Spis treści

Przedmowa do wydania polskiego 
Przedmowa do wprowadzającego tomu moich pism 
Od wydawcy 
Wykaz skrótów


CZĘŚĆ A
DUCH LITURGII

 

Duch liturgii. Wprowadzenie

Przedmowa

 

I. Istota liturgii 
1. Liturgia i życie: miejsce liturgii w rzeczywistości 
2. Liturgia - kosmos - historia 
3. Od Starego do Nowego Testamentu: podstawowy kształt liturgii chrześcijańskiej określony biblijną wiarą  

 

II. Czas i przestrzeń w liturgii 
1. Wstępne pytania o stosunek liturgii do przestrzeni i czasu 
2. Święte miejsca - znaczenie budowli kościelnej 
3. Ołtarz i kierunek modlitwy w liturgii 
4. Przechowywanie Najświętszego Sakramentu 
5. Święty czas

 

III. Sztuka a liturgia 
1. Kwestia obrazów 
2. Muzyka a liturgia

 

IV. Kształt liturgii 
1. Obrządek 
2. Ciało a liturgia 
a) "Czynne uczestnictwo" 
b) Znak krzyża 
3. Postawy 
a) Klęczenie - prostracja 
b) Postawy stojąca i siedząca. Liturgia a kultura 
4. Gesty 
5. Głos ludzki 
6. Szaty liturgiczne 
7. Materia

 

V. Informacje bibliograficzne

 

CZĘŚĆ B
TYPOS - MYSTERIUM - SACRAMENTUM

 

I. Sakramentalne podstawy egzystencji chrześcijańskiej 
1. Refleksje wstępne: kryzys idei sakramentalnej we współczesnej świadomości 
2. Idea sakramentalna w historii ludzkości 
3. Sakramenty chrześcijańskie 
4. Sens sakramentów dzisiaj

 

II. O pojęciu sakramentu


CZĘŚĆ C
ŚWIĘTOWANIE EUCHARYSTII - ŹRÓDŁO I SZCZYT ŻYCIA CHRZEŚCIJAŃSKIEGO

 

I. Znaczenie niedzieli dla modlitwy i życia chrześcijanina 
1. O co chodzi? 
2. Teologia dnia Pańskiego 
3. Szabat a niedziela 
a) Problem 
b) Teologia szabatu 
c) Synteza chrześcijańska 
4. Zastosowania 
a) Niedzielne liturgie bez kapłana 
b) Kultura weekendu a chrześcijańska niedziela

 

II. Czy Eucharystia jest Ofiarą? 
1. Postawienie problemu: stanowisko Lutra 
2. Świadectwo nowotestamentalne 
a) Teksty 
b) Typ według Marka: starotestamentalna teologia ofiary 
c) Typ według Pawła: profetyczna krytyka kultu
d) Wspólne centrum: idea zastępstwa 
e) Kwestia uobecnienia

 

III. Problem transsubstancjacji i pytanie o sens Eucharystii 
1. Tło problemu: zarzut reformatorów 
a) Kalwin 
b) Luter 
2. Aktualna problematyka 
a) Filozoficzny problem transsubstancjacji 
b) Teologiczne znaczenie wypowiedzi

 

Recenzje 
a) Do: Edward Schillebeeckx, "Die eucharistische Gegenwart. Zur Diskussion über die Realpräsenz" [Eucharystyczna teraźniejszość. Do dyskusji o realnej obecności] (Theologische Perspektiven), z języka niderlandzkiego przeł. Hugo Zulauf, Düsseldorf 1967 
b) Do: Wilhelm Averbeck, "Der Opfercharakter des Abendmahls in der neueren evangelischen Theologie" [Ofiarniczy charakter Wieczerzy w nowszej teologii ewangelickiej] (Konfessionskundliche und kontroverstheologische Studien, 19), Paderborn 1967  

 

IV. Eucharystia - centrum Kościoła 
Przedmowa 
1. Misterium paschalne jako źródło Eucharystii 
2. Eucharystia: centrum Kościoła 
3. O należytym celebrowaniu Eucharystii 
4. Rzeczywista obecność Chrystusa w Sakramencie Eucharystii

