PL: ARCHEOLOGIA KOGNITYWISTYKI — MICHELA FOUCAULTA MODEL REWOLUCJI KOGNITYWNEJ
Źódło/source:	Roczniki Filozoficzne, 66 (2018), nr 3
Strony/pages:	7-32

 

http://dx.doi.org/10.18290/rf.2018.66.3-1

 

Streszczenie

W artykule przeprowadzono epistemologiczną i częściowo metodologiczną analizę kognity­wi­styki (cognitive science) jako dyscypliny naukowej, która powstała wskutek prze­obrażeń w filo­zoficznych i psychologicznych koncepcjach umysłu i poznania poprzez zasto­sowanie w nich narzędzi i metod modelowania oraz symulacji ludzkich procesów poznawczych i świa­domości. Do opisu powstania tej interdyscyplinarnej (transdyscyplinarnej) nauki, jej eta­pów, stanowisk i kie­run­ków rozwoju przyjmuje się model epistemologiczny sformułowany przez Michela Foucaulta, w któ­rym zwraca on uwagę na społeczne, ideologiczne i technologiczne uwarunkowania wiedzy nauko­wej (episteme). Dzięki niemu referowane i analizowane są opinie o kognitywistyce takich czo­łowych jej twórców i krytyków, jak George A. Miller, Howard Gardner, Margaret Boden i José Luis Bermúdez. Ukazany został zróżnicowany epistemologiczno-metodologiczny status kognitywistyki (cognitive science), jak też jej poznaw­cze i instytucjonalne uwarunkowania oraz wyzwania, przed którymi stoi po półwieczu intensywnego rozwoju.

 

 

Summary

The article presents an epistemological and partially methodological analysis of cognitive science as a scientific discipline, created as a result of the transformations that took place in the philosophical and psychological concepts of the mind and cognition, which were carried out with the aid of tools and methods of modelling as well as through simulating human cognitive pro­cesses and con­sciousness. In order to describe this interdisciplinary (transdisciplinary) science, and its positions, as well as the stages and directions of its development, it makes use of the epistemo­logical model formulated by Michel Foucault, in which he draws attention to social, ideo­logical and techno­logical conditions of scientific knowledge (episteme). The opinions of the leading creators and critics of cognitive science, such as George A. Miller, Howard Gardner, Mar­garet Boden and José Luis Bermúdez are referenced to and analyzed with the use of this model. The article shows the epistemologically and methodologically divergent status of cog­nitive science, as well as its co­g­ni­tive and institutional conditions and challenges, which stand before it after half a century of intensive development.

 

  

Słowa kluczowe: archeologia wiedzy; kognitywistyka; epistemologia; wiedza; dyscyplina nau­kowa; Michel Foucault.

Key words: archaeology of knowledge; cognitive science; epistemology; knowledge; science dis­cipline; Michel Foucault.

 

 

Bibliografia/References:

 

1. Bermúdez, José Luis. 2016. Cognitive Science: An Introduction to the Science of Mind. Cambridge: Cambridge University Press.

2. Boden, Margaret. 2006. Mind as Machine: A History of Cognitive Science. T. 1–2. Oxford: Clarendon Press.

3. Burke, Peter. 2012. A Social History of Knowledge II: From the Encyclopédie to Wikipedia. Lon­don: Polity Press.

4. The Concise Oxford Dictionary. 1984. Oxford: Clarendon Press.

   Foucault, Michel. 1973. The Order of Things: An Archaeology of the Human Sciences. New York: Vintage Books.

5. Foucault, Michel. 2002. Archaeology of Knowledge. New York, London: Routledge Classics.

6. Gardner, Howard 1985. The Mind’s New Science: A History of Cognitive Revolution. New York: Basic Books.

7. Hetmański, Marek. 2006. “Artificial Intelligence: The Myth of Information Science.” In Mariusz W. Żydowo (ed.). Ethical Problems in the Rapid Advancement of Science, 46–58. Warsaw: Polish Academy of Sciences.

8. Miller, George A. 2003. “The cognitive revolution: a historical perspective.” “TRENDS in Cognitive Sciences” vol. 7, no. 3: 141–144.

9. Wiener, Norbert, 1964. God and Golem, Inc.: A Comment on Certain Points where Cybernetics impinges on Religion. Cambridge, Mass.: The MIT Press.

Informacja o autorze/Information about Author:

Prof. Dr. hab. Marek Hetmański—head of the Department of Ontology and Theory of Knowledge at the Faculty of Philosophy and Sociology of the Maria Curie-Skłodowska University in Lublin (UMCS); address for correspondence: Plac Marii Curie-‑Skło­dow­skiej 4, 20–031 Lublin; e-mail: marek. hetmanski@poczta.umcs.lublin.pl

 

 

Cytowanie/Citation information:

Hetmański, Marek. 2018. Archaeology of Cognitive Science: Michel Foucault’s Model of the Cognitive Revolution. "Roczniki Filozoficzne" 66, 3: 7-32, DOI: 10.18290/rf.2018.66.3-1.