Biblioteka Uniwersytecka

Konferencja naukowa w Lublinie

29-30 listopada 2018 r., miejsce spotkania: Biblioteka Uniwersytecka KUL, ul. Chopina 27

Polacy w Irkucku w XIX i XX wieku

(inicjator i prowadzący prof. Eugeniusz Niebelski, przewodniczący Komisji Historycznej PAN Oddział w Lublinie)

Organizatorzy:

Organizator główny: Komisja Historyczna PAN Oddział w Lublinie

Katedra Historii XIX Wieku (Instytut Historii KUL)

oraz Biblioteka Uniwersytecka KUL

Program sesji (jeszcze roboczy):

Wiek XIX – carskie czasy

Anna Brus (PAN Warszawa) – Irkuck w pamiętnikach i wspomnieniach polskich zesłańców XIX w.

Franciszek Nowiński (WSB Gdańsk) – Dom polski w Irkucku – życie codzienne rodziny Roszkowskich

Stanisław Wiech (UJK Kielce) – Wspomnienia Floriana Bogdanowicza z irkuckiego więzienia (II poł. XIX w.)

Zbigniew Wójcik (PAN Warszawa) – Zesłaniec 1863 r. Henryk Wohl i jego działalność w Irkucku

Elżbieta Kamińska (Muz. Warszawy) – Polacy zesłańcy w zakładach fotograficznych Irkucka w II poł. XIX w.

Barbara Jędrychowska (Uniwersytet Wr.) – „Irkuckie Wiadomości Gubernialne” o Polakach zesłańcach postyczniowych

Wiesław Caban (UJK Kielce) – Zesłańcy postyczniowi w perspektywicznych planach władz irkuckich

Emil Noiński (Warszawa) – O Syberii – prace Mariana Dubieckiego powstałe na osiedleniu w Irkucku w latach 1868-1874

Roland Prejs (KUL) – Początki Kościoła katolickiego w Irkucku w XIX w.

Jan Trynkowski (PAN Warszawa) – Niecodzienne losy ks. Ludwika Trynkowskiego

Eugeniusz Niebelski (KUL) – Duszpasterze irkuckiego kościoła w XIX w. (albo o Szwermickim)

Wiek XX – nowa rzeczywistość

Sergiusz Leończyk (UPH Siedlce) – Polskie kulturalno-oświatowe organizacje w Irkucku w latach 1917-1927

Władysław Masiarz (UP Kraków) – Walka Irkuckiej Gminy Katolickiej (Общины верующих) o utrzymanie Kościoła w latach 1917-1937

Albin Głowacki (UŁódzki) – Codzienność zesłańców polskich w obwodzie irkuckim 1940-1943

Roland Młynik (Warszawa) – Ojciec Ignacy Pawlus i odbudowa wspólnoty katolickiej na Syberii po „pieriestrojce”

Kamil Leśniak (Konsulat RP w Irkucku) – Polski konsulat w Irkucku – powołanie, pracownicy, cele

Bogusław Kosel (UBiałystok) – Powojenni zesłańcy z obszaru Litewskiej SRS w obwodzie irkuckim

Eugeniusz Wrzaszcz (Irkuck) – Potomkowie polskich zesłańców w Irkucku w XX w. – zarys problematyki i biogramów

Krzysztof Sadurski (Radom) – Kilka pokoleń rodu Sadurskich w Irkucku i na Syberii w XIX-XX w.

Eugeniusz Wrzaszcz (Irkuck) – Syberyjskie losy polskiej rodziny Wrzaszczów w XX w.

Michaił Rybałko (Irkuck) – Prasa irkucka o Polakach w XX wieku

Historycy i ich prace o Polakach na Syberii

Wiktoria Śliwowska (PAN Warszawa) – Rosyjski historyk Władimir Djakow o polskich zesłańcach XIX w.

Elżbieta Orman (PSB Kraków) – Polacy w Irkucku – portret zbiorowy wedle biogramów PSB

Imprezy towarzyszące

Wystawa nieznanych, archiwalnych fotografii (irkuckich) ze zbiorów specjalnych Biblioteki Uniwersyteckich KUL: „Widoki Irkucka i Syberii” z przełomu XIX-XX w.

Zbiór ponad 50 oryginalnych fotografii, prawdopodobnie nieznanych także w samym Irkucku, prezentujących Irkuck, widoki głównych gmachów i zaułków, także Angary, Bajkału, Tunguzów, Buriatów, rzek syberyjskich i miejsc oddalonych od Irkucka o 800-900 km.

TEMATYKA KONFERENCJI

Polacy na Syberii w wieku XIX i XX (zwłaszcza w XIX) ma sporą już literaturę, natomiast o „Polakach w Irkucku” w tamtych wiekach nikt wprost nie pisał, nikt z badaczy nie zorganizował wcześniej takiej konferencji. Rok 2018, rok polskiej niepodległości, niejako zobowiązuje do dyskusji i stworzenia publikacji o polskiej obecności w Irkucku, centrum Syberii Wschodniej, obecności zarówno przymusowej (zesłania, potem łagry), jak też dobrowolnej. Z tej obecności wynikły dla tamtego miasta, oczywiście bardziej w XIX wieku, także pozytywy (dostrzegana również przez niektórych historyków rosyjskich) – Polacy wnosili swoimi przeróżnymi działaniami powiew nowoczesności, przyczyniając się do jego rozwoju. Polska obecność w czasach Rosji Radzieckiej – to historie diametralnie odmienne, tragiczne, a zmiany po tzw. pierestrojce przyniosą odradzanie się tej polskości w różnych jego formach (kościelnej, organizacyjnej, oficjalnego polskiego państwowego przedstawicielstwa, zwłaszcza powrót do polskości rodzin i osób indywidualnych). Takie problemy pojawią się na konferencji, o tym będzie się dyskutować. A przygotowana następnie publikacja ukaże całą polską złożoną historię w Irkucku – dla zapoznania się z nią zarówno przez Polaków, jak syberyjskich Polonusów i wielonarodowej zbiorowości tego miasta.

(Eugeniusz Niebelski)

W sprawach organizacyjnych i merytorycznych prosimy o kontakt:

prof. dr hab. Eugeniusz Niebelski niebel[at]kul.pl

Małgorzata Augustyniuk (BU KUL) malgorzata.augustyniuk[at]kul.pl