PL: ANALIZA TREŚCIOWA „DOWODU NA ISTNIENIE BOGA” ZAPROPONOWANEGO PRZEZ LEIBNIZA W 1666 ROKU
Źódło/source:	Roczniki Filozoficzne, 65 (2017), nr 2
Strony/pages:	57-75

 

http://dx.doi.org/10.18290/rf.2017.65.2-3

 

Summary

Leibniz’s juvenile work De arte combinatoria of 1666 included the “Proof for the Existence of God.” This proof bears a mathematical character and is constructed in line with Euclid’s pattern. I attempted to logically formalize it in 1982. In this text, on the basis of then analysis and the con­tents of the proof, I seek to show what concept of substance Leibniz used on behalf of the proof. Be­sides, Leibnizian conception of the whole and part as well as Leibniz’s definitional method have been reconstructed here.

 

Streszczenie

Młodzieńcze dzieło Leibniza De arte combinatoria z 1666 r. opatrzone zostało na koń­cu „Dowodem na istnienie Boga”. Dowód ma charakter „matematyczny” i jest zbu­do­wa­ny zgodnie z wzorcem Euklidesowym. Dowód ten w 1982 r. został poddany przeze mnie próbie formalizacji logicznej. W niniejszym tekście, wykorzystując wyniki tamtej ana­lizy, staram się na podstawie treści zawartych w wierszach dowodu pokazać, jakim po­­ję­ciem substancji posługiwał się Leibniz na użytek dowodu. Zostaje ponadto zre­kon­struo­­wana Leibnizjańska koncepcja całości i części oraz jego metoda definicyjna Leibniza.

  

Key words: Leibniz; substance; physics; whole; part; definition.

Słowa kluczowe: Leibniz; substancja; fizyka; całość; część; definicja.

 

 

Bibliografia/References:

 

Źródła

1. [Aristoteles]. Aristoteles Graece. Vol. 1-2, edited by Immanuel Bekker. Berlin: G. Reimer, 1831.

2. Leibniz, Gottfried Wilhelm. Die Philosophischen Schriften, edited by Carl Imannuel Gerhardt. Bd. I-VII,  Berlin: Weidmann, 1875-1890.

3. Leibniz, Gottfried Wilhelm. Sämtliche Schriften und Briefe. Reihe 6: Philosophische Schriften. Bd. 1. Berlin: Akademie-Verlag, 1971.

4. [Leibniz, Gottfried Wilhelm]. Opuscules et fragments inédits de Leibniz, edited by Louis Cou­turat. Paris: F. Alcan, 1903.

5. Leibniz, Gottfried Wilhelm. Philosophical papers and letters. Translated and edited with an In­troduction by Leroy E. Loemker. Dordrecht: D. Reidel, 1969.

6. Weigel, Erhard. Analysis Aristotelica ex Euclide restituta. Jena: Grosium, 1658.

Opracowania

1. Aiton, Eric J. Leibniz: A Biography. Bristol & Boston: A. Hilger Ltd., 1985.

2. Antognazza, Maria Rosa. Leibniz: An Intellectual Biography. New York: Cambridge University Press, 2009.

3. Burkhardt, Hans. Logik und Semiotik in der Philosophie von Leibniz. München: Philo­so­phia Verlag, 1980.

4. Dummett, Michael. “N. Rescher’s Leibniz’s Interpretation… Review.” Journal of Symbolic Lo­gic 21 (1956): 197–199.

5. Garber, Daniel. Leibniz: Body, Substance, Monad. Oxford: Oxford University Press, 2010.

6. Grzegorczyk, Andrzej. “The Systems of Leśniewski in Relation to Contemporary Logical Re­search.” Studia Logica 3 (1955): 91–95.

7. Kauppi, Raili. Über die Leibnizsche Logik. Helsinki: Societas Philosophica, 1960.

8. [Krauze-]Błachowicz, Krystyna. “Leibniz’s ‘Demonstratio Existentiae Dei ad mathematicam cer­­ti­tudinem exacta.’ A logical Analysis.” Studies in Logic, Grammar and Rhetoric 2 (1982): 43–55.

9. Krauze-Błachowicz, Krystyna. “‘Archai’. Problem rozumienia pierwszych zasad w systemie Eu­­klidesa.” Idea. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych 1 (1986): 8-17.

10. Krauze-Błachowicz, Krystyna. “Early Greek Mathematics—a Branch of Dialectic?” Studies in Logic, Grammar and Rhetoric 5 (1986): 5–20.

11. Krauze-Błachowicz, Krystyna. Leibniz. Wczesne pojęcie substancji. Białystok: Zakład Teo­rii Poznania. Filia Uniwersytetu Warszawskiego, 1992.

12. Marciszewski, Witold. Metody analizy tekstu naukowego. Warszawa: PWN, 1977.

13. Marciszewski, Witold. “On Leibniz’ Anticipation of the Comprehension Axiom in the Light of the Formalization of ‘Demonstratio Existentiae Dei’.” Studies in Logic, Gram­mar and Rhetoric 2 (1982): 29–42.

14. Mercer, Christia. “The Vitality and Importance of Early Modern Aristotelianism.” In The Rise of Modern Philosophy, edited by Tom Sorell, 33-67. Oxford: Clarendon Press, 1993.

15. Mercer, Christia. The Young Leibniz and his Teachers. In The Young Leibniz and his Phi­lo­so­phy 1646–76, edited by Stuart Brown, 19-40. Dordrecht, Boston, Leiden: Kluwer Aca­demic Press, 1999.

16. Mercer, Christia. Leibniz’s Metaphysics: Its Origins and Development. New York: Cambridge University Press, 2001.

17. Moll, Konrad. Der Junge Leibniz. T. I–II. Stuttgart-Bad Cannstatt: Frommann-Holzboog, 1978–1982.

18. Pawłowski, Tadeusz. Tworzenie pojęć w naukach humanistycznych, Warszawa: PWN, 1986.

19. Rescher, Nicholas. “Leibniz’s Interpretation of his Logical Calculi.” Journal of Symbolic Logic 19 (1954): 1–20.

20. Rickey, V. Frederick. “A Survey of Leśniewski’s Logic.” Studia Logica 36 (1977): 405–422.

21. Voisé, Waldemar. “Erhard Weigel (1625-1699) czyli u progu Wieku Oświecenia (z okazji 300 rocz­nicy jego książki Idea Matheseos Universae).” Kwartalnik Historii Nauki i Techniki 15 (1970), 3: 527–544.

Informacja o autorze/Information about Author:

Dr hab. Krystyna Krauze-Błachowicz—Head of the Department of History of Ancient and Medieval Philosophy, Institute of Philosophy at the Faculty of Philosophy and Sociology of the University of Warsaw; address for correspondence: Krakowskie Przed­mie­ście 3, PL 00-927 Warszawa; e-mail: kmkrauze@uw.edu.pl

 
 

Cytowanie/Citation information:

Krauze-Błachowicz, Krystyna. 2017. Content Analysis of the Demonstration of the Existence of God Proposed by Leibniz in 1666. "Roczniki Filozoficzne" 65, 2: 57-75, DOI: 10.18290/rf.2017.65.2-3.