Strona główna | Ogłoszenia | Aktualności | Oferty współpracy | Przetargi
 
Logo Rzeczpospolita
Logo TVP Polonia
Logo TVP 3 Lublin
 
Współpraca Uniwersytetów Wspierająca Rozwój
Regionów - Lubelskiego i Lwowskiego

Uklad z Schengen - szanse i zagrożenia dla transgranicznej współpracy Polski i Ukrainy

Lublin 28.02-01.03.2007 r.


Organizatorzy:

Katedra Prawa Unii Europejskiej

Wydziału Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji

Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II

we współpracy z Narodowym Uniwersytetem im. Iwana Franki we Lwowie

Spis treści:
1. Granica wschodnia jako element polityki zagranicznej Polski - Maciej Celewicz, Instytut Europy Środkowo-Wschodniej
2. Acquis Schengen- geneza, stan obecny i perspektywy - Dr Tomasz Sieniow,
Katedra Prawa Unii Europejskiej KUL

3. Polityka wizowa Unii Europejskiej wobec obywateli Ukrainy jako wyzwanie dla dwustronnej współpracy -
Dr Roman Kalytchak,
Katedra Stosunków Międzynarodowych i Służby Dyplomatycznej
na Narodowym Uniwersytecie im. Ivana Franki we Lwowie

4. Polityka imigracyjna Unii Europejskiej i Polski wobec Ukrainy - wyzwania dla polskiej Straży Granicznej i Państwowej Służby Granicznej Ukrainy -
Ppłk dr Stanisław Dubaj, Nadbużański Oddział Straży Granicznej

5. Rozszerzenie strefy Schengen instrumentem rozwoju transgranicznej
współpracy gospodarczej Polski i Ukrainy - Dr Piotr Witkowski,
Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Administracji w Lublinie

6. FRONTEX - praktyczna realizacja zasad dorobku prawnegoSchengen w zakresie kontroli i ochrony granic UE - Anna Szachon,Szkoła Wyższa im. Bogdana Jańskiego

7. Stosunki polityczne polsko - ukraińskie. Stan obecny (2007) i scenariusze na przyszłość (do 2009) - Dr Hubert Laszkiewicz,Instytut Historii KUL

8. Porozumienia miedzy Ukrainą i UE dotyczące ułatwienia wydawania wiz oraz readmisji osób: możliwe konsekwencje dla stosunków miedzy Ukrainą i Polską
-
Dr Volodymyr Motyl, LL.M., M.A.I.S. Katedra Prawa Ukraińskiego na Narodowym Uniwersytecie im. Ivana Franki we Lwowie
--------------------------------------------------------------------------------


1. Granica wschodnia jako element polityki zagranicznej Polski:
     Granice państwowe funkcjonują w dalszym ciągu jako element polityki zagranicznej współczesnych państw. Dzieje sie tak dotychczas mimo zmiany funkcji
i specyfiki granic. Dla funkcjonowania współczesnych państw niezwykle istotne jest rozwiązanie dylematu pomiędzy chęcią utrzymania funkcji ochronnej granicy oraz jednocześnie wymogiem ułatwiania przepływu przez granice osób i kapitału.
    Miejsce i znaczenie Polski we współczesnych stosunkach międzynarodowych wiąże się silnie z istnieniem dualistycznego otoczenia miedzynarodowego. Granice
z państwami Unii Europejskiej są przyjazne i otwarte. Granica wschodnia pełni przede wszystkim funkcję znaną w przeszłości. W tym przypadku chodzi przede wszystkim o ochronę terytorium Polski oraz państw unijnych i w swej istocie stanowi ona swego rodzaju barierę i utrudnienie na szlaku Wschód - Zachód. Rolą Polski jest czynne uczestnictwo w przedstawianiu i wprowadzaniu koncepcji dążących z jednej strony do maksymalizacji bezpieczeństwa Polski i UE oraz z drugiej strony zmierzających do zapewnienia jak najwiekszej otwartości na wschodnich sąsiadów. W wystąpieniu zostały ujęte najważniejsze koncepcje kolejnych ministrów spraw zagranicznych odnoszących sie do państw sąsiedzkich położonych za wschodnią granicą Polski w latach 1989-2004.

