Obrazy w umyśle

Studia nad percepcją i wyobraźnią

pod redakcją Piotr Francuza

1. Wprowadzenie (Piotr Francuz)
2. Dobrosław Bagiński, Piotr Francuz, W poszukiwaniu podstaw kodów wizualnych
3. Piotr Francuz, Dobrosław Bagiński, Własności kształtów jako podstawa kodów wizualnych
4. Jarosław Janowski, Przedstawienia wyobrażonej przestrzeni na obrazach
5. Piotr Markiewicz, Piotr Przybysz, Dzieło sztuki, jako neuroestetyczny komunikat wizualny
6. Piotr Francuz, Teoria wyobraźni Stephana Kosslyna. Próba reinterpretacji
7. Piotr Markiewicz, Mózg jako maszyna wyobraźni
8. Piotr Francuz, Wyobraźnia, jako wytwór aktywności mózgowego emulatora procesów motorycznych i percepcyjnych
9. Bibianna Bałaj, Umysłowa stymulacja z wykorzystaniem wyobraźni motorycznej. Przegląd teorii i badań
10. Paweł Fortuna, Zmiana przekonań w wyimaginowanym świecie. Rola wyobraźni w perswazji narracyjnej
11. Marcin Łatkowski, Oleg Gorbaniuk, Paweł Fortuna, Wpływ instrukcji wyobrażeniowej i narracyjnej formy komunikatu na skuteczność reklamy prasowej
12. Ewelina Soszyńska, Piotr Francuz, Wpływ aktywizacji wyobraźni na myślenie dywergencyjne oraz na odbiór wrażeń płynących z ciała
    

Pytania o to, czym jest wyobraźnia i jakie pełni funkcje w życiu człowieka, należały do kanonu podstawowych problemów filozoficznych, stawianych przez myślicieli od czasów Platona i Arystotelesa. Na przełomie XIX i XX wieku psychologowie na krótko podjęli próbę empirycznej eksploracji tego zjawiska, ale gwałtowny rozwój behawioryzmu niemal całkowicie odwrócił ich uwagę od wyobraźni. Dopiero pod koniec lat sześćdziesiątych XX wieku wyobraźnia ponownie wzbudziła ogromne zainteresowanie.

Obecnie większość psychologów zgadza się co do dwóch spraw. Po pierwsze, że wyobraźnia jest pierwotnym, umysłowym mechanizmem generowania obrazów wizualnych w sytuacji, gdy wyobrażany obiekt nie jest aktualnie rejestrowany za pomocą zmysłów. I po drugie, że neuroanatomiczne szlaki wzrokowe, które są odpowiedzialne za percepcję wizualną, są także intensywnie wykorzystywane podczas procesów wyobrażeniowych.

W niniejszej książce zebraliśmy owoce naszych poszukiwań zmierzających do zrozumienia, czym jest wyobraźnia. Dotknęliśmy w niej wielu zagadnień, m.in. percepcji wzrokowej, sztuk wizualnych, neuronauki i perswazji. Każda z tych perspektyw odkrywa nieco inny aspekt wyobraźni.

 

Piotr Francuz (fragmenty wprowadzenia)