, przedmiotowych racji faktu religii, a przez to danie odpowiedzi w ramach wyjaśniania metafizycznego: dlaczego istnieje religia. Religia jawi się jako odkryta relacja łącząca osobę człowieka z osobowym Bogiem, dzięki której człowiek może zawierzyć swoje przygodne życie Bogu, który ma moc to życie ugruntować. Odkrycie religii jako międzyosobowej relacji stanowi kolejny etap wyjaśniania metafizycznego faktu religii. Zbudowana przez Z. Zdybicką filozofia religii jest unikatowa, tak w skali polskiej, jak i światowej. Ukazuje ona i dowodzi, że człowiek jest z natury istotą religijną. Religijność zaś – obok rozumności, wolności, amabilności – przynależy do niezbywalnych cech osobowych człowieka. Nic więc dziwnego, że to jej rozpoznanie i filozoficzne (metafizyczne) uzasadnienie faktu religii, było wielkim wyzwaniem dla marksistów, dla których religia była nadbudową. Jak pisze Zdybicka: „Religia jest realną, osobową relacją (związkiem) człowieka do osobowego Absolutu (Boga), którego człowiek uznaje za ostateczne źródło swego istnienia oraz Najwyższe Dobro, które nadaje sens jego życiu. Związek ten wyraża się w całym życiu, któremu religia nadaje kierunek, a szczególnie w działaniach religijnych (kult, modlitwa, ofiara), które mają charakter działań osobowych. Religia umieszcza całe życie człowieka w perspektywie osobowej, nie rzeczowej. Człowiek żyje i działa w perspektywie osobowego Boga, do którego przez całe życie zmierza” (tamże, 299).

 

Tak ujęty fakt religii – jako akt osobowy – pozwolił Zdybickiej na ukazanie niezbywalnej roli religii w kulturze. Co więcej, na wskazanie religii jako ogniskowej kultury, gdyż religia przenika wszystkie dziedziny kultury: naukę, etykę (ekonomikę i politykę) oraz sztukę.

 

Filozofia religii, którą sformułowała Z. Zdybicka, jawi się jako dziedzina antropologii filozoficznej, czyli metafizyki człowieka. Ta z kolei zaś jest ściśle powiązana z metafizyką, czyli z filozofią realistyczną, nawiązującą do filozofii Arystotelesa i św. Tomasza z Akwinu. Zatem Zdybickiej filozofia religii jest budowana w ramach filozofii (metafizyki) realistycznej i stanowi jedno z ważnych osiągnięć w ramach Lubelskiej Szkoły Filozoficznej.

 

2) Problematyka sposobów poznania istnienia Boga

Drugim obszarem dociekań filozofii Z. Zdybickiej są zagadnienia związane z drogami poznawania istnienia Boga. Problematyka ta jest ściśle powiązana z metafizyką, a to z tej racji, że poznanie istnienia Boga przynależy do obszaru dociekań metafizycznych. Wyodrębnienie bowiem w ramach metafizyki realistycznej filozofii Boga nie ma podstaw przedmiotowych, lecz tylko dydaktyczne, gdyż Bóg jako taki nie jest przedmiotem poznania metafizycznego. Przedmiotem poznania metafizycznego jest jednostkowo istniejący byt, a konieczność istnienia Boga pojawia się jako ostateczna racja (przyczyna) istnienia świata i niejako zwieńczenie poznania metafizycznego. Zdybicka zwraca uwagę na trzy typy ludzkiego poznania Boga, które może dokonywać w poznaniu spontanicznym, filozoficznym (metafizycznym) i religijnym (poprzez wiarę). W swoich dociekaniach koncentruje się głównie na ujawnianiu pięciu dróg poznania Boga w ujęciu Św. Tomasza z Akwinu. W analizie i ujawnianiu tych dróg akcentuje, centralność drogi z przygodności bytu, ukazując pozostałe drogi jako dopełnienie tej centralnej. Droga z przygodności odsłania bowiem egzystencjalny charakter metafizycznego dowodzenia św. Tomasza. Istnienie bowiem bytu stoi u podstaw ruchu, przyczynowania, doskonałości czy porządku.