Maciej Celewicz
Instytut Europy Środkowo-Wschodniej

2. Acquis Schengen- geneza, stan obecny i perspektywy
Podpisany 14 czerwca 1985 roku przez Belgię, Francję, Niemcy, Luksemburg i Holandię Układ z Schengen, jak i Konwencja Wykonawcza z 19 czerwca 1990 roku wyznaczały nowy etap współpracy grup państw europejskich zmierzający do stopniowego znoszenia wewnętrznych kontroli granicznych na terenie układających się stron. Na mocy postanowień Traktatu Amsterdamskiego, umowy schengeńskie wraz
z dorobkiem prawnym wypracowanym na ich podstawie (w ramach współpracy miedzyrządowej) zostały włączone do wspólnotowego filaru Unii Europejskiej, stając się częścią acquis communautaire. W ten sposób Unia starała się realizować swój nowy cel - stworzenie „obszaru wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości".
Obszar stosowania nowych regulacji obejmuje obecnie trzynaście państw „starej" Unii (Zjednoczone Królestwo i Irlandia, choć ściśle współpracują w kilku obszarach, formalnie pozostają niezwiązane postanowieniami Układu) oraz państwa stowarzyszone: Islandię i Norwegię (wchodzące w skład Nordyckiej Unii Paszportowej). W 2004 roku umowę o stowarzyszeniu ze strefą Schengen podpisała również Szwajcaria. Jednak jej pełne uczestnictwo w tym obszarze ma się zbiec z integracją państw nowej Unii, w tym Polski, planowaną na początek 2008 roku. Polska, przystępując do Unii Europejskiej w 2004 roku, zobowiązała się do przyjęcia dorobku Schengen. Zniesienie kontroli granicznych między Polską, a innymi państwami należącymi do tej strefy jest jednak kwestią zależną od dodatkowej decyzji Rady UE działającej po konsultacji z Parlamentem Europejskim. Aktualnie trwają przygotowania do spełnienia technicznych i organizacyjnych wymagań związanych
z wdrożeniem Systemu Informacyjnego Schengen (SISone4all oraz SIS II) oraz wspólnego reżimu wizowego (Visa Information System).27 maja 2005 roku siedem państw Unii Europejskiej (Austria, Belgia, Francja, Hiszpania, Luksemburg, Niderlandy
i Niemcy) podpisało w Prüm Konwencję dotyczącą pogłębienia współpracy transgranicznej, w szczególności w dziedzinie walki z terroryzmem, przestępczością transgraniczną i nielegalną imigracją. Inicjatywa ta (zwana od samego początku Schengen III) może być odbierana jako przejaw niezadowolenia z wolnych postępów prac nad wdrożeniem dorobku Schengen przez pozostałe państwa członkowskie oraz jako próba ucieczki do przodu. Obecne, trudne prace nad wdrożeniem systemu SIS II przy jednoczesnym przygotowywaniu rozszerzenia Strefy Schengen, pokazują jak ważne jest zachowanie równowagi miedzy utrzymaniem poziomu bezpieczeństwa
w państwach Unii, a realizacją swobody przepływu osób. Pełna integracja nowych państw członkowskich Unii do Strefy Schengen przyniesie wiele pozytywnych skutków w postaci ułatwień w ruchu osobowym, co może doprowadzić też do większego wzrostu gospodarczego na wspólnym rynku. Równocześnie nie maleją zagrożenia związane
z terroryzmem i przestępczością międzynarodową, które skuteczniej można zwalczać jedynie w warunkach dobrej koordynacji prac służb granicznych i policyjnych. Sprawne wdrożenie Acquis Schengen w nowych państwach członkowskich Unii Europejskiej, towarzyszące otwarciu granic wewnętrznych, przyczyni się do zwiększenia poziomu bezpieczeństwa w całej Unii Europejskiej.

