 |
|
Ks. Józef Homerski
(1984-1987)
Józef Homerski urodził się 20 sierpnia 1922 roku w Rożnowie w województwie nowosądeckim, w rodzinie rolniczej, jako syn Tomasza i Katarzyny z domu Rojek. Do szkoły podstawowej uczęszczał w Ochotnicy Górnej koło Nowego Targu. Następnie kształcił się w I Państwowym Gimnazjum i Liceum Klasycznym w Tarnowie. Zdobywanie wiedzy przerwał wybuch II wojny światowej. W latach 1940 – 44 pracował jako robotnik rolny w gospodarstwie plebańskim w Porębie Spytkowskiej, dokąd został skierowany przez Urząd Pracy (Arbeitstamt) w Brzesku. Jednocześnie kontynuował naukę na tajnych kompletach. Dzięki temu, niedługo po zakończeniu działań wojennych, w maju 1945 roku zdał egzamin przed Państwową Komisją Weryfikacyjną w Brzesku i uzyskał świadectwo dojrzałości.
Nowy etap życia otwiera decyzja o wstąpieniu do Wyższego Seminarium Duchownego diecezji tarnowskiej. W latach 1945 - 1948 odbył studia filozoficzne i teologiczne w Instytucie Teologicznym w Tarnowie a także równocześnie na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Ówcześni profesorowie, wykładający Pismo Św., wzbudzili w młodym kleryku pragnienie zdobywania jak największej wiedzy z zakresu Biblii. Dzięki wskazówkom ks. prof. Łacha rozpoczął pracę nad tematem ‹Historyczność księgi Jozuego w świetle wykopalisk> podstawie której uzyskał stopień magistra teologii.
Święcenia kapłańskie otrzymał 20 czerwca 1948 roku z rąk ks. Biskupa Jana Stepy. Pierwsze dwa lata po święceniach pracował jako wikariusz w Gorlicach oraz etatowy nauczyciel religii w szkole podstawowej w Glimku Mariampolskim, a następnie w latach 1950-1953 pełnił funkcję notariusza Kurii Diecezjalnej w Tarnowie.
Znamienny rok 1953 wyznacza kolejny etap życia i orientuje je już do końca. Tegoż roku ks. Homerski rozpoczął studia specjalistyczne z zakresu Pisma Świętego w Sekcji Biblijnej Wydziału Teologicznego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, które 21 grudnia 1957 roku uwieńczył doktoratem z teologii biblijnej na podstawie rozprawy ‹Charyzmat proroctwa w świetle tekstów powołania (Am 7. 14-15; Iz 6. 10-13; Jr 1. 4-16; Ez 1. 1-3, 15)›.
W latach 1958 – 1960 ks. Homerski studiował Pismo św. w Papieskim Instytucie Biblijnym w Rzymie. W 1960 roku uzyskał stopień licencjata nauk biblijnych na podstawie rozprawy pod tytułem ‹Κυριος της δοξης (l Kor 2. 8)›. W latach 1960 - 1961 studiował egzegezę Starego Testamentu i archeologię biblijną w École Biblique et Archéologique Française w Jerozolimie, gdzie jako pierwszy Polak otrzymał tytuł 'Eleve Titulaire de l'Ecole Biblique' na podstawie rozprawy ‹Esechielis prophetae vaticinia contra Tyrum. Oraculum III (28, 1-10)›. Czas pobytu w Ziemi Świętej wykorzystywał na liczne ekspedycje naukowe na Bliski Wschód.
