Ś.P. Andrzej Paluchowski

- bibliofil, erudyta, znawca twórczości Mickiewicza.
Wybitny Bibliotekarz, Człowiek wielkiego serca i dobroci,
któremu tak wiele zawdzięcza Uniwersytet,
jego pracownicy i całe środowisko bibliotekarskie w Polsce.

Zmarł w wieku 84 lat.
Biblioteką Uniwersytecką KUL kierował w latach 1976-1997.

 

Msza święta żałobna
zostanie odprawiona w Kościele Akademickim KUL

30 września 2017 r. (sobota) o godz. 10.00.
Ceremonia pogrzebowa odbędzie się
na cmentarzu przy ul. Lipowej w Lublinie.

 

Requiescat in pace!

 

 

 

ANDRZEJ PALUCHOWSKI (1933-2017)

 

17 września 2017 r. odszedł do Pana jeden z najwybitniejszych ludzi książki, znawca kultury i literatury epoki romantyzmu, wieloletni i zasłużony dyrektor Biblioteki Uniwersyteckiej KUL – Andrzej Paluchowski.

Urodził się 26 stycznia 1933 roku w Częstochowie. W latach 1945-1951 uczył się w tamtejszym Gimnazjum i Liceum im. Romualda Traugutta. W roku 1956 ukończył Filologię polską na Wydziale Nauk Humanistycznych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, przedstawiając pracę O obrazowaniu w „Panu Tadeuszu” napisaną pod kierunkiem prof. Czesława Zgorzelskiego. Po opublikowaniu w „Pamiętniku Literackim” stanowiła tekst omawiany na uniwersyteckich ćwiczeniach z poetyki. 
Od roku 1956 pracował w II Katedrze Historii Literatury Polskiej KUL. Początkowo jako aspirant, w latach 1957-1960 jako asystent, w latach 1960-1966 jako starszy asystent. Nie zdołał ukończyć rozprawy doktorskiej Droga rozwoju epiki Mickiewicza przed „Panem Tadeuszem” przygotowywanej pod kierunkiem prof. Stanisława Pigonia (Uniwersytet Jagielloński).

W latach 1966-1971 pracował jako starszy bibliotekarz w Zakładzie Historii Literatury Polskiej KUL. W 1972 roku otrzymał mianowanie na kustosza bibliotecznego i jednocześnie wicedyrektora Biblioteki Uniwersyteckiej KUL. Po nagłej śmierci o. Romualda Gustawa OFM objął stanowisko dyrektora BU KUL, 20 stycznia 1976 roku. Kierował Biblioteką do końca 1997 r. Pracował w Bibliotece KUL jeszcze przez rok.

Był członkiem Towarzystwa Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej i Towarzystwa Naukowego KUL. Brał udział w sesjach Konferencji Muzeów, Archiwów i Bibliotek Polskich na Zachodzie, m.in. w Rzymie (1993) i we Wrocławiu (1996).

Otrzymał Nagrodę im. Adama Mickiewicza, ufundowaną przez The East European Project w Londynie (1998), Medal za Zasługi dla Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (2004) i Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2008). Od 2003 jest Kawalerem Orderu Białego Kruka ze Słonecznikiem, tytułu przyznawanego przez Lubelskie Towarzystwo Miłośników Książki i Exlibrisu.

Jest autorem rozpraw naukowych, artykułów i prac edytorskich poświęconych sylwetkom wybitnych polonistów: Stanisława Pigonia, Wacława Borowego, Ireny Sławińskiej, oraz twórczości Adama Mickiewicza. Należał do komitetu redakcyjnego „Dzieł. Wydania Rocznicowego 1789-1998” Mickiewicza. Opracował tom 6 – Pisma filomackie.

Doniosłe znaczenie dla Uniwersytetu i jego Biblioteki, funkcjonujących w ramach systemu komunistycznego i cenzury, miało intensywne nawiązywanie kontaktów Dyrektora z liczącymi się w świecie ludźmi i instytucjami nauki i kultury w kraju oraz poza jego granicami.