 

V. Forma i treść celebracji eucharystycznej 
1. Postawienie problemu: kategoria "formy" 
2. Kształtowanie się Eucharystii w rozwoju Kościoła 
3. Forma definitywna

Dodatek 1 
Dodatek 2

 

VI. Kwestia struktury celebracji liturgicznej 
1. Istota celebracji liturgicznej 
2. Subiektywna zgodność z obiektywną istotą liturgii

 

VII. Eucharystia a misja 
1. Rozważania wstępne o Eucharystii i misji 
2. Teologia Krzyża jako warunek i podstawa teologii eucharystycznej 
3. Teologia eucharystyczna w Pierwszym Liście do Koryntian 
a) 1 Kor 5,6: pascha chrześcijańska 
b) 1 Kor 6,12-19: złączyć się z Panem 
c) 1 Kor 10,1-22: jedno Ciało z Chrystusem, jednak nie magiczna pewność zbawienia 
d) 1 Kor 11,17-33: ustanowienie Eucharystii i należyte jej celebrowanie 
4. Męczeństwo, życie chrześcijańskie i posługa apostolska jako realne spełnienie Eucharystii 
a) Męczeństwo jako proces stawania się Eucharystią chrześcijanina 
b) Kult ukierunkowany na Logos - życie chrześcijańskie jako Eucharystia 
c) Misja jako posługa liturgii kosmicznej 
5. Refleksja końcowa: Eucharystia jako źródło misji

 

VIII. Eucharystia, komunia i solidarność 
1. Eucharystia 
2. Communio 
3. Solidarność 
4. Perspektywy: Eucharystia jako sakrament przemian

 

IX. "Zbudowani z żywych kamieni". Dom Boży i chrześcijański sposób czczenia Boga 
1. Biblijne orędzie o świątyni z żywych kamieni 
a) Starotestamentalny korzeń 
b) Spełnienie w Nowym Testamencie 
2. Jak doszło do chrześcijańskiego budownictwa sakralnego? 
3. Wnioski dla teraźniejszości

 

X. Problem kierunku celebracji 
1. Uwaga dotycząca kierunku celebracji 
2. Słowo wstępne do książki: Uwe Michael Lang, "Conversi ad Dominum - Zu Geschichte und Theologie der christlichen Gebetsrichtung" [Conversi ad Dominum - historia i teologia chrześcijańskiego ukierunkowania w modlitwie], 2003 

 

XI. Kazania 
1. Kwestia kultu i sakralności Eucharystii 
2. Pan jest blisko w naszym sumieniu, w swoim słowie, w swej osobistej obecności i w Eucharystii. Homilia na podstawie Pwt 4,7 
3. Stać przed Panem - iść z Panem - klęczeć przed Panem. Obchody uroczystości Bożego Ciała 
4. Jakie znaczenie ma dla mnie Boże Ciało? Trzy rozważania


CZĘŚĆ D
TEOLOGIA MUZYKI KOŚCIELNEJ

 

I. Teologiczne fundamenty muzyki kościelnej 
1. Wprowadzenie: rzut oka na posoborowe dyskusje o muzyce kościelnej 
2. Muzyka kościelna jako problem teologiczny w dziele Tomasza z Akwinu i jego autorytetów 
a) Kwestionowanie muzyki kościelnej przez teologiczne autorytety 
b) Powody i tło teologicznej krytyki muzyki 
c) Teologiczne podstawy muzyki kościelnej 
d) Pozytywne znaczenie teologicznej krytyki muzyki 
3. Zakończenie: podstawowe zasady w obecnym kryzysie

 

II. Obraz świata i człowieka w liturgii i jego wyraz w muzyce kościelnej 
1. Pójść dalej niż sobór? Nowa koncepcja liturgii 
2. Filozoficzna podstawa tej koncepcji i jej problematyczny charakter 
3. Antropologiczny model liturgii kościelnej 
4. Konsekwencje dla muzyki liturgicznej 
a) Uwagi podstawowe 
b) Uwagi do sytuacji aktualnej 
5. Uwagi końcowe: liturgia, muzyka i kosmos

