PL: Iustitia ut caritas sapientis: związek miłości i sprawiedliwości w filozofii prawa G.W. Leibniza
Źódło/source:	Roczniki Filozoficzne, 65 (2017), nr 2
Strony/pages:	185-204

 

http://dx.doi.org/10.18290/rf.2017.65.2-9

 

Summary

The purpose of this paper is an attempt to present and analyse one of the most intriguing and unique elements of Leibniz’s philosophy of right—the relationship between love (amor, dilectio, caritas) and justice (iustitia)—mainly based on selected excerpts from the Elementa Iuris Natu­ralis (1669–1671) and the preface to the Codex Iuris Gentium Diplomaticus (1693). The author presents the characteristics of this close connection (particularly noticeable in definitions of justice as habitus amandi omnes and caritas sapientis) and she tries to answer the question about the reasons for this relationship referring to the metaphysical assumptions and principles of Leibniz’s philosophy. With respect to the latter the author also explains significance of the connection between love and justice in Leibniz’s philosophy of right as a part of his whole philosophical system.

 

 

Streszczenie

Celem niniejszego artykułu jest próba przedstawienia i analizy jednego z najbar­dziej intrygu­jących i oryginalnych elementów filozofii prawa Leibniza — związku między miłością (amor, dilectio, caritas) i sprawiedliwością (iustitia) — głównie na podstawie wybranych frag­mentów z Elementa Iuris Naturalis (1669–1671) i przedmowy do Codex Iuris Gentium Diplo­maticus (1693). Autorka prrezentuje charakterystykę owej ścisłej realacji (widocznej szcze­gól­nie w defi­ni­­cjach sprawiedliwości jako habitus amandi omnes i caritas sapien­­tis) i stara się odpowiedzieć na pytanie o przyczyny tego związku, odwołując się do metafizycz­nych założeń oraz zasad Leibnizjańskiej filozofii. W odniesieniu do tych ostatnich autorka wyjaśnia rów­nież znaczenie związku między miłością a sprawiedliwością w filozofii prawa Leibniza jako częś­ci całego jego systemu filozoficznego.

 

  

Key words: Leibniz; justice; love; right; the good man.

Słowa kluczowe: Leibniz; sprawiedliwość; miłość; prawo; dobry człowiek.

 

 

Bibliografia/References:

 

1. AA IV,5 = Gottfried Wilhelm Leibniz. Sämtliche Schriften und Briefe, edited by Deutschen Aka­demie der Wissenschaften, Akademie-Ausgabe. Reihe IV, Band 5. Berlin: Akademie Ver­lag, 2004.

2. AA VI,1 = Gottfried Wilhelm Leibniz. Sämtliche Schriften und Briefe, edited by Deutschen Aka­demie der Wissenschaften, Akademie-Ausgabe, Reihe VI, Band 1. Berlin: Akademie Ver­lag, 1971.

3. Albertario, Emilio. Caritas nei testi giuridici romani. In idem. Studi di diritto Romano. Vol. V, 23–38. Milano: Giuffrè, 1937.

4. Arystoteles [Aristotle]. Etyka nikomachejska [Nicomachean Ethics]. Translated by Daniela Grom­ska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012.

5. Armgardt, Matthias. “Die Monadologie als Vollendung der Rechtsphilosophie von G.W. Leib­niz.” In 1716 – Leibniz’ letztes Lebensjahr Unbekanntes zu einem bekannten Universalge­lehrten, edited by Michael Kempe, 343–353. Hannover: Gottfried Wilhelm Leibniz Bib­liothek, 2016.

6. Armgardt, Matthias. “The Role of aequitas in Leibniz’s Legal Philosophy—a formal recon­struc­­tion.” In“Für unser Glück oder das Glück anderer”—Vorträge des X. Internatio­nalen Leibniz-Kongresses, edited by Wenchao Li et al., 305–314. Band VI. Hildesheim: Olms, 2017.

