Koło Filozoficzne Studentów KUL powstało prawdopodobnie pod koniec 1918 r. - wraz z powstającym uniwersytetem. Jego pierwszym kuratorem był ks. Rektor Idzi Radziszewski, po jego śmierci zaś (1922) funkcję jego przejął ks. Prof. Stanisław Domińczak, po nim aż do czasu okupacji prof. Henryk Jakubanis. Niestety nie mamy dokładnych danych dotyczących zarządu Koła u jego początków. W roku akademickim 1920/21 w skład zarządu wchodziły następujące osoby: Maria Beckmanówna (prezes), A. Zalewska (sekretarz), Maria Watsonówna (skarbnik) i M. Wyszyńska (bibliotekarz). Do około 1929 roku Koło nie przejawiało wzmożonej działalności poza uniwersytetem. W Archiwum KUL odnajdujemy jednak informacje, że członkowie Koła brali udział w Zjeździe Filozofii polskiej we Lwowie (10.05.1923). Do lat trzydziestych trudno jest odnaleźć jakiekolwiek inne ślady. Dopiero w 1931 roku działalność Koła ożywiła się, w tym to roku jego członkowie wzięli udział w I Kongresie Polskiej Młodzieży Akademickiej w Warszawie (24.04.1931).1 Ponieważ członkowie Koła postawili sobie za główny cel, pogłębianie zamiłowania i sprawności do pracy naukowej w zakresie filozofii, organizowano więc odczyty, głoszono referaty, gromadzono księgozbiór oraz zbierano się na wspólną lekturę dzieł filozoficznych. Tego rodzaju działalność jest zauważalna do mniej więcej 1934 roku, w którym to widoczny jest spadek intensywności działalności Koła. Miało ono w owym czasie zaledwie 10 członków. Dopiero w roku 1938 widać pewne ożywienie spotkań, a liczba członków w owym czasie wynosi 51 osób. Niestety wybuch II wojny światowej doprowadził do całkowitego zawieszenia działalności Koła.

 

Od roku akademickiego 1931/32, obok Koła Filozoficznego Studentów, istniało na KUL-u Koło Studiów Filozoficznych im. Św. Tomasza z Akwinu, którego celem było zaznajomienie swych członków z filozofią chrześcijańską, opartą na filozofii św. Tomasza. Ono również po 1934 roku przeżywało kryzys w swojej działalności i tak samo jak Koło Filozoficzne Studentów przestało istnieć w 1939 roku. W roku akademickim 1947/48 obie organizacje wznowiły swą działalność jako Koło Filozoficzne Studentów KUL im. Św. Tomasza z Akwinu, kuratorem zaś został ks. Prof. J. Pastuszko. Na prezesa Koła wybrano ks. F. Krutina. Przez kolejne trzy lata Koło rozwijało coraz bardziej swą działalność organizując np. zebrania dyskusyjne. Tematyka tych zebrań była różna, szczególnym zainteresowaniem jednak cieszyły się te poświęcone omawianiu współczesnych kierunków filozoficznych a także problematyce metodologicznej filozofii.

 

W latach 1951-56 Koło było zawieszone decyzją władz administracyjnych, ponieważ jego członkowie byli podejrzewani o działalność spiskową przeciwko ówczesnej władzy. Zarząd Koła został aresztowany ( w tym L. Koj i A. Stanowski). W tym czasie życie naukowe studentów skupiało się przy zakładach naukowych wydziału. Studenci zaczęli organizować zebrania dyskusyjne będące przedłużeniem codziennych zajęć dydaktycznych.

Począwszy od 1952 roku zaczęto urządzać tzw. Eutrapelię - Kabaret filozoficzny o profesorach i studentach, za inicjatywą studentów wydziału filozofii i pedagogiki. Impreza ta z każdym rokiem przyciągała coraz liczniejszą widownię nie tylko z wydziału filozofii. Sukces Eutrapelii dowodzi, że pogrążeni na co dzień w zawiłych rozważaniach i uczonych dysputach filozofowie dysponują nieprzebranymi zasobami wyszukanego humoru. Powstało również czasopismo „Filozofia”, którego pierwszy numer ukazał się w Listopadzie 1954 roku. Kuratorem czasopisma był ks. Prof. M. A. Krąpiec OP, a redaktorem naczelnym mgr A. B. Stępień. W czasopiśmie tym publikowane były prace doktorskie i magisterskie z filozofii, artykuły i prace z: logiki, metodologii, teorii poznania, metafizyki, estetyki i psychologii. Obszerne sprawozdania, recenzje, tłumaczenia (np. De ente et essentia, św. Tomasza z Akwinu). Informacje dotyczące „życia” na KUL-u i poza KUL-em. Było to jedyne niecenzurowane czasopismo filozoficzne w Polsce w tamtym czasie. W 1956 roku odbyło się kilka spotkań, które przyczyniły się do ożywienia i pogłębienia zainteresowań filozofią wśród młodzieży. Jednym z nich była ogólnouniwersytecka dyskusja nad aktualnymi problemami moralnymi, zorganizowana przez Zakład Etyki przy udziale Koła Filozoficznego Studentów KUL. Grupa studentów KUL wzięła również udział w dyskusji o społecznej roli filozofii - zorganizowanej przez Koło Filozoficzne Uniwersytetu Warszawskiego. W odpowiedzi studenci wydziału Filozofii Chrześcijańskiej KUL zaprosili w kwietniu tegoż roku studentów Koła Filozoficznego Uniwersytetu Warszawskiego do dyskusji na temat pojęcia materii.

