Katedra Teorii Poznania powstała z przekształcenia Katedry Metafizyki Szczegółowej (czyli tzw. I Katedry Metafizyki, w odróżnieniu od II Katedry Metafizyki, którą była Katedra Metafizyki Ogólnej). W 1969 r. kierownictwo Katedry Metafizyki Szczegółowej objął prof. dr hab. Antoni B. Stępień, a w 1970 r. Katedrę Metafizyki Szczegółowej przemianowano na Katedrę Teorii Poznania. Katedrą tą kierował prof. Antoni B. Stępień. Po jego przejściu na emeryturę w 2002 r. kierownikiem Katedry Teorii Poznania został prof. dr hab. Stanisław Judycki (zatrudniony w Katedrze od 1983 r.). W 2010 r. prof. Judycki odszedł na Uniwersytet Gdański, a kierownictwo Katedry objął dr hab. Jacek Wojtysiak (prof. – od 2015 r.), zatrudniony w Katedrze od 1993 r. Obecnie w Katedrze Teorii Poznania pracują także: prof. Paweł Kawalec (wcześniej kierownik Katedry Metodologii Filozofii), prof. Anna Kawalec (wcześniej w Katedrze Teorii Kultury i Sztuki Instytutu Kulturoznawstwa), dr Piotr Lipski (wcześniej w Katedrze Metodologii Filozofii), dr Ewa Odoj, dr Błażej Gębura. W Katedrze byli zatrudnieni także: prof. Henryk Kiereś (1982-1996, później kierownik Katedry Filozofii Sztuki, obecnie na emeryturze), dr Kazimierz Krajewski (1979-1983, później Katedra Etyki, obecnie na emeryturze), prof. Arkadiusz Gut (1996-2019, obecnie UMK), mgr Roman Schmidt (2003-2008, obecnie trapista).
 
Aktualnie pracownicy Katedry Teorii Poznania prowadzą następujące rodzaje zajęć dla studentów: wykład z wprowadzenia do filozofii; wykłady kursoryczne i monograficzne oraz ćwiczenia i konwersatoria (na wszystkich stopniach studiów, w języku polskim i angielskim) z teorii poznania (epistemologii), metodologii filozofii oraz dyscyplin pokrewnych; przy Katedrze prowadzone jest też seminarium doktorskie. Pracownicy Katedry publikują w zakresie teorii poznania, metodologii nauk i filozofii, logiki filozoficznej, filozofii umysłu i języka, metafizyki, filozofii religii i teologii naturalnej, estetyki i filozofii kultury, antropologii filozoficznej i kulturowej, dydaktyki filozofii. Zajmują się też popularyzacją filozofii.
 
Po reorganizacji w 2016 r. w skład Katedry Poznania weszli pracownicy Katedry Metodologii Filozofii (założonej i kierowanej do emerytury przez ks. prof. Józefa Herbuta): prof. Paweł Kawalec (kierownik), dr Rafał Wierzchosławski (wieloletni pracownik KUL, obecnie SWPS w Poznaniu) oraz dr Piotr Lipski.
 
Z Katedrą Teorii Poznania związana była filmologia, nie tylko merytorycznie, ale i organizacyjnie. W roku akademickim 1966/1967, z inicjatywy prof. A. B. Stępnia, ukonstytuowało się Koło Filmologicznie Studentów KUL, którego był on wieloletnim kuratorem (do grudnia 1983 r.). W ramach Koła zorganizowano dwie sekcje: Dyskusyjny Klub Filmowy (był to pierwszy Akademicki Dyskusyjny Klub Filmowy zarejestrowany w Federacji Klubów Dyskusyjnych) oraz Amatorski Klub Filmowy, który prowadził kursy operatorskie i próbował sił w filmowej rejestracji ważniejszych wydarzeń uniwersyteckich.
 