Po trzech latach studiów w renomowanych katolickich uczelniach biblijnych ks. Homerski powrócił do kraju. Rozpoczął wykłady ze Starego Testamentu w Instytucie Teologicznym i w Wyższym Seminarium Duchownym w Tarnowie. Biblista z tak specjalistycznym przygotowaniem, zwrócił na siebie uwagę władz KUL oraz Ks. Prof. Stanisława Łacha ówczesnego kierownika Sekcji Biblijnej Wydziału Teologicznego KUL. Podjęto starania o zatrudnienie ks. Homerskiego w lubelskiej uczelni. 27 czerwca 1961 roku Rada Wydziału Teologicznego jednomyślnie zatwierdziła uchwałę o zaangażowaniu go w charakterze starszego asystenta Sekcji Biblijnej. Jednak ówczesne władze diecezjalne nie wyraziły zgody na ten angaż. Słuchacze nauk biblijnych w KUL musieli zadowolić się jedynie cyklem jego wykładów na temat najnowszych wykopalisk w Palestynie. Ks. Homerski, kontynuował nadal pracę naukową, publikując artykuły w różnych czasopismach i przygotowując swoją rozprawę habilitacyjną. W czerwcu 1968 roku otworzył przewód habilitacyjny w KUL na Wydziale Teologicznym. 25 marca 1971 roku odbyło się kolokwium habilitacyjne. Recenzentami rozprawy pt. ‹Słowo Jahwe o narodach w Księgach Proroków Pisarzy› byli ks. prof. Stanisław Grzybek (ATK), ks. prof. Feliks Gryglewicz (KUL), ks. prof. Czesław Jakubiec (ATK) i ks. prof. Stanisław Łach (KUL). Ówczesne Ministerstwo Oświaty i Szkolnictwa Wyższego zatwierdziło tę habilitację 9 września 1971r. 1 października 1972 roku ks. dr hab. Józef Homerski został zaangażowany przez KUL w charakterze adiunkta Katedry Egzegezy Starego Testamentu. 16 listopada 1972 roku Rada Wydziału Teologicznego wystąpiła do Senatu Akademickiego o mianowanie ks. Homerskiego docentem. Uchwałę tę Senat Akademicki zatwierdził 15 stycznia 1973 r., a rektor KUL, prof. Mieczysław A. Krąpiec OP, wystąpił do Ministerstwa Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki o powołanie ks. dr hab. Józefa Homerskiego na stanowisko docenta w Katedrze Egzegezy Starego Testamentu KUL. Zatwierdzenie z Ministerstwa przyszło 31 maja i od 1 czerwca 1973 roku ks. Homerski objął to stanowisko.
25 listopada 1980 roku Rada Wydziału Teologicznego wystąpiła do Senatu Akademickiego z wnioskiem o nadanie ks. dr hab. J. Homerskiemu tytułu profesora nadzwyczajnego. Potwierdzenie nadania tytułu przez Ministerstwo Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki przyszło 8 września 1981 roku. 1 stycznia 1992 roku w uznaniu dorobku naukowego uzyskał tytuł profesora zwyczajnego. W 1991 roku ks. Homerski został odznaczony godnością Kapelana Jego Świątobliwości. Zmarł 3 sierpnia 2004 roku w Przemyślu. Pochowany został w rodzinnej miejscowości Ochotnicy Górnej.
Zainteresowania naukowe ks. Homerskiego obejmują całą Biblię. Wśród nich można wskazać na trzy główne nurty zagadnień: wstęp ogólny do Pisma Świętego (szczególnie kwestia natchnienia biblijnego), tematyka związana z prorokami (zwłaszcza formy prorockiego przekazywania słowa natchnionego i objawienia Bożego) oraz aktualne sprawy związane z biblistyką. Ks. Homerski podjął się przekładów ksiąg biblijnych z języków oryginalnych na język polski. Prace translacyjne dotyczyły 1 i 2 Księgi Królewskiej, Ksiąg prorockich - Ezechiela i Daniela oraz Ewangelii według św. Mateusza. Wszystkie tłumaczone Księgi zostały opatrzone komentarzami i szczegółowymi wstępami. Ks. Homerski jest autorem wielu przyczynków egzegetyczno – teologicznych poświęconych konkretnym tekstom starotestamentalnym lub szczegółowym tematom teologicznym. Podstawowe wyznaczniki badań - filologię, egzegezę i teologię biblijną realizował z sumiennością i pracowitością wysokiej klasy uczonego. W pracy naukowej cechowała go erudycja i znajomość ducha biblijnego, biegłość w analizie filologicznej, umiejętne wykorzystanie nowoczesnych zasad hermeneutycznych i metod egzegezy biblijnej.