Dr Tomasz Sieniow, Katedra Prawa Unii Europejskiej KUL



3. Polityka wizowa Unii Europejskiej wobec obywateli Ukrainy jako wyzwanie dla dwustronnej wspólpracy
Ze względu na rozszerzenie Unii Europejskiej i przekształcenie się Ukrainy
w bezpośredniego jej sąsiada, polityka wizowa stała się prawdziwym wyzwaniem dla dwustronnej współpracy. Właśnie ten element jest świadectwem stopnia zaufania miedzy dwiema stronami, wykorzystywany jest jako bodziec dla zintensyfikowania stosunków lub odwrotnie - staje się jednym z instrumentów ucisku, występuje jako środek gwarantowania bezpieczeństwa, sprzyja lub istotnie przeszkadza w rozwoju publicznych, zawodowych i prywatnych kontaktów itd. System wizowy krajów UE nie zdołał przekształcić się w skuteczny instrument walki z nielegalną migracją czy też
z przestępczością zorganizowaną, a odwrotnie - doprowadził do przeciwnych konsekwencji, był przyczyną pojawienia się szeregu nadużyć. Najbardziej cierpią na tym obywatele Ukrainy, ponieważ tryb wydawania wiz wiązał się z regularnymi
i systematycznymi przypadkami naruszania praw człowieka. Na początku XXI wieku, wskutek nalegań UE, został wznowiony system wizowy krajów Europy Wschodniej
i Centralnej z Ukraina, co zniweczyło poprzednie osiągnięcia w sferze wolnego przepływu osób w tym regionie. Ukraina dobrowolnie zgodziła się na szereg istotnych ustępstw i odmówiła zasady wzajemności, zawarła z początku asymetryczne umowy
z sąsiadującymi krajami, a następnie w trybie jednostronnym anulowała wymagania wizowe wobec obywateli UE. Parafowanie, w październiku 2006 roku, umowy
o usprawnieniu systemu wizowego pomiędzy Ukrainą i UE nie jest adekwatną odpowiedzią na pogłębienie dwustronnej współpracy i świadczy o uprzedzeniu wobec Kijowa. Szczególnie w kontekście likwidacji wiz dla Bułgarii i Rumunii długo przed ich przystąpieniem do UE, gdy cele polityczne przeważały nad wszystkimi innymi argumentami. Wprowadzone zmiany są niewystarczające i dotyczyć będą niedużej części społeczeństwa ukraińskiego. Dlatego umowę tę trzeba rozpatrywać jako dokument przejściowy, który ma zagwarantować dalszą liberalizację systemu wizowego oraz pełną likwidację wiz dla obywateli Ukrainy. Proces negocjacyjny, utrudniony wskutek kryzysu samej Unii Europejskiej i rozbieżności interesów narodowych, jest zbyt dużą przeszkodą dla efektywnego uzgodnienia pozycji krajów członkowskich co do polityki wizowej wobec Ukrainy. Sytuacja skomplikuje się po wejściu nowych krajów członkowskich do przestrzeni Schengen oraz utraty prawomocności umów asymetrycznych, co istotnie może spowolnić przepływ osób między bezpośrednimi sąsiadami Ukrainy, w tym z Polską. Warszawa straciła możliwość podejmowania decyzji w zakresie własnej polityki wizowej i nie ma możliwości w całości aktywnie oddziaływać na pozycje Unii Europejskiej. Przedłużenie konstruktywnego dialogu, który powinien uwzględniać interesy dwóch stron, co do możliwego zmiękczenia, a następnie likwidacji systemu wizowego dla obywateli Ukrainy pozostaje nadal kwestią aktualną. W przypadku braku postępu w polityce wizowej ze strony UE, Ukraina powinna wrócić do zasady wzajemności.


