Ks. Mieczysław Różański

 

PL: Schematyzmy diecezji łódzkiej w okresie II Rzeczpospolitej (1922-1939) jako źródło do poznania jej struktury organizacyjnej

EN: Schematisms in the diocese of Łódź in the Second Republic of Poland (1922-1939) as a source for studying the diocesan organizational structure

 

Źródło / source: Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne, 110 (2018)

Strony / pages: 311-326

 

 

https://doi.org/10.31743/abmk.2018.110.15

 

 

 

Streszczenie

Celem artykułu jest ukazanie procesu wydawania wydawnictwa o charakterze cyklicznym, które ukazuje strukturę diecezji: instytucjonalna, organizacyjną i personalną. Pierwszy Elenchus powstał w kilka miesięcy po utworzeniu diecezji łódzkiej (w listopadzie 1921 r.) i powtórzył treści według schematu stosowanego w archidiecezji warszawskiej. Wydany był jako dodatek do kalendarza liturgicznego. W późniejszych latach stał się samoistnym periodykiem, który od 1936 r. nosił nazwę Spis duchowieństwa i parafii Diecezji Łódzkiej. Pod względem zawartości treściowej zawierał on najbardziej istotne informacje dotyczące Kościoła w Polsce i na świecie, wiadomości dotyczące centralnych urzędów diecezjalnych, instytucji kościelnych, duszpasterstw specjalistycznych parafii, kapłanów, zakonów, zgromadzeń posługujących w diecezji.

Słowa kluczowe: diecezja łódzka, schematyzm, elenchus

 

Summary

The aim of the article is to present the process of publishing the periodical publication which shows the institutional, organizational and personnel structure of the diocese. The first elenchus was produced a few months after establishing the diocese of Łódź (November 1921) and followed the pattern used by the archdiocese of Warsaw. It was published as a liturgical calendar supplement. In subsequent years it became an independent periodical which in 1936 was given the title The Register of the Priests and Parishes of the Diocese of Łódź. As far as the content is concerned, it includes the most essential information about the Church in Poland and in the world, central diocesan offices, church institutions, the chaplaincies of the specialized parishes, priests, religious orders and congregations existing in the diocese.

Key words: the diocese of Łódź, a schematism, elenchus

 

 

Bibliografia / References

Źródła

Acta Apostolicae Sedis, 1921, vol. 13, s. 210.

Acta Apostolicae Sedis, 1921, vol. 23, s. 249-251.

Elenchus cleri secularis ac regularis Dioecesis Lodzensis pro Anno Domini 1922, Lodziae 1921.

Elenchus cleri secularis ac regularis Dioecesis Lodzensis pro Anno Domini 1923, Lodziae 1922.

Elenchus cleri secularis ac regularis Dioecesis Lodzensis pro Anno Domini 1924, Lodziae 1923.

Elenchus cleri secularis ac regularis Dioecesis Lodzensis pro Anno Domini 1925, Lodziae 1924.

Elenchus cleri secularis ac regularis Dioecesis Lodzensis pro Anno Domini 1926, Lodziae 1925.

Elenchus cleri secularis ac regularis Dioecesis Lodzensis pro Anno Domini 1927, Lodziae 1926.

Elenchus cleri secularis ac regularis Dioecesis Lodzensis pro Anno Domini 1928, Lodziae 1927.

Elenchus cleri secularis ac regularis Dioecesis Lodzensis pro Anno Domini 1929, Lodziae 1928.

Elenchus cleri secularis ac regularis Dioecesis Lodzensis pro Anno Domini 1930, Lodziae 1929.

Elenchus cleri secularis ac regularis Dioecesis Lodzensis pro Anno Domini 1931, Lodziae 1930.

Elenchus cleri secularis ac regularis Dioecesis Lodzensis pro Anno Domini 1932, Lodziae 1931.

Elenchus cleri secularis ac regularis Dioecesis Lodzensis pro Anno Domini 1934, Lodziae 1933.

