Bp Pior Kałwa (1893-1974)
Wielki Kanclerz (1949-1974)
Urodził się 18 października 1893 r. w Cudzynowicach k. Pińczowa w rodzinie rolników Andrzeja i Katarzyny z Niciarzów. Ukończywszy naukę w szkole średniej w Pińczowie i w Kielcach, wstąpił do kieleckiego Seminarium Duchownego. Po święceniach kapłańskich (1 czerwca 1916 r.) był wikariuszem, a następnie prefektem w Skalbmierzu, Małogoszczy i Prandocinie. W 1918 r. zapisał się na Wydział Prawa i Nauk Społeczno-Ekonomicznych Uniwersytetu Lubelskiego. Jako student w roku akademickim 1920/1921 pełnił obowiązki kapelana wojskowego. Jednocześnie podjął studia na Wydziale Prawa Kanonicznego i Nauk Moralnych. W 1923 r. otrzymał licencjat z prawa kanonicznego. Po ukończeniu studiów objął stanowisko profesora prawa kanonicznego w Seminarium Duchownym w Kielcach. Stopień doktora praw zdobył na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie w 1926 r.
W roku akademickim 1926/1927 został powołany na stanowisko zastępcy profesora w Katedrze Prawa Kościelnego w Polsce na Wydziale Prawa Kanonicznego Uniwersytetu Lubelskiego. Wykłady i seminaria z prawa polskiego rozpoczął w początkach 1927 r. Od następnego roku akademickiego wykładał zarys prawa polskiego, kościelne prawo polskie i historię źródeł prawa kanonicznego w Polsce. W 1930 r. prowadził ponadto wykłady z administracji stosunków wyznaniowych i szkolnych na Wydziale Prawa i Nauk Społeczno-Ekonomicznych.
Habilitował się na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza w 1934 r. na podstawie rozprawy Powstanie i rozwój polskiej kolędy jako daniny kościelnej. Studium prawno-historyczne (Lwów 1933). Uchwałą Rady tegoż z 25 czerwca 1934 r., zatwierdzoną przez MWRiOP 8 grudnia, otrzymał stopień docenta prawa kościelnego. W 1935 r. został profesorem nadzwyczajnym na Wydziale Prawa Kanonicznego KUL. We wrześniu 1939 r. wyjechał do Kielc, gdzie 4 października otrzymał nominację na notariusza miejscowego sądu biskupiego. Wkrótce powrócił do Lublina, by podjąć zajęcia uniwersyteckie.
Wraz z innymi profesorami znajdującymi się w gmachu uczelni 11 listopada 1939 r. został aresztowany przez Niemców i uwięziony na Zamku Lubelskim. Po zwolnieniu 5 czerwca 1940 r. otrzymał nominację na proboszcza parafii Rakoszyn (pow. jędrzejowski), w 1941 r. na proboszcza parafii Imielno, a 29 czerwca 1942 r. wikariusza generalnego biskupa kieleckiego.
Zajęty pracą duszpasterską, a później administracyjną diecezji nie zaprzestał pracy i działalności dydaktyczno-naukowej. Nawiązał kontakty ze swoimi uczniami przebywającymi na Kielecczyźnie, kierował nadal ich pracami magisterskimi i doktorskimi na tajnym Wydziale Prawa w Kielcach. Tajne kursy dla studentów I roku Wydziału Prawa zorganizował wspólnie z profesorami Uniwersytetu Ziem Zachodnich jesienią 1943 r. Rok akademicki rozpoczął się w grudniu 1943 r., a zakończył w lipcu 1944 r. Prowadzono wykłady dla I i II roku studiów. Ks. prof. Kałwa wykładał historię i system prawa rzymskiego oraz prawo kościelne. Ponadto prowadził wykłady z historii prawa rzymskiego na tajnym studium prawniczym zorganizowanym przez UZZ w Jędrzejowie i Nawarzycach.
W listopadzie 1944 r. uruchomił tajne studia Wydziału Prawa Kanonicznego KUL, które prowadzone były do końca roku akademickiego 1944/1945. Tajne studia w Kielcach po oficjalnym wznowieniu działalności KUL zostały uznane za normalne studia uniwersyteckie. Po zwolnieniu ze stanowiska wikariusza generalnego w sierpniu 1945 r. powrócił do Lublina i podjął pracę w KUL. Tu oprócz Katedry Kościelnego Prawa Polskiego na Wydziale Prawa Kanonicznego otrzymał Katedrę Prawa Kościelnego na Wydziale Prawa i Nauk Społeczno-Ekonomicznych, którą kierował do końca roku akademickiego 1951/1952. Na wniosek Rady Wydziału Prawa i Nauk Społeczno-Ekonomicznych 19 września 1945 r. został mianowany profesorem zwyczajnym prawa kościelnego, co zostało zatwierdzone przez Ministerstwo Oświaty 1 czerwca 1946 r.
11 maja 1949 r. papież Pius XII mianował ks. prof. Kałwę biskupem diecezji lubelskiej. Uroczysty ingres odbył się 29 czerwca 1949 r. Aktu konsekracji dokonał Prymas Polski Stefan kard. Wyszyński. Od 1951 r. bp Kałwa prowadził zajęcia w wymiarze zmniejszonym. Kontynuował je po przejściu na emeryturę z końcem roku akademickiego 1960/1961, a w ramach zajęć zleconych do końca roku akademickiego 1964/1965.
Na KUL-u pełnił wiele funkcji o charakterze wychowawczym i administracyjnym. W latach 1930-1938 był dyrektorem Konwiktu Księży Studentów, w latach 1934/1935 i 1938/1939 wchodził w skład Senatu Akademickiego jako delegat Wydziału Prawa Kanonicznego. W czerwcu 1939 r. został wybrany dziekanem tego Wydziału; ponownie to stanowisko piastował od marca 1946 r. do końca roku akademickiego 1949/1950, a w roku akademickim 1945/1946 był prodziekanem. Jako biskup lubelski był z urzędu Wielkim Kanclerzem KUL.
Jego dorobek naukowy obejmuje ok. 30 pozycji, głównie z zakresu prawa małżeńskiego, kanonicznego i świeckiego. Na prowadzonym przezeń seminarium napisano 16 dysertacji doktorskich i 34 rozprawy magisterskie.
Od założenia Towarzystwa Naukowego KUL (1934) był jego członkiem korespondentem, a od r. 1944 członkiem czynnym. W 1948 r. został powołany na członka współpracownika Komisji Historyczno-Prawnej PAU. Uchwałą Senatu Akademickiego z 29 maja 1958 r. otrzymał doktorat honoris causa teologii „za zasługi położone dla Uniwersytetu w ciągu 30-letniej pracy profesorskiej, za wybitną pracę naukową i dydaktyczną, zwłaszcza w dziedzinie badań kościelnego prawa polskiego”.
Zmarł nagle 17 lipca 1974 r. w Kuźnicy na Helu. Uroczystościom pogrzebowym w katedrze lubelskiej przewodniczył Karol kard. Wojtyła, ówczesny metropolita krakowski, a kazanie w czasie Mszy św. wygłosił Prymas Polski Stefan kard. Wyszyński.
WSPÓŁPRACA