Dr Roman Kalytchak, Katedra Stosunków Międzynarodowych i Służby Dyplomatycznej

na Narodowym Uniwersytecie im. Ivana Franki we Lwowie



4. Polityka imigracyjna Unii Europejskiej
i Polski wobec Ukrainy - wyzwania dla

polskiej Straży Granicznej i Państwowej Służby Granicznej Ukrainy
Od szeregu lat na polsko - ukraińskiej granicy państwowej utrzymuje się najwyższe zagrożenie nielegalną imigracją do Polski i państw Unii Europejskiej. Problematyka imigracji nabiera szczególnego znaczenia w przededniu wejścia Polski do strefy Schengen. Uznając znaczenie Ukrainy dla bezpieczeństwa europejskiego oraz w pełni popierając jej europejskie aspiracje, Polska dąży do tego, aby wypełniać realną treścią formułę strategicznego partnerstwa z tym krajem. Z tego powodu szczególnego znaczenia nabiera współpraca transgraniczna polskich i ukraińskich służb odpowiedzialnych za ochronę granic i utrzymanie bezpieczeństwa i porządku publicznego. Polsko - ukraińską granicę państwową (535,18 km) - od 1 maja 2004r. będącą jednocześnie zewnętrzną granicą Unii Europejskiej - ochraniają Nadbużański i Bieszczadzki Oddział Straży Granicznej, które współdziałają z czterema Oddziałami Państwowej Służby Granicznej Ukrainy. Współdziałanie to ma charakter wielopłaszczyznowy, zaczynając od rutynowych regularnych spotkań pełnomocników granicznych obydwu państw, poprzez realizacje wspólnych szkoleń i praktycznych staży, do tworzenia wspólnych komórek organizacyjnych na granicy włącznie. Wymierne znaczenie ma zwłaszcza w ostatnich latach - zaangażowanie funkcjonariuszy Straży Granicznej w przedsięwzięcia związane z przekształcaniem
i rozwojem Państwowej Służby Granicznej Ukrainy. Istotna jest pomoc ze strony polskiej SG w profesjonalnym przygotowaniu ukraińskich funkcjonariuszy do współpracy ze społecznościami lokalnymi, organizacjami międzynarodowymi
i pozarządowymi działającymi na Ukrainie. Realizowane wspólnie przedsięwzięcia („wspólna granica - nowe wyzwania") mają na celu wprowadzenie w tej ukraińskiej instytucji, europejskiego modelu zarządzania granicami. Cel ten ma zostać osiągnięty do roku 2015, kiedy to w pełni zostanie wdrożone postanowienie prezydenta Ukrainy
z dnia 19 czerwca 2006r. w sprawie koncepcji rozwoju Państwowej Służby Granicznej Ukrainy.
         Obecnie polska Straż Graniczna aktywnie uczestniczy w nurcie tych przemian.
W wielu aspektach na polsko - ukraińską granicę transformowane są sprawdzone od lat wzorce postępowań w zakresie form i metod współdziałania pomiędzy polską Strażą Graniczną a policją niemiecką (Bundespolizei) na polsko - niemieckiej granicy państwowej. Z dotychczasowego doświadczenia wynika, że partnerzy z Ukrainy chętnie przystają na realizację wspólnych przedsięwzięć i wyrażają zdecydowane uznanie dla ich kontynuacji i pogłębiania.