Elenchus cleri secularis ac regularis Dioecesis Lodzensis pro Anno Domini 1935, Lodziae 1934.

Pius X, "Pascendi dominici gregis", tł. S. Okoniewski, Kraków 2013, s. 61; http://www.ultramontes.pl/pius_x_pascendi.pdf (dostęp: 25.05.2018).

Spis duchowieństwa i parafii Diecezji Łódzkiej 1936, Łódź 1935.

Spis duchowieństwa i parafii Diecezji Łódzkiej 1937, Łódź 1936.

Spis duchowieństwa i parafii Diecezji Łódzkiej 1938, Łódź 1937.

Spis duchowieństwa i parafii Diecezji Łódzkiej 1939, Łódź 1938.

Wiadomości Archidiecezji Warszawskiej,  (1921) nr 5-6, s. 86-88;

Wiadomości Diecezji Łódzkiej, 1(1921) nr 2, s. 12-13.

 

Opracowania

Czosnykowski Z., Biskup Wincenty Tymieniecki 1871-1934, w: Z dziejów Kościoła łódzkiego, Łódź 1989, [strony]

Długosz T., Schematyzmy diecezjalne jako źródło historyczne, „Sprawozdania z Czynności Wydawniczych TN KUL”, 12 (1961) s. 86-89.

Gabryel K., Powstanie Diecezji Łódzkiej, „Łódzkie Studia Teologiczne”, 4 (1995) s. 85-92.

Gigilewicz E., Schematyzm, w: Encyklopedia katolicka, t. 17, Lublin 2012, kol. 1217.

Grad S., Wyższe Seminarium Duchowne 1921-1940, „Łódzkie Studia Teologiczne”, 1 (1992) s. 9-10.

Grad S., Różański M., Kapituła Katedralna Łódzka, Łódź 2005.

Kopiec J., Schematyzmy diecezji opolskiej z lat 1947-1974, „Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne”, 61 (1992) s. 167-216.

Kowalski W., Schematyzm diecezji krakowskiej z tzw. kopiarza wiślickiego, „Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne” 81 (2004), s. 101-138.

Krahel T., Schematyzmy diecezji wileńskiej jako źródło historyczne, „Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne”, 38 (1979), s. 109-149;

Krahel T., Schematyzmy diecezji wileńskiej jako źródło historyczne. II, „Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne”, 39 (1979) s. 191-235.

Kramarz H., Schematyzmy galicyjskie jako źródło historyczne, „Studia Historyczne”, 25 (1982) z. 1, s. 27-48.

Kramarz H., Jeszcze raz w sprawie Schematyzmów galicyjskich, „Studia Historyczne”, 28 (1985) z. 4, s. 633-635.

Kramarz H., Schematyzmy galicyjskie (1776-1914) jako c.k. rocznik sprawozdawczy dotyczący obsady kadrowej władz, urzędów, towarzystw i instytucji, „Rocznik Historii Prasy Polskiej”, 10 (2007) z. 1 (19), s. 5-29.

Kumor B., Schematyzmy diecezji tarnowskiej z XIX w. jako źródło demograficzne, „Przeszłość Demograficzna Polski”, 1 (1967) s. 67-87.

Różański M., Kuria Diecezjalna w Łodzi w okresie II Rzeczypospolitej, w: Kurie (Archi)Diecezjalne Kościoła Rzymskokatolickiego w II Rzeczypospolitej, red. M. Dębowska, Lublin 2016, s. 179-190.

Zamoyski G., Schematyzmy diecezji przemyskiej obrządku łacińskiego jako źródło statystyczno-kartograficzne, „Rocznik Przemyski”, 41 (2005) z. 4, s. 127-142.

Zwoliński P., Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi 1921-2001, Łódź 2001.

 

Informacja o autorze / Information about Author

Ks. Mieczysław Różański – dr hab. historii; prof. w Katedrze Praw Człowieka, Prawa Europejskiego i Kanonicznego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie;

e-mail: mieczyslaw.rozanski@uwm.edu.pl

ORCID 0000-0003-3345-1740