Obok pracy naukowej Ks. Homerski intensywnie rozwijał działalność dydaktyczną. W programach zajęć znalazły się takie przedmioty jak: egzegeza Starego Testamentu, metodologia biblijna, natchnienie biblijne, język aramejski oraz hebrajski, wstęp ogólny do Pisma Świętego, wykłady monograficzne poświecone księgom poszczególnych proroków oraz seminarium ze Starego Testamentu. Na Wydziale Nauk Humanistycznych prowadził wykład pt. „Współczesna lektura Biblii”. W latach 1977 - 1983 był wykładowcą Starego Testamentu w Wyższym Seminarium Duchownym Śląska Opolskiego w Nysie i w Opolu. Prowadził wykłady z Pisma Świętego Starego i Nowego Testamentu w Wyższym Seminarium Duchownym Księży Marianów w Lublinie. Przez kilka lat dojeżdżał z wykładami do Wyższego Seminarium Duchownego w Rzeszowie. Doskonalił też warsztat swojej pracy naukowej. W drugim semestrze roku akademickiego 1983/1984 był stypendystą Catholic University of America w Waszyngtonie. Czynnie uczestniczył w kongresach i zjazdach biblijnych, tak krajowych jak i zagranicznych. Bardzo często też głosił referaty podczas corocznego Tygodnia Biblijnego KUL. Dorobek naukowy ks. prof. Józefa Homerskiego w chwili odejścia na emeryturę (w sierpniu 1992 roku) zamknął się liczbą 96 publikacji (w tym siedmiu książek). W ciągu swej długoletniej pracy naukowej w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim ks. prof. Józef Homerski wypromował sześć doktoratów, dwanaście licencjatów i czterdzieści dwa magisteria. Jest to dorobek ogromny, zważywszy że studia biblijne wymagają od studentów biegłej znajomości języka hebrajskiego i greckiego oraz języków nowożytnych.
Ks. prof. Józef Homerski udzielał się również społecznie. W latach 1976 - 1983 był dyrektorem Konwiktu Księży Studentów KUL. W latach 1984 -1987 Przewodniczącym Senackiej Komisji Młodzieżowo – Stypendialnej, w ramach której służył pomocą wielu studentom borykającym się z różnymi problemami socjalnymi.
W latach 1984 – 1987 pełnił funkcję dziekana stojąc na czele Wydziału Teologicznego[1]. 16 października 1984 roku ks. Homerski jako dziekan poprowadził pierwszą Radę Wydziału, której obradom przewodniczył przez kolejne 57 spotkań. Jako dziekan dbał o kształcenie i promowanie nowych kadr dydaktyczno -naukowych, czego odzwierciedleniem jest ilość nadawanych stopni naukowych. W tym okresie na Wydziale Teologicznym nadano 9 habilitacji, 53 osoby uzyskały stopień doktora, 122 osoby stopień licencjata oraz 911 stopień magistra teologii.
Na kształtowanie się oblicza Wydziału miała wpływ wydana przez Jana Pawła II konstytucja apostolska “Sapientia christiana” z 1979 roku. Recepcja jej wskazań stanęła przed Wydziałem jako zadanie, które należy zrealizować. Rola koordynująca przypadła tu Dziekanowi Wydziału. Ks. Homerski 27 listopada 1984 został Przewodniczącym Komisji Wydziałowej do spraw reorganizacji katedr.
W latach 1984 – 1987, kiedy Wydziałem kierował Ks. Homerski, organizowane były przez poszczególne Instytuty i sekcje sympozja, tygodnie eklezjologiczne oraz duchowości. Na szczególną uwagę zasługuje fakt zorganizowania przez Wydział Teologiczny sympozjum w dwudziestolecie Soboru Watykańskiego II. Opracowane materiały, jako wyniki sesji sympozjalnych, wytyczyły konkretne postulaty dotyczące badań naukowych i dydaktyki dla Wydziału Teologicznego oraz kierunki współpracy innych Wydziałów KUL na przyszłość. Jego zaangażowanie jako dziekana znalazło swój wyraz w wydawanych ogólnouniwersyteckich pracach zbiorowych, do których opracowywał materiały z Wydziału Teologicznego: W dwudziestolecie Soboru Watykańskiego II. Recepcja – doświadczenia – perspektywy Lublin 1987 oraz ”Żeby nie ustała wiara” Katolicki Uniwersytet Lubelski przed wizytą Ojca Świętego Jana Pawła II, Lublin 1989.