Ppłk dr Stanislaw Dubaj, Nadbużanski Oddział Straży Granicznej



5. Rozszerzenie strefy Schengen
instrumentem rozwoju transgranicznej współpracy gospodarczej Polski i Ukrainy
Członkostwo Polski w strefie Schengen jest konsekwencja praktycznej realizacji wolności ukształtowanych procesem integracji europejskiej w zakresie przemieszczania towarów, osób, usług i kapitału. Zasady funkcjonowania tej strefy określone porozumieniami z Schengen to m. in. zniesienie kontroli w stosunku do osób przekraczających wewnętrzne granice państw członkowskich oraz jednolite zasady polityki wizowej i współpracy służb policyjnych. Wprowadzenie w życie tych zasad powoduje intensyfikację kontroli osób na zewnętrznych granicach Schengenladii.
W realiach polskiej granicy wschodniej, będącej w osobowo - towarowym ruchu lądowym najistotniejszym odcinkiem zewnętrznej granicy Unii Europejskiej
a w przyszłości obszaru Schengen sytuacja ta posiada, co najmniej dwa wyróżniające ja aksjomaty. Po pierwsze jest to prawidłowe, gwarantujące wewnętrzne bezpieczeństwo, wykonywanie przez polskie służby graniczne zasad kontroli osób przekraczających obszar państw członkowskich. Drugim oczywistym elementem tego procesu jest nie prowadzanie zbędnych utrudnień dla ruchu osób i towarów mogących wpłynąć na zwiększenie uciążliwości związanych z przekroczeniem granicy. W znacznej mierze od sprawnego i harmonijnego przemieszczania osób i towarów przez granicę uzależniony jest poziom transgranicznej współpracy gospodarczej. To istotny czynnik w realiach pogranicza polsko - ukraińskiego, którego wzajemny obrót towarowy kształtowany jest m. in. w warunkach znaczących różnic w rozwoju ekonomicznym oraz nieadekwatna do potrzeb infrastruktura graniczna. Pomimo tych trudności można stwierdzić dynamiczny rozwój gospodarczej aktywności w stosunkach polsko - ukraińskich, dotyczy to zarówno globalnych obrotów handlu zagranicznego jak
i obrotów w obszarach pogranicza. Rozszerzenie strefy Schengen jest impulsem dla rozwoju gospodarczego terenów polskiego pogranicza oraz dla pozytywnych przeobrażeń mogących nastąpić w krajobrazie transgranicznej współpracy gospodarczej. Przygotowania do polskiego członkostwa w strefie zdeterminowały rozbudowę infrastruktury nie tylko na przejściach granicznych, ale także zapewniającej ochronę całej zewnętrznej granicy. Realizacja tych inwestycji i ich obsługa w przyszłości to nowe miejsca pracy niezmiernie istotne dla obszarów

o wysokim poziomie bezrobocia. Zasady schengeńskie stanowią swoistą promocje uczciwego handlu, prowadzonego przez osoby działające zgodnie z prawem. Stanowi to szanse dla przeobrażenia, szczególnie trangranicznego obrotu towarowego realizowanego obecnie w części przez tzw. niezarejestrowanych handlowców, którzy łatwo uzyskać status osobyniepożądanej. Przesunięcie zewnętrznej granicy Schengenladii może być pozytywnym instrumentem w rozwoju ponad szesnastoletniej współpracy gospodarczej Polski i Ukrainy a zwłaszcza regionów pogranicza. To właśnie dla nich historia nie skąpiła wzajemnych wojen i konfliktów pogłębiających izolacje
i nieufność, zjawisk znajdujących odzwierciedlenie w ich rozwoju gospodarczym. Dzisiejsza współpraca Polski i Ukrainy na każdym poziomie to żywotna potrzeba obu tak bliskich sobie krajów i narodów. Stanowi ona ważny element bezpieczeństwa europejskiego także tego budowanego zgodnie ze standardami ukształtowanymi porozumieniami z Schengen.

Dr Piotr Witkowski,
Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Administracji w Lublinie



