Prezentowany obecnie już dziesiąty tom z serii Dydaktyka Filozofii ma uzupełniać bogate spektrum ujęć syntetycznych lub podręcznikowych poświęconych całokształtowi dziejów filozofii funkcjonującej w kręgu kultury euroatlantyckiej, sygnalizując tylko – choć, wydaje się, instruktywnie – odrębność filozofii orientalnych od stylu myślenia właściwego filozofii Zachodu. Wobec […] dominacji praktyki prezentacji dziejów filozofii według układu wyznaczonego przez kolejne dokonania indywidualnych filozofów, których liczbę wyznacza zwykle objętość całościowego ujęcia dziejów filozofii, niniejszy tom stara się dopełnić tę prezentację nade wszystko o perspektywę historii tradycji i formacji filozoficznych, w pewnej mierze także problemów filozoficznych. Równocześnie redaktorzy pozwalają sobie zachęcić do lektury poprzednich tomów niniejszej serii, ukazujących specyfikę metodologiczną i problemową podstawowych dyscyplin filozoficznych (metafizyka, epistemologia, etyka, antropologia, filozofia Boga, filozofia religii, filozofia przyrody), uwzględniających wcale obszernie aspekt rozwoju właściwej im problematyki. Należy też mieć nadzieję, że podobnie użyteczna będzie lektura kolejnych tomów niniejszej serii, poświęconych tym razem filozofii kultury, w tym estetyki i filozofii techniki, oraz filozofii społeczno-politycznej. Ufamy, że dzięki takiemu integralnemu podejściu filozofia jawić się będzie jako istotny element kultury Zachodu, fundamentalny w aspekcie poznania rzeczywistości – od czasów nowożytnych, dzieląc tę funkcję z wąsko pojętą nauką – i w zakresie kształtowania racjonalnych podstaw światopoglądu czy nawet jako istotny wymiar ludzkiej egzystencji, co tłumaczy jej związki z różnymi formami religii, moralności czy aktywności społeczno-politycznej, a także literatury i sztuki. Niekiedy ścisły splot tych dziedzin przybiera formę swoistego tygla, w którym filozofia dominuje, zastępując inne dziedziny kultury, a czasami znów w nim się gubi.

Odpowiednio do tych idei, a także kierując się praktycznym względem w miarę proporcjonalnego rozkładu prezentowanych treści, niniejszy tom ma trzyczęściową strukturę, przy czym część druga i trzecia typowo dla syntetycznych ujęć dziejów filozofii omawia kolejno trwałość i dynamikę dziedzictwa filozofii starożytnej, średniowiecznej, nowożytnej i współczesnej, niezależnie od trudności w wydzielaniu tych epok […]. O ile część druga akcentuje charakterystyczną dla starożytności i średniowiecza programową ciągłość tradycji, która miałaby być źródłem jej płodności („Moc zakorzenienia”), o tyle część trzecia zwraca uwagę na radykalizm i skomplikowanie zmian dokonujących się w dziejach filozofii nowożytnej i współczesnej, programowo akcentujących wymóg oryginalności, a nawet kontestacji tradycji, co bywa traktowane jako warunek autentycznego filozofowania („Meandry przemian”).

Część pierwsza, zatytułowana „Style filozofowania”, zwraca uwagę na rozmaitość podejść metodologicznych ujawniających się we współczesnej historii filozofii. Jest ona niejako skazana na uchwycenie równowagi między dwoma stylami historii filozofii, gdy początkowo ujawnił się jej wymiar historyczny, a więc opisowo-dokumentacyjny, źródłowy i erudycyjny, czasami włączając ją w dzieje progresywnie pojętych dziejów kultury, począwszy od oświeceniowej „historii rozwoju umysłu ludzkiego” po dziewiętnastowieczny i dwudziestowieczny pozytywizm i ewolucjonizm. Z czasem wzmocnił się jej wymiar bardziej filozoficzny, począwszy od apriorymu Immanuela Kanta nakazującego porządkowanie wypowiedzi filozoficznych, by wypracować optymalny model filozofowania, w formie rozmaitych historii idei, pojęć czy problemów, a współcześnie metod uzasadniania czy przynajmniej argumentacji.

Człon pierwszy części pierwszej, zatytułowany „Filozofia a jej dzieje”, omawia rozmaite koncepcje historii filozofii, a także jej rolę w uprawianiu filozofii […]. Z kolei człon drugi części pierwszej, zatytułowany „Filozofia chrześcijańska w polskiej filozofii współczesnej”, ilustruje różne formy tytułowych stylów filozofowania ujawniające się w dziejach polskiej filozofii wieku XX i początków XXI […].

Redaktorzy

1. Historia filozofii. Cz. I: Style filozofowania, red. Stanisław Janeczek, Anna Starościc [seria: Dydaktyka Filozofii, t. 10, red. S. Janeczek], Lublin: Wydawnictwo KUL 2020, ISBN 978-83-8061-866-4, ss. 651.
2. Historia filozofii. Cz. II: Moc zakorzenienia, red. Stanisław Janeczek, Anna Starościc [seria: Dydaktyka Filozofii, t. 10, red. S. Janeczek], Lublin: Wydawnictwo KUL 2020, ISBN 978-83-8061-867-1, ss. 598.
3. Historia filozofii. Cz. III: Meandry przemian, red. Stanisław Janeczek, Anna Starościc [seria: Dydaktyka Filozofii, t. 10, red. S. Janeczek], Lublin: Wydawnictwo KUL 2020, ISBN 978-83-8061-868-8, ss. 769.