27 lutego 2017 roku, na zaproszenie Katedry Literatury Ukraińskiej i Białoruskiej, z prelekcją pt. Jak powstaje ikona? Współczesne ikony ukraińskie, wystąpiła dr Katarzyna Jakubowska-Krawczyk.

Pani doktor jest pracownikiem naukowo-dydaktycznym w Katedrze Ukrainistyki Wydziału Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego oraz Kierownikiem Pracowni Badań nad Ukraińską Tożsamością. W swoich badaniach koncentruje się na problematyce polsko-ukraińskiego pogranicza kulturowego, stereotypami Polaków i Ukraińców a także literaturą ukraińską XIX-XXI wieku oraz współczesną kulturą i sztuką ukraińską.

Prelegentka wprowadziła słuchaczy w zagadnienie, skrupulatnie opisując nie tylko procesy technologiczne, związane z doborem odpowiedniego drewna na deskę, preparatów koloryzujących, pochodzących wyłącznie z surowców naturalnych oraz techniki nakładania kolorów. Wiele uwagi poświęciła również obecności czynnika duchowego w procesie tworzenia oraz percepcji ikony w kulturze wschodniej.

Niezwykle istotnym czynnikiem w postrzeganiu ikon jest zrozumienie jej symboliki, zakorzenionej głęboko w tradycji bizantyjskiej specyfiki przedstawień, gdzie nie ma miejsca na naturalizm, postaci przedstawiane są w sposób schematyczny, a proporcje zachwiane. W centrum ikony jest postać, znacznie większa od pozostałych, lub twarz świętego. Twarz z dużymi oczami, nosem i uszami, skierowanymi na Boga, ze zmarszczkami, oznaką mądrości i zamkniętymi, wąskimi ustami, symbolizującymi kontemplacyjny stan duszy oraz brak zmysłowości cielesnej.

Współczesna ikona ukraińska to synteza tradycji z nowoczesnością. Łączenie elementów sztuki bizantyjskiej z tendencjami sztuki europejskiej to poszukiwanie drogi do odbiorcy XX-XXI wieku. Do czołowych twórców współczesnych ikon ukraińskich należą Luba Jackiw, Orest Rabyk i Andrij Wynnyczok.

Wystąpienie dr Katarzyny Jakubowskiej-Krawczyk wzbudziło szerokie zainteresowanie przybyłych na spotkanie osób zainteresowanych, pracowników IFS KUL oraz studentów filologii słowiańskiej.

Relacje studentów:

Dnia 27.02.2017 r. miałam okazję wysłuchać wykładu dr Jakubowskiej-Krawczyk o ikonach w kulturze prawosławnej. Pierwsza część wykładu była poświęcona procesowi powstawania ikon, zostały tu zaprezentowane materiały oraz farby do pisania ikon, druga zaś — przedstawicielom współczesnej ikonografii ukraińskiej; ta część bazowała na prezentacji i omawianiu prac. Niektóre prace zaskoczyły mnie nowatorskim sposobem przedstawień, a wykład w całości pogłębił wiedzę na temat ikon oraz zachęcił do dodatkowej lektury. (Tetiana, III rok I stopnia)

Temat ikony był mi znany już wcześniej. Zarówno typy przedstawień w ikonie, jak też warsztat, więc na początku wykładu, poczułam lekkie rozczarowanie. Ale to tylko na początku! Gdy Pani Doktor przeszła do współczesnych twórców, pokazała przykłady, tendencje, wypracowane zmiany, wpływy oraz nowe wzory, uznane, bądź nie uznane przez współczesnych prawosławnych, pomyślałam, że to już jest interesujące. Podczas wykładu odnotowałam sobie takie nazwisko jak Jackiv, Luba Jackiv. Jedna z ikon tej malarki, zapadła mi szczególnie w pamięci. Po wykładzie szukałam nawet  informacji  w Internecie na temat tej artystki i dotarłam do strony, gdzie prezentowane są jej prace. Urzekły mnie one swoją kolorystyką i mistycyzmem. Są niezwyczajne, nietradycyjne, myślę że nawet warte próby odtworzenia, aby mieć je w swoim domu. Dzięki temu wykładowi udało mi się dotrzeć do dzieł i artystów oraz zgłębić temat ikony od nieznanej mi dotąd strony. (Katarzyna, II rok I stopnia)

Galeria zdjęć

Plakat (PDF)