6. FRONTEX - praktyczna realizacja
zasad dorobku prawnego Schengen w zakresie kontroli i ochrony granic UE
FRONTEX - Europejska Agencja Zarządzania Współpraca Operacyjna na Zewnętrznych Granicach Państw Członkowskich została ustanowiona na mocy Rozporządzenia Rady (WE) nr 2007/2004 z dnia 26 października 2004 r., rozwijającego przepisy dorobku Schengen. Europejska Agencja Graniczna mieści się w Warszawie, stolicy Państwa Członkowskiego, którego granica wschodnia jest jednocześnie zewnętrzną granicą Unii Europejskiej. Działalność oficjalną rozpoczęto dokładnie w rok po wejściu Polski do UE, za główny cel stawiając czuwanie nad przestrzeganiem ustanowionych wspólnych zasad odnośnie standardów procedur dotyczących kontroli zewnętrznych granic unijnych. Dla ich skutecznego wprowadzenia w życie niezbędna jest wzmożona koordynacja współpracy operacyjnej miedzy Państwami Członkowskimi w dziedzinie zarządzania zewnętrznymi granicami UE. Działalność FRONTEX-u ma zapewnić jednolity i wysoki poziom kontroli i ochrony, będący niezbędnym elementem swobody przepływu osób w obrębie Unii Europejskiej oraz podstawowym składnikiem przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości. Artykuł przedstawia historie realizacji założeń prowadzących do powstania FRONTEX-u od Układu z Schengen do chwili obecnej, z uwzględnieniem realizacji wspólnych zasad kontroli i ochrony na zewnętrznej granicy UE z Ukraina. Prezentuje argumenty przemawiające za wyborem Warszawy na siedzibę Europejskiej Agencji Granicznej, głównie o znaczeniu prawnym, geograficznym i zapleczu technicznym polskich służb celnych i granicznych. Artykuł opisuje strukturę działalności i organy FRONTEX-u, realizowane zadania wraz ze współpracą z innymi agencjami wspólnotowymi, co jest ilustrowane mapką. Celem autorki jest przedstawienie praktycznej realizacji zasad kontroli i ochrony, przewidzianej Układem z Schengen, europejskiej „przestrzeni bez granic", uwzględniając wschodnią granicę UE wraz z jej głównymi zagrożeniami, zwłaszcza przemytem i nielegalną migracją. Kwestie zabezpieczenia europejskiej przestrzeni wolności,bezpieczeństwa i sprawiedliwości zostały ukazane na przykładzie dążeń Polski do stania się pełnym beneficjentem dorobku prawnego Schengen.

Anna Szachon,
Szkoła Wyższa im. Bogdana Jańskiego



7. Stosunki polityczne polsko - ukraińskie. Stan obecny (2007) i scenariusze na przyszłość (do 2009)
Stan obecny stosunków politycznych pomiędzy Polską a Ukrainą jest określany przez potencjały obydwu krajów, poziom współpracy gospodarczej, układ sił politycznych wewnątrz każdego z tych krajów, priorytety polityczne i gospodarcze jakie rządy obydwu krajów stawiają przed sobą. Istotna sprawa w określeniu stanu obecnego stosunków polsko-ukraińskich jest odwołanie się do przeszłości (bliższej i dalszej), ale w tym wystąpieniu zagadnienie to będzie jedynie zasygnalizowane poprzez analizę zawartości treściowej pojęcia „partnerstwo strategiczne", które w ciągu ostatniej dekady służyło za syntetyczne określenie stosunków Polski i Ukrainy. Scenariusze dotyczące przyszłości wzajemnych relacji politycznych pomiędzy Polską i Ukrainą opierają się na analizie deklarowanych przez rządy obydwu państw celów
i przewidywaniu, które z nich i kiedy zostaną zrealizowane. Priorytety gospodarcze, które publicznie deklarują rządy obu krajów są zbieżne: zrównoważony rozwój gospodarczy uwzględniający kwestie opieki i pomocy społecznej (być może po stronie ukraińskiej częściej pojawia się pojęcie sprawiedliwości społecznej). Jeżeli chodzi o cele polityczne to występują różnice wynikające z odmiennego statusu obydwu krajów wewnątrz dwóch organizacji międzynarodowych, które najsilniej wpływają i będą wpływać na kształt polityki i zagranicznej i wewnętrznej Polski i Ukrainy.