W czasie kadencji dziekańskiej ks. Homerskiego Wydział Teologiczny nadał tytuł Doktora Honoris Causa czterem osobom zasłużonym dla Kościoła:
- J Em. Ks. Kard. Janowi Willebrandsowi, wiceprzewodniczącemu Międzynarodowej Komisji Mieszanej ds. Dialogu teologicznego między Kościołem rzymsko- katolickim a Kościołem prawosławnym i J Em. Metropolicie Stylianosowi Harkianakisowi, grecko – prawosławnemu Arcybiskupowi Australii w uznaniu ich zasług dla teologii i dialogu ekumenicznego oraz wysiłków zmierzających do jedności Kościołów rzymsko – katolickiego i prawosławnego.
- J Em. Ks. Kard. Józefowi Glempowi, Arcybiskupowi Metropolicie Gnieźnieńskiemu i Warszawskiemu w uznaniu jego wierności duchowi prawdy, za całokształt aktywności duszpasterskiej jako Prymasa i Przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski oraz gorące umiłowanie Kościoła i Ojczyzny.
- J E Ks. Abp. Luidasowi Povilonisovi, administratorowi apostolskiemu Kowna i Wilkovyszek za jego zasługi dla Kościoła Powszechnego i nauczania katolickiego.
Na podstawie zachowanych w Archiwum Uniwersyteckim KUL materiałów można powiedzieć, że ks. Homerski jako dziekan dbał o Wydział, zależało mu na rozwoju wszystkich sekcji i instytutów.
Oprac. S. Marta Ziółkowska USJK
Źródła i literatura:
Archiwum Uniwersyteckie Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II
AU KUL, Referat Personalny, Akta osobowe pracowników, Homerski Józef ks., 1922 –2004, sygn. A – 1139;
AU KUL, Wydział Teologii, Protokoły Rady Wydziału, 1977-1985, sygn. brak;
AU KUL, Wydział Teologii, Protokoły Rady Wydziału, 1985-1989, sygn. brak;
AU KUL, Wydział Teologii, Sprawozdania dziekańskie 1944-1990, sygn. II 1.23;
A. Tronina, Dwadzieścia lat Szkoły Biblijnej KUL (1956-1976), w: W kręgu Dobrej Nowiny, red. J. Szlaga, Lublin 1984, s. 245-261; Rubinkiewicz R., Ksiądz Profesor Józef Homerski, RT XL (1993) z.1, s.7 – 9; Wykaz publikacji Księdza Profesora Dr. Hab. Józefa Homerskiego, oprac. U. Szwarc, RT XL (1993) z.1, s.17-19; Prace naukowe napisane pod kierunkiem Księdza Profesora Dr. Hab. Józefa Homerskiego, oprac. U. Szwarc, RT XL (1993) z. 1, s. 13-15; R. Rubinkiewicz, Instytut Nauk Biblijnych, w: Księga pamiątkowa w 75-lecie Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Wkład w kulturę polską w latach 1968-1993, red. M. Rusecki, Lublin 1994; "Potrzeba by On wzrastał, a ja się umniejszał"(J 3,30). Księga pamiątkowa ku czci śp. Księdza Profesora Józefa Homerskiego, red. U. Szwarc, Tarnów 1999; “Czyn...człowieka odda mu zapłatę”(Prz 12,14b). Księga Pamiątkowa ku czci Ks. Profesora Józefa Homerskiego, red. G. i P. Pindur, Tarnów 1999; Rubinkiewicz R., Ks. Prof. Dr Hab. Józef Homerski 20 VIII 1922 – 3 VIII 2004. Wspomnienie pośmiertne, RT LII (2005) z.1, s.193 – 195; H. Ordon, Ksiądz prałat prof. dr hab. Józef Homerski (1922-2004), RBL 1(2006), s. 61-64.
[1] Prodziekanem w tym czasie był ks. prof. Bolesław Bartkowski, zob. biogram w czasie kadencji dziekańskiej ks. prof. Jana Szlagi.
Ostatnia aktualizacja: 25.08.2020, godz. 13:58 - Ewa Zięba
