Ksiądz Profesor Józef Turek, któremu środowisko filozofów, zwłaszcza filozofów przyrody i przyrodoznawstwa ofiarowuje tom „Roczników Filozoficznych”, zasłużonych dla kultury filozoficznej w Polsce, wpisał się szczególnie w dzieje filozofii na KUL. Korzystając ze swobodniejszej formy listu poprzedzającego tom specjalistycznych, wnikliwych i wielowątkowych rozpraw, za które z serca dziękuję ich znakomitym Autorom, iż uczcili znakomitego Uczonego oraz nadzwyczaj prawego i dobrego Człowieka, pozwalam sobie w imieniu Wydziału Filozofii złożyć wieloletniemu Prodziekanowi i Kierownikowi Katedry Filozofii Kosmologii słowa prawdziwej czci i podziękowania, zwłaszcza że przenika je powaga eschatycznej perspektywy.

Drogi Księże Profesorze, dziękujemy za badania, w których suwerennie poruszałeś się na styku tylu ważnych dziedzin: nauki, filozofii i wiary. Nie zabrakło w nich tyleż wyobraźni, co wytrwałości, a nade wszystko heroicznej pracy, by przygotować serię książek, zwłaszcza tych najtrudniejszych, z metafilozofii filozofii przyrody i filozofii kosmologii, którą pioniersko budowałeś na gruncie polskim. Dziękujemy za odwagę, że nie ograniczyłeś się do chłodnej refleksji metafilozoficznej nad praktyką filozofii przyrody, ale samotnie, a przy tym wnikliwie i konsekwentnie formułowałeś normy badawcze, na własną odpowiedzialność, wiedząc jak to ryzykowne.

Dziękujemy za odwagę, że nie ograniczyłeś się do chłodnej refleksji metafilozoficznej, ale podejmowałeś studia przedmiotowe, dotyczące problematyki filozoficznej pojawiającej się w kontekście osiągnięć współczesnej kosmologii. Takiego bogactwa tematów wystarczyłoby dla uczonych w całym Instytucie Filozofii Przyrody i Przyrodoznawstwa, jak czasowa i przestrzenna skończoność czy też nieskończoność Wszechświata, jedność i jedyność Wszechświata, dynamiczność oraz ewolucyjność Wszechświata, problematyka subtelnego dostrojenia Wszechświata do życia biologicznego, podejście an tropiczne. Podjąłeś tak ważne dla misji naszego Uniwersytetu badania na styku nauki, filozofii i religii, jak zagadnienie czasowego początku Wszechświata w świetle teorii Wielkiego Wybuchu, teistyczne i ateistyczne wyjaśnienie kosmicznych koincydencji, planowość Wszechświata i możliwość teistycznego argumentu, celowość Wszechświata i teleologiczna argumentacja za istnieniem Boga. U podstaw tych pytań stoją podstawowe zagadnienia ontologiczne, jak inteligibilność Wszechświata czy jego przygodność. Dziękujemy, że nie wahałeś się uprawiać filozofii przyrody w kontekście światopoglądu chrześcijańskiego; że odważnie podejmowałeś dyskusję w ośrodkach, gdzie dominują opcje naturalistyczne.

Dziękujemy za pracowite życie nauczyciela akademickiego, nie tylko na naszym Wydziale, w lubelskich seminariach duchownych, ale i w dalekim Olsztynie i jeszcze dalszym Królewcu; że niemal do końca swego umordowanego życia nie chciałeś przerwać dydaktyki, gdy po morderczej „chemii”, natychmiast pojechałeś z wykładami do odległego Olsztyna, czerpiąc radość i siłę życia, gdy uczyłeś młodych ludzi rzeczy ważnych - niecierpliwie, wręcz w jakimś transie.

Dziękujemy, że jako samotny badacz, nie marnując czasu na składanie wizyt i przyjmowanie gości, wielkodusznie dwa razy podjąłeś się obowiązków Prodziekana. Wiem, że to była służba Cyrenejczyka. Dziękuję za rozważną radę i za wyjątkową w tych trudnych czasach lojalność i skromność. Dziękuję za umiłowanie studentów, za dylematy, jak im najlepiej pomóc, gdy na przeszkodzie stoją względy formalne; za wielkoduszny pietyzm w niekończącym się, drobiazgowym poprawianiu prac magisterskich; tak dyskretny, a tak skuteczny.

Tyle dobra w tym tak relatywnie krótkim życiu, a na dodatek chyba prześwitywało przez nie przenikliwe przeświadczenie, które wyraziła w formie swoistego Kantowskiego imperatywu, pozbawiona złudzeń bł. Maria Teresa z Kalkuty: „Dobro, które czynisz, jutro zostanie zapomniane. Czyń dobro mimo to”.

Ks. prof. dr hab. Stanisław Janeczek

Dziekan Wydziału Filozofii KUL