 

Formalnie Koło Filozoficzne Studentów KUL wznowiło swą działalność 7 XI 1957 roku. Od tego też czasu taka jest oficjalna nazwa tej organizacji studenckiej. W tym okresie kuratorem koła został ks. doc. dr M. A. Krąpiec, prezesem zaś ks. M. Poletyło. Tym razem w polu najważniejszych zainteresowań studentów należących do Koła znalazły się ogólna koncepcja filozofii, oraz zagadnienie natury bytów intencjonalnych. Koło skupiało 32 członków w czterech sekcjach: filozofii przyrody, światopoglądowej, etycznej, logicznej.

 

Najważniejszą imprezą organizowaną przez Koło Filozoficzne Studentów KUL jest Tydzień Filozoficzny. Jego inicjatorami byli A. B. Stępień i A. Stanowski. Pierwszy Tydzień Filozoficzny odbył się w dniach 10 - 14 II 1958 roku. Poświęcony był on, współczesnym kierunkom Filozoficznym i ich przydatności do budowy światopoglądu. Kolejne Tygodnie Filozoficzne cechowała ogromna rozpiętość tematyczna, począwszy od stosunku filozofii do przyrodoznawstwa, poprzez metafilozoficzne relacji tomizmu i fenomenologii, do zagadnień antropologicznych i aksjologicznych. Począwszy od 1962 roku Tygodnie Filozoficzne stały się imprezą wewnątrzuniwersytecką, z nakazu władz państwowych, nie przeszkadzało to jednak w dużym stopniu delegacjom z innych uczelni uczestniczyć w Tygodniach. Nieprzerwanie od swych początków Tydzień Filozoficzny był zawsze imprezą dużej miary, obdarzaną dużą frekwencją przez słuchaczy z różnych środowisk akademickich.

 

Poza tym Koło organizowało różnego rodzaju wycieczki, były to zarazem wyjazdy wypoczynkowe jak też doroczne wycieczki modlitewne oraz pielgrzymki do Częstochowy. Większość jednak wyjazdów związana była z wykładami lub dyskusjami z filozofami z innych ośrodków akademickich jak Warszawa czy Kraków. Organizowano również różnego rodzaju sympozja jak np. sympozjum w Nowym Sączu. Przy udziale Koła dobywały się przed świętami Bożego Narodzenia spotkania opłatkowe, które zacieśniały więzy między studentami. Koło było również współorganizatorem święta patrona wydziału filozofii św. Alberta. Rozpoczynało się ono Mszą Świętą, po której zorganizowany był skromny poczęstunek połączony z rozmowami pracowników i studentów. Po roku 1956 tradycją stało się urządzanie spotkań towarzysko-tanecznych dla studentów oraz mecze piłki nożnej czy siatkowej z udziałem profesorów. W latach 1 960/1961 Koło było najprężniej działającą organizacją studencką na uniwersytecie, na 47 zebrań wszystkich kół naukowych 25 przypadało na Koło Filozoficzne.

 

