Biblioteka Uniwersytecka

   Zbiory kartograficzne, obejmujące zarówno mapy i atlasy dawne, jak i współczesne publikacje, były gromadzone w Bibliotece Uniwersyteckiej KUL od początku jej istnienia, czyli od 1918 r. Początkowo nie miały osobnego inwentarza, ani katalogu, przechowywano je w osobnej szafie w układzie rzeczowym. Pierwsze obiekty pochodziły z księgozbiorów prywatnych darczyńców Biblioteki, jak Piotr i Jerzy Moszyńscy, Franciszek Smolka, Roman Sanguszko, Stanisław Ptaszycki, Mieczysław Popławski, a także z tzw. egzemplarza obowiązkowego. Ich systematyczne opracowanie rozpoczęto w roku 1948. Sekcja Zbiorów Graficznych, Kartograficznych i Muzycznych, działająca w ramach Oddziału Zbiorów Specjalnych BU KUL gromadzi obecnie ponad 1300 atlasów i niemal 9000 map.

   Kolekcja dawnych map obejmuje dzieła najznakomitszych europejskich kartografów i sztycharzy XVI-XVIII w.: Sebastiana Münstera, Petrusa Bertiusa, Abrahama Orteliusa, Gerharda Kremera, zwanego Mercatorem, George'a Brauna i Franza Hogenberga, Matthiasa Quadusa,Johna Speeda, Matthäusa Seuttera, Nicolasa Sanson d'Abbeville, Daniela Friedricha Sotzmanna, Roberta de Vaugondy, Guillaume'a Delisle, Johanna Baptisty Homanna, Tobiasa Meyera, Tobiasa Lottera, Petera Schenka, Giovanniego Rizzi-Zannoniego i wielu innych. Polskich autorów XIX-wiecznych reprezentują w naszych m.in. Stanisław Staszic, Joachim Lelewel, Juliusz Kolberg, Wojciech Chrzanowski.

   Wśród map dawnych ze zbiorów Biblioteki na szczególną uwagę zasługują, m.in.: czteroczęściowy Plan kopalni i miasta Wieliczki Marcina Germana i Wilhelma Hondiusa (1645), Magni Ducatus Lithuaniae Tomasza Makowskiego (1650), czy rękopiśmienna Mappa dioeceseos Chelmensis et Belzensis... (1782), wykonana na zlecenie unickiego biskupa Maksymiliana Ryłły przez anonimowego kreślarza na podkładzie mapy Galicji i Lodomerii Josepha Liesganiga. Kolekcja map dawnych obejmuje wiele map różnych regionów Polski i świata, zgromadzonych także w atlasach (również sztucznych), np. W Cosmographii Sebastiana Münstera (1544), Fasciculus geographicus Matthiasa Quadusa (1608), Atlasie minor (1607, 1628) i Atlasie (1612) Mercatora.  

    Od 2007 roku dawne mapy są opracowywane w formacie MARC21 rekordu bibliograficznego dla dokumentu kartograficznego. Udostępniane są w Czytelni Zbiorów Specjalnych na zasadach wspólnych dla wszystkich zbiorów specjalnych naszej Biblioteki.

Tekst: Jadwiga Jaźwierska