Od 1979 roku wielokrotnie – z częstotliwością jednego lub dwóch dłuższych wyjazdów w roku – Dyrektor odwiedzał zachodnioeuropejskie biblioteki, znaczące instytucje naukowe i wydawnicze z nadzieją na rozszerzenie współpracy z książnicą lubelską. Najczęściej bywał w: Londynie, Monachium, Rzymie i Paryżu. Podtrzymywał dawne i nawiązywał nowe kontakty z instytucjami zainteresowanymi wymianą publikacji. Brał udział w międzynarodowych targach książki w: Warszawie, Londynie, Sofii, we Frankfurcie nad Menem.

 

 

W bardzo trudnych politycznie i ekonomicznie czasach dyrektor powiększył zbiory biblioteczne niemal dwukrotnie. Dzięki Jego działaniom BU KUL posiada nadal największy zbiór piśmiennictwa chrześcijańskiego w Europie środkowowschodniej.

Nabywał księgozbiory znanych naukowców i ludzi kultury żyjących w kraju i poza jego granicami. Przejmował domowe biblioteki podarowane przez Polaków żyjących na emigracji, niekiedy cenne stare druki i druki polskiej emigracji pojałtańskiej. Dostęp do nich zapewniali Zdzisław Jagodziński, dyrektor Biblioteki Polskiej w Londynie, i Jerzy Kulczycki, właściciel londyńskiej księgarni Orbis Books. Wszyscy wykorzystywali legalne i nielegalne sposoby dostarczenia ich do Lublina. W ten sposób w Bibliotece KUL powstał jeden z najpełniejszych w kraju (poza Biblioteką Narodową) zbiorów piśmiennictwa emigracji politycznej po drugiej wojnie światowej oraz wydawnictw krajowych tzw. drugiego obiegu (ok. 1500 tyt. czasopism i ok. 3 tys. książek). Pan Andrzej Paluchowski należał do grona redaktorów „Spotkań. Niezależnego Pisma Młodych Katolików” wydawanego nielegalnie w KUL.

Od roku 1980 roku, za pośrednictwem prof. Karoliny Lanckorońskiej (Istituto Storico Polacco), rozpoczął stałą współpracę z Biblioteką Watykańską (BAV). Coroczne pobyty w Rzymie miały na celu modernizację księgozbioru i uzupełnianie poloników w BAV w zakresie podstawowej wiedzy o polskiej historii, nauce, kulturze oraz przedstawienie nowych potrzeb BU KUL w zakresie publikacji włoskich i watykańskich.

Na kontynencie amerykańskim przebywał dwukrotnie. Wizyta w Kanadzie w 1980 miała ożywić kontakty wymienne i źródła dopływu potrzebnej literatury do Biblioteki. W l988 roku odbył podróż do USA na zaproszenie Departamentu Stanu USA. Odwiedził bibliotekę uniwersytecką: Yale, Harvard, Princeton, Columbia, Staford i Berkeley oraz Bibliotekę Kongresu.

Wynikiem wieloletniej współpracy z Ambasadą Francji w Warszawie i Instytutem Francuskim oraz Aliance Française było dziewięć wystaw książek francuskojęzycznych zorganizowanych w BU KUL.

Dyrektor zabiegał również o wprowadzanie do zbiorów najbardziej wartościowej literatury naukowej wydawnictw krajowych.

Z Jego inicjatywy w holu Biblioteki są prezentowane cyklicznie nabytki krajowe i zagraniczne, publikacje Wydawnictwa KUL i TN KUL oraz publikacje pracowników i absolwentów Uniwersytetu. Był pomysłodawcą organizowania wystaw Vita mutatur non tollitur poświęconych zmarłym twórcom nauki i kultury.

 

[biogram opracowano na podstawie tekstu Barbary Zezuli www.bu.kul.pl]

Autor: Andrzej Zykubek
Ostatnia aktualizacja: 19.09.2017, godz. 21:22 - Andrzej Zykubek