Polska jest członkiem UE i NATO. Ukraina deklaruje chęć wstąpienia do UE, ale te deklaracje nie znajdują przychylności (satysfakcjonującej Ukrainę) ze strony Unii.
W perspektywie kilku najbliższych lat Ukraina nie będzie podejmowała prób wejścia do NATO. Obydwa kraje deklarują chęć partnerskich stosunków politycznych, dyplomatycznych i gospodarczych z Rosją. Dotychczasowy rozwój tych stosunków dowodzi, ze stosunki z Rosją nie są oceniane przez Polskę i przez Ukrainę jako w pełni satysfakcjonujące. Kryteria tej oceny są jednak różne w każdym z tych krajów.

Dr Hubert Laszkiewicz,
Instytut Historii KUL



8. Porozumienia miedzy Ukrainą i UE dotyczące ułatwienia wydawania

wiz oraz readmisji osób: możliwe konsekwencje dla stosunków

miedzy Ukrainą i Polską
Dnia 27 października 2006 roku w Helsinkach zostały parafowane Porozumienia między Ukrainą i UE dotyczące ułatwienia wydawania wiz oraz readmisji osób. Kolejnym krokiem w realizacji osiągniętych porozumień powinno być ich podpisanie i ratyfikacja. Ogólnie treść wskazanych porozumień jednoznacznie świadczy, że ich warunki dla Ukrainy są znacznie wygodniejsze niż treść analogicznych Porozumień UE z innymi krajami. Porozumienie o usprawnieniu systemu wizowego przewiduje ułatwienie trybu wydawania wiz dla poszczególnych kategorii obywateli, zmniejszenie czasu ich wydawania oraz ich wartości. Do tego 12 kategorii obywateli będzie otrzymywać wizy bezpłatnie. Zatwierdzenie takich warunków przedstawia się jako istotna liberalizacja systemu wizowego i będzie kolejnym krokiem w osiągnięciu celu, zatwierdzonego
w Porozumieniu - wprowadzenie systemu bezwizowego. W taki sposób, Porozumienie
o ułatwieniu wydawania wiz, uczyni łatwiejszym życie wielu ludzi, a także w znacznym stopniu zintensyfikuje rozwój stosunków kulturalnych, naukowych i ekonomicznych Ukrainy z UE. W projekcie Porozumienia, dotyczącego readmisji osób, przewidziano dwuletnie odroczenie postanowień, które dotyczą „przyjmowania i przekazywania" obywateli państw trzecich oraz osób bez obywatelstwa. W taki sposób rząd uzyskał tylko dwa lata na okres przejściowy dla tego procesu, co zrodziło uzasadnione obawy, dotyczące zwiększenia liczby nielegalnych migrantów, którzy kierować się będą do UE przez Ukrainę i zatrzymywać w Ukrainie na granicy z UE. Dlatego Ukraina może przekształcić się w swoisty „obszar buforowy" dla filtracji nielegalnych migrantów.
Z drugiej strony, bardzo ważne jest to, że do tekstu projektu Porozumienia o readmisji,

została dołączona deklaracja dotycząca przyznania Ukrainie pomocy technicznej

i finansowej dla jego realizacji oraz określenia tego kierunku jednym z priorytetowych we współpracy z Ukrainą. Do projektu Porozumienia o usprawnieniu systemu wizowego, zostały dołączone deklaracje Polski, Słowacji i Węgier o przystąpieniu do negocjacji z Ukrainą, dotyczących zawierania Umów o małym ruchu przygranicznym. Zawieranie takich dwustronnych umów, dotyczących systemu bezwizowego korzystne będzie dla mieszkańców terenów przygranicznych, sprzyjać będzie wymianie handlowej, wymianie kulturowej między przygranicznymi regionami Ukrainy

i przygranicznymi regionami sąsiadujących z Ukrainą krajów członkowskich UE,
a szczególnie z Polską.

Dr Volodymyr Motyl, LL.M., M.A.I.S.,
Katedra Prawa Ukrainskiego na Narodowym Uniwersytecie im. Ivana Franki we Lwowie


-----------------------------------------------------------------------------------------

Lublin 28.02-01.03.2007 r.