 

III. "Będę Ci śpiewał wobec aniołów". Tradycja ratyzbońska a reforma liturgii 
1. Liturgia ziemska i niebieska: wizja ojców 
2. Rzut oka na posoborowe dyskusje o liturgii 
3. Pytanie o istotę liturgii i o kryteria reformy 
4. Podstawy i zadania muzyki w kulcie Bożym 
5. Chór i wspólnota - kwestia języka 
6. Pytania szczegółowe: Sanctus - Benedictus - Agnus Dei

 

IV. Artystyczna transpozycja wiary. Teologiczne problemy muzyki kościelnej 
1. Panorama problemów 
2. Uzasadnienie obecności muzyki kościelnej w istocie liturgii

 

V. "Bogu pięknie śpiewajcie". Biblijne podstawy muzyki kościelnej 
1. Uwagi wstępne dotyczące sytuacji Kościoła i kultury 
2. Werset psalmu jako zwierciadło biblijnych wskazań dla muzyki w kulcie Bożym 
3. Recepcja biblijnych wskazówek w liturgicznym życiu Kościoła 
4. Wnioski dla teraźniejszości 
a) Wbrew samoistnemu estetyzmowi 
b) Wbrew samoistnemu pragmatyzmowi pastoralnemu 
c) Otwartość na jutro w ciągłości wiary

 

VI. Zawód muzyka kościelnego jako posługa liturgiczna i duszpasterska 


CZĘŚĆ E
DALSZE PERSPEKTYWY

 

I. Liturgia - zmienna czy niezmienna? Pytania do Josepha Ratzingera  

II. Życie liturgiczne we wspólnotach piętnaście lat po soborze. Kazanie podczas Konferencji Episkopatu w Fuldzie

III. Ku pamięci Klausa Gambera

 


DYSKUSJA NAD "DUCHEM LITURGII"

 

IV. Teologia liturgii 
1. Definicja liturgii na Soborze Watykańskim II 
2. Aktualna debata nad problemem ofiary 
3. Teologia ofiary i liturgii

 

V. Bilans i perspektywy 
1. Duchowa i historyczna fizjonomia ruchu liturgicznego 
2. Problem rzymskich rytów w rycie rzymskim 
3. "Reforma reformy" 
4. Przyszłość Mszału św. Piusa V

 

VI. Odpowiedź na list otwarty Oliviera Bauera

 

VII. Czterdzieści lat Konstytucji o liturgii świętej. Retrospekcja i perspektywy 
1. Było to czterdzieści lat temu 
2. Definicja istoty liturgii w tekście soborowym 
3. Podstawowe kategorie reformy: zrozumiałość, uczestnictwo, prostota 
a) Zrozumiałość 
b) Uczestnictwo 
c) Prostota

 

VIII. Organiczny rozwój liturgii

 

IX. "Wzbudź Twą potęgę i przyjdź".Kazanie adwentowe wygłoszone w katedrze trewirskiej 4 grudnia 2003 roku na temat następujących tekstów Pisma: Iz 26,1-6; Ps 118; Mt 7,11-27


DODATEK

 

Od wydawcy 
I. Uwagi do "Opera omnia" 
II. Uwagi do XI tomu 
Część A 
Część B 
Część C 
Część D 
Część E

 

Informacje bibliograficzne 
Część A: Duch liturgii 
Część B: Typos - mysterium - sacramentum 
Część C: Celebracja Eucharystii - źródło i szczyt życia chrześcijańskiego 
Część D: Teologia muzyki kościelnej 
Część E: Dalsze perspektywy 
Dyskusja nad "Duchem liturgii"

 

Cytaty z Pisma 
Stary Testament 
Nowy Testament

 

Indeks osobowy 

WSPÓŁPRACA

ikona
ikona
ikona
ikona
ikona