Ks. Antoni Słomkowski (1900-1982)
REKTOR (20.03.1946-02.10.1951)
PEŁNIĄCY OBOWIĄZKI REKTORA (02.08.1944-20.03.1946)
Urodził się 5 grudnia 1900 r. w Ryszewku k. Żnina w rodzinie Wojciecha i Weroniki z Kończalów jako drugie z dziesięciorga rodzeństwa. W latach 1912-1919 uczył się w progimnazjum w Trzemesznie, a następnie w gimnazjum w Gnieźnie. W 1919 r. zgłosił się ochotniczo do wojska, gdzie pełnił służbę do października 1920 r., biorąc udział w ofensywie ukraińskiej i w odwrocie z Białej Rusi. Świadectwo dojrzałości uzyskał dopiero w marcu 1921 r.
Studiował w Arcybiskupim Seminarium Duchownym w Poznaniu (1921-1924), a później na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu w Strasburgu (1924-1928), gdzie uzyskał doktorat na podstawie rozprawy L’Etat primitif de l’homme d’après la tradition de l’Eglise avant saint Augustin. Naukę kontynuował w Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim i w Angelicum (1928-1929). Po powrocie do Polski przez rok pracował w Poznaniu w Kancelarii Prymasa Polski kardynała Augusta Hlonda, a następnie wykładał filozofię i historię filozofii w Arcybiskupim Seminarium Duchownym w Gnieźnie. Habilitował się w 1933 r. w zakresie teologii dogmatycznej na Wydziale Teologii Katolickiej Uniwersytetu Warszawskiego.
Pracę na KUL rozpoczął w 1934 r. Do wybuchu wojny był profesorem nadzwyczajnym teologii dogmatycznej na Wydziale Teologicznym. Pełnił też funkcję prodziekana (1935-1937) i dziekana (1937-1939). W czasie okupacji krótko przebywał u rodziców w Gąsawie. Nieco później został skierowany do parafii Krężnica Jara w pobliżu Lublina. Pełnił tam posługę kapłańską, a po przeniesieniu z Lublina do Krężnicy Diecezjalnego Seminarium Duchownego wykładał tam teologię dogmatyczną i fundamentalną.
Był pierwszym powojennym rektorem KUL (1944-1951). Nazywany jest jego drugim założycielem. Pełnił wówczas funkcje profesora nadzwyczajnego, a później zwyczajnego (od 1946 r.) dogmatyki na Wydziale Teologicznym. Wykazał się niezłomną postawą w dążeniu do ochrony Uniwersytetu przed zainstalowaniem w jego łonie socjalistycznych organizacji studenckich. Z tego powodu został przez władze przymusowo usunięty z Uczelni. Był więziony na warszawskim Mokotowie i w Sztumie. Z więzienia zwolniony w 1954 r. Do 1961 r. wykładał w Ożarowie u Księży Pallotynów. Po odwilży 1956 r. prowadził też na Wydziale Teologicznym KUL wykłady zlecone z teologii dogmatycznej, ascetycznej i mistycznej. Wobec sprzeciwu władz pełny powrót na Uniwersytet nie był możliwy, a od 1960 r. ks. Słomkowski musiał w ogóle zrezygnować z prowadzenia zajęć na KUL.
Pomimo pożegnania z KUL-em kontynuował aktywną działalność naukową i kapłańską. Przez dziesięć lat wykładał teologię dogmatyczną w Prymasowskim Seminarium Duchownym w Gnieźnie. Był też inicjatorem i kierownikiem Prymasowskiego Studium Życia Wewnętrznego w Warszawie (1962-1969) oraz wykładowcą dogmatyki w Papieskim Wydziale Teologicznym we Wrocławiu (1966-1974). Wielokrotnie prowadził zamknięte rekolekcje dla duchowieństwa diecezjalnego i zakonnego z całej Polski. W 1969 r. zamieszkał w Kaniach Helenowskich, gdzie zainicjował powstanie domu rekolekcyjnego, którego budowę zakończono już po jego śmierci.
W sferze jego zainteresowań naukowych pozostawała przede wszystkim teologia dogmatyczna, życie mistyczne, mariologia, teologia Miłosierdzia Bożego oraz teologia życia wewnętrznego. Do najważniejszych publikacji zalicza się: Pierwotny stan człowieka według nauki świętego Augustyna. Studium z historii dogmatów (Lwów 1933), Pochodzenie człowieka w świetle nauki Kościoła Katolickiego i w świetle teorii ewolucji (Lublin 1946), Ku doskonałości (Lublin 1947). Pozostawił też wiele prac w maszynopisie.
Był członkiem Komisji Teologicznej Poznańskiego Towarzystwa Naukowego i Towarzystwa Naukowego KUL (prezes 1944-1952).
Zmarł w Kaniach Helenowskich 19 lutego 1982 r. Jest pochowany na cmentarzu w Ołtarzewie w kwaterze pallotyńskiej.
WSPÓŁPRACA