 

Podejmuje także problematykę filozoficznego poznania natury Boga, podkreślając, że droga taka prowadzi zawsze od poznania bytu i jego powszechnych właściwości do odkrycia ich źródła, którym jest Bóg, jako Stwórca bytów i Dawca istnienia. Najbardziej użyteczną dla poznania metafizycznego jest „via analogiae” – czyli droga analogii. Chodzi tu o analogię transcendentalną, nadbudowaną na analogii proporcji, odwołującej się do transcendentalnych złożeń bytowych: istoty i istnienia, oraz od odkrytych w ramach poznania metafizycznego, transcendentalnych (powszechnych) właściwości bytów, zwłaszcza takich, jak: prawda, dobro i piękno. Pozwala jej to ukazać transcendencje i immanencje Boga w stosunku do świata.

Obok tych zagadnień podejmuje także problematykę ateizmu, który szczególnie we współczesnej kulturze stanowi wyzwanie dla metafizyków i filozofów religii.

 

3) Upowszechnianie myśli Karola Wojtyły/św. Jana Pawła II

Ostatni etap twórczości Zdybickiej jest naznaczony upowszechnianiem myśli filozoficzno-etycznej Karola Wojtyły/św. Jana Pawła II. Z jednej strony ukazuje Ona św. Jana Pawła II jako myśliciela i mistyka, z drugiej przybliża elementy filozoficzne jego nauczania. Z tej racji zwraca uwagę na problem rozumienia człowieka, na co w sposób szczególny zwracał uwagę św. Jan Paweł II, mówiąc o tzw. „błędzie antropologicznym”. Zawirowania w kulturze, a więc w nauce, etyce, polityce, ekonomii czy sztuce (i technice) – mają swe źródło w błędzie antropologicznym. Nic więc dziwnego, że nauka św. Jana Pawła II była skoncentrowana wokół człowieka, którego nie da się do końca poznać bez związania go z Bogiem (z Chrystusem). Prądy kulturowe przeniknięte ateizmem i laicyzmem rugują religię z kultury i prowadzą do alienacji człowieka. Człowiek bowiem zostaje pozbawiony podstaw swej godności, niepowtarzalności – i co więcej – świętości. Z tej racji Zdybicka wydobywa z nauczania Jan Pawła II takie elementy, jak: rola religii w doskonaleniu człowieka, religia jako podstawa wszelkiej decyzyjności ludzkiej, religia w etyce, nauce i sztuce. Ta jej szczególna działalność została doceniona społecznie, o czym świadczy przyznanie jej Nagrody TOTUS 2016 w kategorii „Propagowanie nauczania Ojca Świętego Jana Pawła II”. W uzasadnieniu tego wyróżnienia czytamy, że otrzymuje je „za dokonania na polu filozofii i zaangażowanie w organizację życia naukowego, szczególnie za świadectwo dawane o życiu i nauczaniu św. Jana Pawła II”. Nagrody TOTUS określane są mianem „katolickiego Nobla”. Przyznaje je Fundacja Dzieło Nowego Tysiąclecia osobom i instytucjom, których działalność w sposób wybitny przyczynia się do promowania godności człowieka w duchu nauczania Świętego Jana Pawła II. Docenił to także sam św. Jan Paweł II, który z okazji jej 70. urodzin pisał do niej w liście z 19 marca 1999: „pracę naukową, dydaktyczną i wychowawczą pojmowała Siostra jako służbę godności człowieka i sprawie Kościoła, jako upowszechnianie zbawczego Orędzia Chrystusa. Za to jesteśmy Siostrze Profesor w szczególny sposób wdzięczni”.

 

Podsumowanie

Całokształt i dynamizm działalności S. Prof. Zofii. J. Zdybickiej, ukazuje ją jako osobę wielce zasłużoną tak dla Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, Wydziału Filozofii, jak i kultury oraz Kościoła w Polsce. Wskazanie na to z okazji odnowienia doktoratu i przypomnienie oraz ukazanie społeczności, w której żyje i ciągle pracuje oraz promieniuje – jest bardzo potrzebne, wskazane i należne.