Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na najważniejsze treści nauczania, jakie Jan Paweł II poświęcił osobom wykluczonym i marginalizowanym. Punktem wyjścia jest scharakteryzowanie zjawiska wykluczenia we współczesnej kulturze oraz wskazanie jego podstawowych przyczyn, dostrzeganych w rozpowszechnionych modelach i stylach życia, które często nie uwzględniają postulatu solidarności i zorientowane są na cele powierzchowne i angażujące w sposób nieproporcjonalny do ich rzeczywistej wagi. Na tak zarysowanym tle ukazana jest oryginalność i aktualność myśli Papieża-Polaka, który konsekwentnie podkreślał chrześcijański obowiązek troski o osoby pozbawianie praw oraz dostępu do podstawowych dóbr, zwracając uwagę również na fakt, że zjawisko marginalizacji we współczesnym świecie dotyka nie tylko jednostek, ale i całych społeczności, w tym narodów. Osobno wyakcentowane zostały zadania, które – zdaniem Jana Pawła II – stoją przed Kościołem w związku z rozszerzaniem się zjawisk marginalizacji i wykluczenia. Najważniejsze z nich polegają na naśladowaniu miłosierdzia Bożego, postawie solidarności, preferencyjnej miłości względem ubogich oraz zaangażowaniu w promocję i obronę niezbywalnych praw każdego człowieka.

Słowa kluczowe: Jan Paweł II, wykluczenie, marginalizacja, ubóstwo, prawa człowieka.