Biblioteka Uniwersytecka KUL zainaugurowała swoją działalność

(wraz z nowo powstałym Uniwersytetem Lubelskim)

pod koniec roku 1918

    Pierwsze kilkadziesiąt lat rosnące zbiory musiały mieścić się w gmachu pobernardyńskim przy ul. Dolnej Panny Marii w Lublinie. Dopiero w roku 1949 Biblioteka została przeniesiona do budynku przy ul. Chopina 27, który dwukrotnie był poddawany adaptacjom dla potrzeb bibliotecznych. W latach 1960-1975 obiekt gruntownie zmodernizowano oraz rozbudowano. Kolejną rozbudowę rozpoczęto w roku 1998...

    Pierwsze zbiory dla powstającej Biblioteki zgromadzone zostały przez Polonię piotrogrodzką już w roku 1918. Niestety, tylko 26.000 woluminów (z 40.000!) dotarło do Lublina, i to dopiero w 1925 roku, w ramach akcji rewindykacji zbiorów polskich z ZSRR. Do wybuchu wojny we wrześniu 1939 roku zbiory Biblioteki powiększyły się do blisko 81.000 jednostek bibliotecznych.

    Bardzo dynamiczny rozwój Biblioteki datuje się od roku 1948. Podczas ważnej dyrektury o. Romualda Gustawa (1950-1976) Biblioteka, po przeniesieniu do nowej siedziby, uzyskała strukturę organizacyjną podobną do innych bibliotek uniwersyteckich. Gromadząc literaturę z zakresu dyscyplin naukowych reprezentowanych w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, stała się jednocześnie centralną biblioteką w Polsce w zakresie religioznawstwa, teologii i filozofii chrześcijańskiej. Jej zbiory wzrosły przez ten czas ponad ośmiokrotnie i osiągnęły na przełomie lat 1975/1976 niemal 700.000 jednostek (w tej liczbie było ponad 36,5 tysiąca starodruków). Biblioteka udostępniała wówczas 2.822 tytuły czasopism bieżących, w tym - 1.641 czasopism zagranicznych  [ 1 ]. Przez następne 22 lata (1976 - 1997, już za kadencji dyrektora Andrzeja Paluchowskiego), zbiory zostały niemalże podwojone (wzrosły o blisko 591.000 jednostek).

    W roku 1998 Uniwersytet obchodził 80-lecie działalności; był to jednocześnie jubileusz Biblioteki, istniejącej również od 1918 roku. "Integralną częścią uczelni jest Biblioteka Uniwersytecka KUL. Należy ona do najlepszych tego typu placówek w kraju. Jej księgozbiór, wraz ze zbiorami zgromadzonymi w 38 bibliotekach zakładowych, liczy prawie 2 miliony jednostek bibliotecznych" [ 2 ].

    Obecnie Biblioteka przeżywa kolejny etap swojego rozwoju: komputeryzacja zmienia jej wewnętrzną strukturę i ułatwia dostęp do zasobów, zaś rozbudowa zmienia architektoniczny wyraz jej gmachu, powiększając powierzchnię przechowywania zbiorów i ich udostępniania. Od jesieni roku 2006 czynna jest już Nowa Wypożyczalnia i Część Magazynowa.

     Zbiory udostępniane są w siedmiu czytelniach, w których łącznie przygotowane jest 310 miejsc dla czytelników (jeśli chcesz odwiedzić Bibliotekę, sprawdź jej lokalizację i godziny otwarcia). W poszczególnych czytelniach są w stałej dyspozycji odpowiednie księgozbiory podręczne. Czytelnie wyposażone są również w specjalistyczne katalogi i bazy danych.


Bibliografia:
1. Encyklopedia Katolicka, t. 2, Lublin 1976, szp. 509
2. Jadwiga Michalczyk, Najstarsza uczelnia Lublina, Forum Akademickie
    (ogólnopolski miesięcznik informacyjno-publicystyczny), 5/1998


 

[rok 2000] Maria Trojanowska, Lublin: Charakterystyka lubelskich zasobów archiwalnych, ważniejszych zbiorów bibliotecznych i muzealnych, Niemiecki Instytut Historyczny w Warszawie, Biuletyn nr 7, Warszawa 2000.

    Biblioteka Uniwersytecka KUL: gromadzenie jej zbiorów zapoczątkowała Polonia Piotrogrodzka jeszcze przed formalnym powołaniem Uniwersytetu: w połowie 1918 roku zebrano tam 40 tysięcy woluminów. Faktycznie zainaugurowała działalność wraz z nim w listopadzie tego roku. Na koniec października 1999 roku zbiory Biblioteki Głównej i podległych jej 27 bibliotek zakładowych liczyły ponad 1.667 tysięcy jednostek bibliotecznych (4.921 rękopisów, 137 inkunabułów, 50.178 starych druków, 9.472 albumów, 1.157 atlasów, 5.579 map, 10.996 nut, 15.488 grafik, ponad 1.198.000 tomów druków zwartych i ponad 370 tysięcy czasopism 35.700 tytułów). Cechą wyróżniającą jest posiadanie bardzo bogatych zbiorów wydawnictw obcych, pochodzących z USA, Kanady, krajów zachodnioeuropejskich i innych. Prawo egzemplarza obowiązkowego uzyskała dopiero w 1997 roku. Gromadzi piśmiennictwo głównie z zakresu religiologii, teologii, prawa kanonicznego, filozofii, nauk humanistycznych, prawnych i społeczno-ekonomicznych, publikacje o charakterze informacyjno-naukowym (encyklopedie, słowniki, bibliografie, biografie, wydawnictwa źródłowe) oraz czasopisma naukowe polskie (2.500 tytułów na bieżąco uzupełnianych) i obce (aktualnie uzupełnianych 3.000 tytułów) z zakresu dyscyplin leżących w profilu tej uczelni. Biblioteka przejmuje też księgozbiory wybitnych uczonych pracowników i przyjaciół KUL, między innymi ks. prof. Mieczysława Żywczyńskiego, prof. Władysława Tatarkiewicza, prof. Józefa De Smeta z Leuven. Posiada cenne zbiory starodruków (w tym unikatowe w skali krajowej) - przede wszystkim z teologii, literatury, historii. Powiększa również stale, głównie w drodze darowizn, zbiory źródeł rękopiśmiennych do badań historycznych i literaturoznawczych. Warto tu wspomnieć, że w latach 1988 - 1992 Biblioteka otrzymała Archiwum Armii Krajowej Obwodu Lubartów i Archiwum Armii Krajowej Podokręgu Rzeszów z lat 1944 - 1945. W Bibliotece są gromadzone także polskie wydawnictwa emigracyjne (druki zwarte i czasopisma), zaś ich zbiór należy do największych w kraju. Biblioteka KUL dysponuje kilkoma czytelniami i różnorodnymi katalogami. Wszystkie nabytki od 1995 roku są skomputeryzowane w systemie VTLS (do roku 2000 opracowano 58.597 rekordów bibliograficznych, 127.433 rekordów egzemplarza i 62.314 haseł Centralnego Katalogu Haseł Wzorcowych).



