Rys historyczny
Psychologia datuje swój początek w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim już od chwili powstania Uniwersytetu w 1918 r. w ramach Wydziału Nauk Humanistycznych, w tzw. grupie filozoficznej, która posiadała 2 katedry: filozofii i psychologii. Katedra psychologii obsadzona była wówczas przez profesorów: Artura Chojeckiego, ks.Idziego Radziszewskiego, Bogdana Rutkiewicza i od 1934 r. przez ks. Józefa Pastuszkę.
W maju 1946 r. powstał, obok istniejących już w KUL czterech wydziałów nowy, piąty – Wydział Filozofii Chrześcijańskiej, w ramach którego zaczęło funkcjonować od 13.XI.1946 r. sześć katedr, m.in. katedra psychologii. Wśród wykładów znalazły się takie przedmioty psychologiczne,
jak: psychologia ogólna, psychologia woli i uczuć, charakteru człowieka, historia psychologii i psychologia eksperymentalna. Prowadzono również seminarium z psychologii.
Po przeprowadzonej w r.akad.1949/50 pierwszej reorganizacji Wydziału powstały dwie sekcje: filozofii teoretycznej i filozofii praktycznej a realizowany w nich program studiów, obok przedmiotów filozoficznych, obejmował wykłady z psychologii ogólnej, psychologii charakteru człowieka, psychologii religii, psychologii społecznej, metod psychologii eksperymentalnej i psychologii pracy oraz ćwiczenia z psychologii eksperymentalnej, a także seminaria z psychologii ogólnej i psychologii eksperymentalnej.
W następnych latach program ten był ciągle rozbudowywany, zatrudniano także szereg nowych profesorów i wykładowców. Działalność naukowo-dydaktyczną w zakresie psychologii prowadzili, m.in. obok Ks. prof. dr J.Pastuszki, Ks. prof. dr M. Dybowski, doc. dr W. Mielczarska, prof.dr J. Reutt i dr N.Reuttowa.
W 1951 r. podjęto próbę uruchomienia w ramach Wydziału studiów psychologicznych jako samodzielnej sekcji, ale przedłożony wówczas program nie uzyskał zatwierdzenia Ministerstwa Szkół Wyższych.
W 1953 r. nastąpił podział Zakładu Psychologii na Zakład Psychologii Spekulatywnej oraz Zakład Psychologii Doświadczalnej.
Dopiero w 1957 r. przeprowadzony za zgodą Ministerstwa Szkolnictwa Wyższego podział studiów filozoficznych na cztery specjalizacje zaowocował wyodrębnieniem specjalizacji filozoficzno-psychologicznej, której kierownikiem został ks. prof. dr J. Pastuszka. W tym samym roku utworzono II katedrę psychologii a w 1958 r. dalsze katedry: psychologii rozwojowej i psychologii wychowawczej, zaś rok później zmieniono nazwy I i II katedry psychologii na: katedrę psychologii ogólnej i katedrę psychologii eksperymentalnej.
Powstanie w ramach Wydziału Filozofii Chrześcijańskiej odrębnej specjalizacji filozoficzno-psychologicznej stało się również bodźcem do zatwierdzenia w marcu 1957 r. przez Se
nat Akademicki KUL statutu i utorzenia Koła Studentów Psychologii KUL. Na pierwszego kuratora Koła został mianowany prof.J.Reutt a dalej funkcję tę pełnili: ks.prof.J.Pastuszka i dr J.Kostrzewski. W początkach r.akad. 1957/58 utworzono w Kole dwie sekcje: psychologii klinicznej i psychologii wychowawczej a nieco później sekcję psychologii pracy.
Z czasem rozwój specjalizacji zaowocował również powstawaniem nowych zakładów naukowych. W 1961 r. powstał Zakład Psychologii Praktycznej a w toku przeprowadzonej w 1966 r. reorganizacji zakładów psychologii utworzono w jej rezultacie nowe zakłady: Zakład Psychologii Ogólnej, Zakład Psychologii Eksperymentalnej, Zakład Psychologii Stosowanej oraz Zakład Psychologii Rozwojowej i Wychowa wczej, którymi kierowali: ks.prof.dr J. Pastuszka (kier.Zakładu Psychologii Ogólnej), doc.dr Z.Płużek (kier.Zakładu Psychologii Eksperymentalnej), doc.dr M.Grzywak-Kaczyńska (kier.Zakładu Psychologii Stosowanej) oraz doc.dr S.Kunowski (kier.Zakładu Psychologii Rozwojowej i Wychowawczej).
