W piątek, 21 kwietnia 2023 r. na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim odbędzie się Etap Finałowy Ogólnopolskiej Olimpiady Retorycznej.

 

Jest to trzeci i ostatni etap Olimpiady.

 

W Etapie Szkolnym Uczestnicy pisali rozprawkę (wypracowanie) o charakterze perswazyjno-argumentacyjnym na jeden wybrany temat. Zestaw tematów opracował Komitet Główny Olimpiady. W rozprawce punktowana była jej retoryczność w trzech aspektach. Na poziomie treści (retoryczne inventio) oceniana będzie jakość, spójność, wiarygodność i siła argumentacji, ewentualna topika (odwoływanie się do tekstów lub faktów kulturowych) oraz strategie perswazyjne (logos, ethos, pathos). Na płaszczyźnie kompozycji (dispositio) - obecność i spójność poszczególnych elementów tekstu, jak wprowadzenie (w szczególności o funkcji captatio), rozwinięcie (confirmatio – rozwijanie własnej argumentacji lub/i refutatio – ewentualne odnoszenie się do argumentów przeciwnych) oraz zakończenie (ze szczególną rolą zamknięcia – pointy). Na poziomie stylu (elocutio) weryfikowana była poprawność, jasność, stosowność i ewentualna ozdobność stylu.

 

W Etapie Okręgowym oceniana była forma ustna – wystąpienia retoryczne uczestników.

Uczestnicy tego etapu przygotowali oraz wygłosili publicznie krótkie przemówienie lub wykonanie tekstu literackiego.

Eliminacje odbywały się w trzech kategoriach: artystycznej, retorycznej lub wypowiedzi improwizowanej.

W zależności od wybranej kategorii podczas eliminacji należało:

• przedstawić z pamięci przygotowaną mowę retoryczną (publicystyczną, argumentacyjną, perswazyjną) na dowolny, wybrany przez siebie temat (kategoria retoryczna),
• przedstawić z pamięci wybrany tekst literacki (kategoria artystyczna),
• przedstawić mowę improwizowaną na konkretny, wylosowany w trakcie konkursu temat.

Uczestnik miał 1 minutę na przygotowanie do wypowiedzi.

 

Eliminacje w Etapie Finałowym odbywają się w trzech kategoriach:

1. retorycznej mowy sądowej,
2. retorycznej mowy doradczej,
3. retorycznej mowy popisowej.

35 Uczestników ze szkół ponadpodstawowych z całej Polski wygłosi mowę w jednej, wybranej przez siebie kategorii i przygotuje wystąpienie na dowolny, ale mieszczący się w wybranej kategorii temat.

• W retorycznej mowie sądowej uczestnik wchodzi w rolę obrońcy, bądź oskarżyciela konkretnej postaci historycznej lub powszechnie znanej postaci fikcyjnej (literackiej czy kulturowej). Wystąpienie przyjmuje formę oskarżenia („oskarżam”) lub obrony („bronię”). Za niestosowne uznaje się obronę osób powszechnie uznanych za zbrodniarzy, jak Adolf Hitler czy Józef Stalin.
• W retorycznej mowie doradczej uczestnik wchodzi w rolę polityka, doradcy, eksperta, który argumentuje na rzecz określonej postawy, rozstrzygnięcia, propozycji czy decyzji. Wystąpienie przyjmuje formę doradzania („opowiadam się za…”, „zachęcam do…”, „jestem za tym, by…”) lub odradzania („opowiadam się przeciw…”, „jestem przeciw…”, „odradzam…”).
• W retorycznej mowie popisowej uczestnik wchodzi w rolę mówcy, który wygłasza pochwałę lub krytykę konkretnej postaci historycznej lub powszechnie znanej postaci fikcyjnej (literackiej czy kulturowej) traktowanej jednak jako egzemplifikację określonych cnót lub wad, bądź też pochwałę lub naganę określonej cechy charakteru czy postawy ideologicznej, światopoglądowej, moralnej. Wystąpienie przyjmuje formę chwalenia („wychwalam…”, „czczę…”, „wielbię…”) lub ganienia („krytykuję…”, „potępiam…”, „ganię…”). Podobnie, jak w mowie sądowej za niestosowne uznaje się pochwałę zbrodniarzy.

Po zakończeniu wszystkich wystąpień uczestników Jury Olimpiady ogłosi i uzasadni wyniki zawodów i przyzna nagrody.

 

Więcej na https://retoryka.kul.pl.