Bibliografia (wybrane pozycje):

- Biblioteka Uniwersytecka Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego 1918-1970, [w:] ABMK t. 23, 1971, s. 3-212;
Katalog obcojęzycznych czasopism i wydawnictw zbiorowych Biblioteki Uniwersyteckiej KUL, tamże t. 17, 1968, s. 29-176, t. 19, 1969, s. 81-212, t. 21, 1970, s. 55-170, t. 24, 1972, s. 95-172 oraz Uzupełnienia do tytułów opublikowanych, cz. 1: A-N, tamże t. 35, 1977, s. 29-130, cz. 2: O-Z, tamże t. 36, 1978, s. 143-210;
- M. Kunowska, Katalog inkunabułów Biblioteki Uniwersyteckiej KUL, tamże t. 36, 1978, s. 105-142;
H. Mańkowska, Katalog dokumentów Biblioteki Uniwersyteckiej KUL, tamże t. 17, 1968, s. 5-28 (59 dokumentów z lat 1371-1793 i 12 z lat 1798-1939);
- H. Mańkowska, Katalog ofiarowanych rękopisów [przez ks. Bronisława Ussasa], tamże t. 39, 1979, s. 63-126 (dotyczą głównie historii Kościoła katolickiego w XIX i pierwszej połowie XX w. w Królestwie Polskim i Cesarstwie Rosyjskim);
H. Mańkowska, Rękopisy z Archiwum Filomatów w BU KUL. Katalog, tamże t. 47, 1983, s. 107-174;
- H. I. Szumił, W służbie nauki polskiej Biblioteka Uniwersytecka Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (1968-1993), tamże t. 63, 1994, s. 371-389;
- H. Ziółek, Biblioteka Główna KUL. Archiwum Jana Steckiego. (Katalog rękopisów) [żył 1871-1954, minister spraw zagranicznych w rządach Rady Regencyjnej, przywódca Stronnictwa Chrześcijańsko-Narodowego], tamże t. 57, 1988, s. 331-447.
 

 

Czytelnia Główna i Czytelnia Teologiczno-Filozoficzna
  Księgozbiór podręczny obejmuje encyklopedie, słowniki i bibliografie ogólne, podstawową literaturę metodologiczną, informacyjną i podręcznikową, a także niektóre podstawowe wydawnictwa źródłowe z zakresu dyscyplin, reprezentowanych w zbiorach bibliotecznych.
  W Czytelni udostępnia się większość zbiorów bibliotecznych, w tym również dawniejsze roczniki czasopism (z wyjątkiem czasopism wielkoformatowych, np. "Kurier Lubelski", V-0409).


 

Informatorium
  Księgozbiór podręczny obejmuje podstawowe bibliografie i kompendia informacyjne; w Informatorium można skorzystać z zasobów elektronicznych oraz Internetu, a także uzyskać informacje o zasobie bibliotecznym, sposobach wyszukiwania i korzystania z materiałów tradycyjnych oraz baz danych


 

Czytelnia Zbiorów Specjalnych ( dawniej: Czytelnia Starych Druków)

W Czytelni Zbiorów Specjalnych udostępniane są: rękopisy, stare druki, zbiory graficzne, kartograficzne i muzyczne.

W Czytelni dostępny jest również księgozbiór podręczny obejmujący drukowane katalogi zbiorów rękopiśmiennych i starodrucznych bibliotek polskich i obcych; opracowania dotyczące rozwoju pisma, druku, grafiki, kartografii, historii książki rękopiśmiennej i drukowanej, papiernictwa, historii grafiki i kartografii; monografie dotyczące niektórych rękopisów, starych druków, map i atlasów lub ich zespołów; reprinty znanych zabytków rękopiśmiennych i drukowanych .

 

Czytelnia dysponuje księgozbiorem historycznym - składają się nań edycje źródeł do historii Polski, najważniejsze opracowania z nauk pomocniczych historii, bibliografie, encyklopedie, słowniki oraz ważniejsze polskie czasopisma historyczne.
Zgromadzone są tutaj również wydawnictwa typu albumowego, zawierające reprodukcje dzieł sztuki.


 

 

Nową Wypożyczalnię, uruchomioną we wrześniu 2006 r., pokazujemy na osobnej stronie

 

 

Autor: Jan Wasilewski
Ostatnia aktualizacja: 19.08.2021, godz. 09:22 - Małgorzata Augustyniuk