Realizowany w ramach specjalizacji filozoficzno-psychologicznej program studiów uległ także wraz z jej wyodrębnieniem znacznej rozbudowie obejmując np. w roku akad. 1967/68 m.in. wykłady i ćwiczenia z psychologii ogólnej, anatomii i fizjologii człowieka, historii psychologii, psychologii eksperymentalnej, psychologii społecznej, psychologii myślenia produktywnego, psychologii rozwojowej, wychowawczej, psychologii religii, teorii osobowości i motywacji, psychologii klinicznej, psychopatologii, psychologii pracy, psychologii rehabilitacji, psychologii inteligencji, metod badań inteligencji dzieci i dorosłych, metod statystycznych w psychologii, metod badania osobow
ości dzieci i dorosłych, projekcyjnych metod badania osobowości, psychoterapii, higieny psychicznej oraz seminaria z psychologii ogólnej, eksperymentalnej, rozwojowej, wychowawczej, a także kursy doktoranckie z psychologii ogólnej, eksperymentalnej, wychowawczej oraz z psychologii eksperymentalnej i klinicznej.
Na specjalizacji filozoficzno-psychologicznej pracowali wówczas m.in.: ks.prof.J.Pastuszka, prof.Z.Papierkowski, doc.dr M.Grzywak-Kaczyńska, doc.dr Z.Płużek, doc.dr S.Kunowski, dr T.Kukołowicz, dr Z.Sękowska, ks.dr Z.Chlewiński, dr J.Strojnowski, dr. J.Kostrzewski, dr N.Han-Ilgiewicz, dr S.Trębaczkiewicz, dr K.Dąbrowski, dr S.Siek, ks.dr J.Majkowski, ks.dr F.Leśniak, ks.mgr W.Prężyna, mgr M.Braun-Gałkowska, mgr Cz. Walesa, mgr J.Stachyra, mgr M.Łobocki, mgr E.Leszczuk, i wielu innych młodszych pracowników nauki.
Główne kierunki prowadzonych w KUL na przestrzeni 50 lat (1918-1968) badań naukowych z zakresu psychologii zogniskowane były wokół zagadnień dotyczących: psychologii ogólnej, charakterologii, psychologii religii, psychologii społecznej i historii psychologii, ze szczególnym uwzględnieniem historii psychologii polskiej (ks.prof.dr J.Pastuszka), psychologii woli (ks.prof.dr M.Dybowski, doc.dr W.Mielczarska, prof.dr J.Reutt, doc.dr N.Reuttowa), psychologii i pedagogiki specjalnej – dzieci upośledzonych umysłowo, dzieci społecznie nieprzystosowanych, nieletnich przestępców (dr N.Han-Ilgiewicz), ejdetyzmu oraz zainteresowań zawodowych dzieci i młodzieży (dr T.Zaworski), psychologii rozwojowej i wychowawczej, wychowania człowieka dorosłego, a także problemów wychowania zakonnego, zwłaszcza w nowicjatach (doc.dr S.Kunowski), weryfikacji niektórych metod Piageta i metody Rorschacha (doc.dr M.Grzywak-Kaczyńska), psychologii osobowości i psychologii klinicznej osób dorosłych, szczególnie z zakresu osobowości i terapii schizofreników oraz jednostek po próbie samobójczej (doc.dr Z.Płużek), psychologii klinicznej dzieci i młodzieży oraz psychologii inteligencji (dr J.Kostrzewski), psychofizjologii, psychopatologii i psychiatrii (dr J.Strojnowski) oraz metod psychometrycznych (ks.dr Z.Chlewiński).
Aktualnie Instytut Psychologii KUL jest dynamicznie rozwijającą się jednostką Wydziału Nauk Społecznych.
Ostatnia aktualizacja: 01.02.2023, godz. 18:49 - Przemysław Tużnik