Konferencja „Żydzi w historii i kulturze Lublina – przeszłość, pamięć, teraźniejszość”

Miasto Lublin, Zakład Kultury i Historii Żydów Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Pracownia Literatury Polsko-Żydowskiej KUL zapraszają na konferencję „Żydzi w historii i kulturze Lublina – przeszłość, pamięć, teraźniejszość”, która odbędzie się 21-22 czerwca 2017 r. na Zamku Lubelskim.

Lublin jest miastem, w którym przez wiele wieków rozwijała się i kwitła kultura żydowska. Pierwsze zachowane wzmianki o osadnictwie żydowskim w mieście sięgają lat 30. XIV wieku, a więc niemal czasu nadania Lublinowi praw miejskich, których rocznicę będziemy świętować. To w Lublinie obradował w stuleciach XVI-XVIII Waad Arba Aracot, czyli Sejm Czterech Ziem – najwyższy organ autonomii żydowskiej w Rzeczypospolitej, istniały wspaniałe synagogi i liczne domy nauki, funkcjonowały drukarnie hebrajskie. W okresie swojej świetności miasto było nierzadko nazywane Jerozolimą Królestwa Polskiego, a także „żydowskim Oxfordem” ze względu na wysoki poziom nauczania w tutejszej jesziwie oraz imponujący poziom edytorski miejscowych drukarni wydających święte księgi w języku hebrajskim.

Druga wojna światowa sprawiła, że miasto będące przez wieki przystanią dla wielu Żydów, stało się za sprawą niemieckich okupantów jednym z najstraszniejszych miejsc kaźni. W 1941 roku na terenie dzielnicy żydowskiej utworzono getto, a na obrzeżach miasta, na Majdanku, obóz koncentracyjny, który pełnił także funkcję obozu śmierci. Zagładzie ulegli nie tylko mieszkańcy, ale niemal cała infrastruktura żydowskiego miasta. Nic dziwnego, że Lublin zaraz po zakończeniu wojny zaczął być postrzegany na świecie niemal wyłącznie przez pryzmat Majdanka.

Po wojnie, mimo, iż przez krótki czas (od lipca 1944 do stycznia 1945) miasto pełniło funkcję centralnego ośrodka żydowskiego na oswobodzonych od Niemców ziemiach polskich w wyniku zaniedbań oraz czynników politycznych wiedza o żydowskiej przeszłości Lublina uległa zatarciu w tkance miasta i pamięci mieszkańców. Na szczęście w ciągu ostatnich dwudziestu pięciu lat w mieście zrodziło się wiele inicjatyw mających na celu przywołanie pamięci o żydowskim Lublinie. Dzięki nim udział Żydów w różnych aspektach dziejów miasta na przestrzeni wieków i ich tragiczny los w czasie Zagłady jest dość dobrze znany, ale mimo to zasługuje na stałe przypominanie i upamiętnianie.

Konferencja „Żydzi w historii i kulturze Lublina – przeszłość, pamięć i teraźniejszość” będzie miała wymiar interdyscyplinarny. Jej program uwzględnia takie obszary badań jak historia, historia sztuki, prasoznawstwo, literatura i in. Adresatem wydarzenia są mieszkańcy Lublina oraz turyści z Polski i zagranicy zainteresowani tematyką żydowską.