Od roku 1963 wyodrębniły się na wydziale filozofii dwie sekcje: filozofii teoretycznej i filozofii przyrody, a od roku 1966 sekcja filozofii przyrody założyła odrębną organizację-Koło Naukowe Studentów Filozofii Przyrody. Od tego czasu zaczęto również organizować tzw. Czwartki Filozoficzne, które były spotkaniami dyskusyjnymi Członków i Sympatyków Koła. Często były to spotkania z zaproszonymi gośćmi, profesorami lub studentami innych uczelni. Kilka spotkań połączonych było z projekcją filmów. Zostało również omówionych wiele książek, głównie nowości wydawniczych z zakresu filozofii. Spotkania czwartkowe organizowane były z różną częstotliwością. Z biegiem czasu pojawiały się również Środy Filozoficzne. Tego typu działalność Koła jest kontynuowana do dnia dzisiejszego. Członkowie zarządu brali też udział w Ogólnopolskich Konferencjach Metodycznych Studenckich Kół Naukowych. W latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych odbyło się wiele spotkań ze studentami i profesorami z Polski jak również z zagranicy. W listopadzie 1976r. Koło gościło studentów i pracowników naukowych Katolickiego Uniwersytetu w Nijmegen /Holandia/, oraz panią prof. dr I. Sławińską. W roku akademickim 1977/78 spotkaliśmy się z grupą osób z Uniwersytetu w Kolonii /RFN/, z członkami chóru uniwersyteckiego Uniwersytetu w Genewie /Szwajcaria/, oraz prof. L. Borakowskim i panią prof. I. Dąbską. Również podczas przerwy letniej studenci z naszego wydziału brali udział w Letniej Szkole Filozofów, w 1983r. odbyła się ona w Szklarskiej Porębie. Za inicjatywą mgr W. Dłubacza w r. 1985 zapoczątkowane zostało Sympozjum Arystotelesowskie, jako kontynuacja, jeszcze do dziś odbywających się spotkań w Nowym Sączu. Początkowo organizowano je w Rogóżnie a z czasem zostało przeniesione do Kazimierza Dolnego, tam też gościmy po dziś dzień. W r. 1986 gośćmi na naszym uniwersytecie byli studenci z Oxfordu i prof. Van der Veekenen z Lueven. Rok 1987 był chyba najbardziej owocny. W tym roku gościliśmy u siebie m.in.: prof. B. Skargę /PAN/, prof. W. Stróżewskiego /UJ/, prof. K. Michalskiego /Wiedeń/, prof. K. Szaniawskiego /UW/, prof. R. Scruton'a /University of London/, ks. dr ___ Gadacza /PAT/, prof. H. Seidel'a, prof. A. Murawskiego i prof. S. Swieżawsiego. Dodatkowo braliśmy udział w: Międzynarodowej Konferencji Młodych Filozofów w Jabłonnej k/Warszawy (16-22.08), Sympozjum dotyczącym św. Tomasza z Akwinu, w Górach Świętokrzyskich, oraz w Zjeździe Filozofii Polskiej w Krakowie3. Odbyło się również kilka wieczorków poetycko-muzycznych, spotkanie dyskusyjne poświęcone wizycie Ojca Św. do Ojczyzny. Warto też wspomnieć, że od 01.01.1988 r. siedzibą Koła Filozoficznego Studentów KUL i Koła Naukowego Studentów Filozofii Przyrody jest sala nr 036. W roku akademickim 1989/90 zapoczątkowano organizowanie wydziałowej pielgrzymki do Rzymu, jak również wyszła inicjatywa sprzedaży książek filozoficznych niedostępnych na lubelskim rynku, m.in. UW i PAT-u. Po wielu latach przerwy w 1997r. urządzono Kameralny Bal Filozofów. W Kazimierzu Dolnym, na 50-lecie wydziału filozofii odbył się „Jesienny spacer filozofów”. Byliśmy również gośćmi w Radiu Maryja w audycji „Czas wzrastania”. Członkowie Koła postanowili rozweselić profesorów i dlatego też katedry i dziekanat odwiedził Św. Mikołaj. Życie studenckie zostało uprzyjemnione również wizytą pani prof. A. Rikliny ze Szwajcarii. Studenci z Koła Filozoficznego po raz trzeci brali też udział w Dniach Otwartych KUL.

 

Koło Filozoficzne obok wielu funkcji spełniało kila podstawowych, mianowicie: uczenie poprawnego dyskutowania przez organizowanie spotkań dyskusyjnych oraz samokształcenie się studentów i wzajemną pomoc w nauce. Przejawem tego rodzaju pomocy było opracowywanie skryptów pomocnych w przygotowywaniu się do egzaminów. Dzisiejsza działalność Koła Filozoficznego Studentów KUL jest kontynuacją tego co zapoczątkowane zostało we wcześniejszych latach, chodzi tu głównie o Tydzień Filozoficzny, Eutrapelie, czasopismo-”Filozofia”, Czwartki Filozoficzne, Sympozjum Arystotelesowskie.

 

Koło działa również w trakcie pandemii, zorganizowało 62. edycję Tygodnia Filozoficznego i organizuje edycję 63., spotyka się również na zdalne spotkania dyskusyjne.

 

 

Autor: Wit Wawrzyniak
Ostatnia aktualizacja: 04.05.2022, godz. 09:17 - Andrzej Zykubek