Działalność naukowa i dydaktyczna prof. Antoniego B. Stępnia (ur. 1931) dotyczyła ogólnej teorii poznania (O metodzie teorii poznania. Rozważania wstępne, Lublin: TN KUL, 1966; Teoria poznania. Zarys kursu uniwersyteckiego, Lublin 1971), estetyki (Propedeutyka estetyki, Warszawa: ATK 1975, Lublin 1986), syntez podstawowej problematyki filozoficznej (Wprowadzenie do metafizyki, Kraków: Znak 1964; Wstęp do filozofii, Lublin: TN KUL 1976 - wielokrotnie wznawiany; Elementy filozofii, Lublin: RW KUL 1980), filozofii współczesnej (Wobec filozofii marksistowskiej. Polskie doświadczenia, redakcja, Rzym: Polski Instytut Kultury Chrześcijańskiej 1987; Oblicza dialogu. Z dziejów i teorii dialogu: chrześcijanie - marksiści w Polsce, redakcja, Lublin: RW KUL 1992). Artykuły i wykłady prof. A. B. Stępnia dotyczące różnych dziedzin i zagadnień filozoficznych zebrane są w: A. B. Stępień, Studia i szkice filozoficzne, t.1, Lublin: RW KUL 1999; Studia i szkice filozoficzne, t. 2, Lublin RW KUL 2001; Punkt wyjścia w filozofii; Teorie relacji: filozoficzne i logiczna, Lublin: TN KUL 2005. Pod kierunkiem prof. A.B. Stępnia zostały napisane 54 prace magisterskie i był on promotorem 13 rozpraw doktorskich.
 
Główne obszary aktywności naukowej prof. Stanisława Judyckiego (ur. 1954) dotyczą dziejów filozofii XX w., a w szczególności dziejów fenomenologii (Intersubiektywność i czas. Przyczynek do dyskusji nad późną fazą poglądów Edmunda Husserla, Lublin: TN KUL 1990), współczesnej filozofii umysłu (Umysł i synteza. Argument przeciwko naturalistycznym teoriom umysłu, Lublin: RW KUL 1995), zagadnień metafizycznych (Świadomość i pamięć. Uzasadnienie dualizmu antropologicznego), problematyki ogólnej epistemologii (m.in. Epistemologia XX wieku: przegląd stanowisk, w: "Roczniki Filozoficzne" 46/47(1998/1999, s. 6-66) oraz teologii filozoficznej (m.in. Samoświadomość i unikalność osób ludzkich, w: P. Gutowski, P. Gut, (red.), Z dziejów filozoficznej refleksji nad człowiekiem, Lublin: Wydawnictwo KUL 2007, s. 409-429; Filozofia i chrystologia - w druku). Prof. S. Judycki przetłumaczył różne teksty filozoficzne z języków niemieckiego i angielskiego. Pod jego kierunkiem napisano dotąd 29 prac magisterskich oraz był promotorem jednej rozprawy doktorskiej. Obecnie prof. Judycki kieruje Katedrą metafizyki i Filozofii Religii UG.
 
Dr hab. Arkadiusz Gut (ur. 1970) zajmuje się historią filozofii współczesnej, a w szczególności związkami pomiędzy tzw. filozofią kontynentalną a filozofią analityczną (Gottlob Frege i problemy filozofii współczesnej, Lublin: Wydawnictwo KUL 2005), zagadnieniami z zakresu teorii poznania (m.in. Sąd egzystencjalny i poznanie istnienia, w: "Roczniki Filozoficzne", 44(1996), z.1, s. 61-78), problematyką metafizyczną (m.in. Fregego krytyka dowodu ontologicznego, w: "Analiza i Egzystencja" 1(2005), s. 31-62) oraz problematyką filozofii języka i filozofii umysłu (rozprawa habilitacyjna). Obecnie prof. Gut zajmuje się także badaniami z zakresu kognitywistyki (współinicjując ten kierunek studiów na KUL-u i zdobywając dodatkowo doktorat w zakresie psychologii) oraz relacjami między kulturami (ze szczególnym uwzględnieniem stosunku kultury chińskiej do kultury zachodniej). Aktualnie prof. Gut pracuje na UMK.
 
 
 

Autor: Stanisław Judycki
Ostatnia aktualizacja: 09.09.2020, godz. 12:11 - Andrzej Zykubek