EN: Is Logical Pluralism a Superstition? On Joseph Maria Bochenski’s Remarks about Superstitions in Logic
Źódło/source:	Roczniki Filozoficzne, 64 (2016), nr 2
Strony/pages:	11-28

 

http://dx.doi.org/10.18290/rf.2016.64.2-2

 

Streszczenie

Celem artykułu jest analiza Józefa M. Bocheńskiego zabobonów występujących w logice w odniesieniu do żywo współcześnie dyskutowanej w filozofii logiki problematyki pluralizmu logicznego. Koncentruję się na jednym zabobonie, nazwanym hasłowo „relatywizm w logice”, który pojawił się w związku z powstaniem nieklasycznych rachunków logicznych. Rozważam problem, czy pluralizm w logice, rozumiany jako współistnienie wielu (nieskończenie wielu) systemów logicznych, przekreśla jedność logiki i sprzeciwia się jej normatywnemu charakterowi oraz czy z tego faktu można wyprowadzić wniosek o relatywizmie w logice.

 

Summary

The aim of the article is to analyse Joseph M. Bochenski’s superstitions in logic with reference to issues of pluralism in logic, which is widely discussed in the contemporary philo­sophy of logic. I concentrate on a superstition known as “relativity in logic”. It emerged con­temporarily with the construction of non-classical logical calculi. I make an attempt at con­sidering logical pluralism in the sense of co-existence of infinitely numerous logical systems as ruling out the unity of logic and negating its normative nature. I also try to determine if it is possible to deduct relativity in logic from the fact of logical systems pluralism.

 

 

Słowa kluczowe: zabobon; Józef Maria Bocheński; pluralizm w logice; relatywizm.

Key words: superstition; Józef Maria Bochenski; pluralism in logic; relativism.

 

 

Bibliografia/References:

1. Bocheński, Józef Maria. „Autoprezentacja”. W: Tenże. Logika i filozofia. Wybór pism, red. Jan Parys, VII–XXIX. Warszawa: PWN, 1993.

2. Bocheński, Józef Maria. „Logika i ontologia”. W: Tenże. Logika i filozofia. Wybór pism, red. Jan Parys, 106–132. Warszawa: PWN, 1993.

3. Bocheński, Józef Maria. Między logiką a wiarą. Z J.I.M. Bocheńskim rozmawia Jan Parys. Montricher: Les Éditions Noir sur Blanc, 1988.

4. Bocheński, Józef Maria. „O filozofii analitycznej”. W: Tenże. Logika i filozofia. Wybór pism, red. Jan Parys, 35–49. Warszawa: PWN, 1993.

5. Bocheński, Józef Maria. „Ogólny sens i charakter logiki współczesnej”. W: Tenże. Logika i filo­zofia. Wybór pism, red. Jan Parys, 3–21. Warszawa: PWN, 1993.

6. Bocheński, Józef Maria. „Pojęcie społeczeństwa wolnego”. W: Tenże. Logika i filozofia. Wybór pism, red. Jan Parys, 150–161. Warszawa: PWN, 1993.

7. Bocheński, Józef Maria. „Rozwój logiki formalnej”. W: Tenże. Logika i filozofia. Wybór pism, red. Jan Parys, s. 22-34. Warszawa: PWN, 1993.

8. Bocheński, Józef Maria. Sto zabobonów. Krótki filozoficzny słownik zabobonów. Warszawa: Of­ficyna Liberałów, 1988.

9. Bocheński, Józef Maria. Współczesne metody myślenia. Poznań: W drodze, 1992.

10. Carnap, Rudolf. Logiczna składnia języka, tł. Barbara Stanosz. Warszawa: PWN, 1995.

11. Czernecka-Rej, Bożena. Pluralizm w logice. Studium z filozofii logiki. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2014.

12. Jugnet, Louis. La pensée de Saint Thomas d’Aquin. Paris: Nouvelles Editions Latines, 1999.

13. Kamiński, Stanisław. „Logika współczesna a filozofia”. Roczniki Filozoficzne 9 (1961), 1: 49–84.

14. Kamiński, Stanisław. „O zastosowaniach logiki współczesnej do metafizyki klasycznej”. W: Z teo­rii i metodologii metafizyki, red. Stanisław Kamiński i Mieczysław A. Krąpiec, 273–294. Lublin: TN KUL, 1962.

15. Kamiński, Stanisław. „Co daje stosowanie logiki formalnej do metafizyki klasycznej?” Roczniki Filozoficzne 12 (1964), 1: 107–112.

16. Kamiński, Stanisław. „Aksjomatyzowalność klasycznej metafizyki ogólnej”. Studia Philosophiae Christianae 1 (1965), 2: 103–116.

17. Kamiński, Stanisław. Jak filozofować? Studia z metodologii filozofii klasycznej, red. Tadeusz Szubka. Lublin: TN KUL, 1989.

18. Kiczuk, Stanisław. „Przedmiot logiki formalnej w ujęciu Józefa M. Bocheńskiego”. Roczniki Filozoficzne 46–47 (1998–1999), 1: 69–87.

19. Lechniak, Marek. „J.M. Bocheńskiego zastosowanie logiki w analizie filozoficznej a współ­czes­na formalna ontologia stosowana”. W: Poza logiką jest tylko absurd. Filozofia Józefa Marii Bocheńskiego OP, red. Dariusz Łukasiewicz i Ryszard Mordarski, 145–162. Kraków: Fun­dacja „Dominikańskie Studium Filozofii i Teologii”, 2014.

20. Poza logiką jest tylko absurd. Filozofia Józefa Marii Bocheńskiego OP, red. Dariusz Łukasiewicz i Ryszard Mordarski, 145–162. Kraków: Fun­dacja „Dominikańskie Studium Filozofii i Teo­logii”, 2014.

21. Ryle, Gilbert. Logika formalna i nieformalna. W: Filozofia logiki, red. Jan Woleński, 79–95. War­szawa: Wydawnictwo Spacja – Fundacja Aletheia, 1997.

22. Stępień, Antoni B. „Józef Maria (Innocenty) Bocheński OP i jego ABC Tomizmu”. W: Tenże. Studia i szkice filozoficzne, t. II, 198–215. Lublin: RW KUL, 2001.

23. Woleński, Jan. „Józef M. Bocheński i Koło Krakowskie”. W: Poza logiką jest tylko absurd. Filozofia Józefa Marii Bocheńskiego OP, red. Dariusz Łukasiewicz i Ryszard Mordarski, 29–46. Kraków: Fun­dacja „Dominikańskie Studium Filozofii i Teologii”, 2014.

 

Informacja o autorach/Information about Authors:

Dr hab. Bożena Czernecka-Rej – Katedra Logiki w Instytucie Filozofii na Wydziale Filozofii KUL; adres do korespondencji: Al. Racławickie 14, 20–950 Lublin; e-mail: bczern@kul. lublin.pl

 
 

Cytowanie/Citation information:

Czernecka-Rej, Bożena. 2016. Czy pluralizm logiczny jest zabobonem? Na margi­ne­sie Józefa Marii Bocheńskiego uwag o zabobonach w logice. "Roczniki Filozoficzne" 64, 2: 11-28, DOI: 10.18290/rf.2016.64.2-2.