7. Berger, Adolf. Encyclopedic Dictionary of Roman Law. Philadelphia: The American Philoso­phi­cal Society, 1953.

8. Busche, Hubertus, “Leibniz’ Lehre von den drei Stufen des Naturrechts.” In “Das Recht kann nicht ungerecht sein…”—Beiträge zu Leibniz’ Philosophie der Gerechtigkeit, edited by Wen­chao Li. (Studia Leibnitiana Supplementa, Sonderheft 44), 30–54. Stuttgart: Franz Steiner Verlag, 2015.

9. Diels, Hermann, and Walter Kranz. Die Fragmente der Vorsokratiker. Vol. I. Berlin: Weid­mann­sche Verlagsbuchhandlung, 1960.

10. Digesta Iustiniani Augusti, edited by Theodor Mommsen. Vol. I. Berolini: apud Weidmannos, 1870.

11. God[efridi] Guil[ielmi] Leibnitii Opera philosophica quae exstant latina, gallica, germanica om­nia. Edita recognovit e temporum rationibus disposita plu­ribus in­editis auxit, intro­duc­tione critica atque indicibus instruxit Joannes Eduardus Erd­mann. Berolini: Sum­[p]ti­bus G. Eichleri, 1840.

12. Horowska, Aleksandra. “Racjonalistyczne zasady filozofii politycznej G.W. Leibniza [The Ra­tio­­nalistic Principles of G.W. Leibniz’s Political Philosophy].” In Idea. Studia nad struk­turą i rozwojem pojęć filozoficznych XXVII/t.t., edited by Joanna Usakiewicz, 143–168. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2015.

13. Johns, Christopher. The Science of Right in Leibniz’s Moral and Political Philosophy. London, New Delhi, New York, Sydney: Bloomsbury, 2013.

14. Leibniz, Gottfried Wilhelm. The Principles of Philosophy, or, the Monadology. In idem. Philo­sophical Essays. Translated and edited by Roger Ariew and Daniel Garber. Indianapolis, Cambridge: Hackett Publishing Company, 1989.

15. Leibniz: Political Writings. Translated and edited with Introduction by Patrick Riley. (Cambridge Texts in the History of Political Thought). 2^nd edition. Cambridge: Cambridge University Press, 1988.

16. Mittheidungen aus Leibnizens ungedruckten Schriften, edited by Georg Mollat. Leipzig: Verlag von H. Haessel, 1893.

17. Paź, Bogusław. Naczelna zasada racjonalizmu. Od Kartezjusza do wczesnego Kanta [The Supre­me Principle of Rationalism. From Descartes to Early Kant]. Kraków: Aureus, 2007.

18. Riley, Patrick. “Justice as Universal Charity: The Case of Leibniz.” The Art of Theory. A Poli­ti­cal Philosophy Quarterly, pp. 1–11, e-book available online: http://www.artoftheory.com/ wp-content/uploads/2011/08/Justice-as-Universal-Charity-Patrick-Riley.pdf [accessed 20.01.17].

19. Schneider, Hans-Peter. Justitia Universalis. Quellenstudien zur Geschichte des ‹Christlichen Natur­rechts› bei Gottfried Wilhelm Leibniz. Frankfurt a. Main: Vittorio Klostermann, 1967.

20. Słownik łacińsko-polski [Latin-Polish Dictionary], edited by Marian Plezia. Vol. I-V. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998.

21. Sondel, Janusz. Słownik łacińsko-polski dla prawników i historyków [Latin-Polish Dictionary for Lawyers and Historians]. Kraków: Universitas, 2003.

22. The Online Liddell-Scott-Jones Greek-English Lexicon, available online: http://stephanus.tlg.uci.edu/ lsj/#eid=30582&context=lsj&action=from-search [accessed 13.01.16].

 

Informacja o autorze/Information about Author:

Lic. Aleksandra Horowska—University of Wrocław; ad­dress for correspondence—e-mail: athorowska@gmail.com

 
 

Cytowanie/Citation information:

Horowska, Aleksandra. 2017. Iustitia ut caritas sapientis: The Relationship between Love and Justice in G.W. Leibniz’s Philosophy of Right. "Roczniki Filozoficzne" 65, 2: 185-204, DOI: 10.18290/rf.2017.65.2-9.