Słowo Rektora KUL
z okazji wręczenia Medalu za Zasługi dla KUL
ks. prof. Stanisławowi Janeczkowi
18 listopada 2019 r.

Medal za Zasługi dla KUL jest przyznawany dla osób lub instytucji wybitnie zasłużonych dla naszego Uniwersytetu. Jest to najwyższe odznaczenie, jakie Uczelnia może przyznać swoim profesorom. Osoby, którym nadaje się tę godność, winny odznaczać się ofiarnością na rzecz Uniwersytetu, być oddanym swojej Alma Mater, a tym samym realizować dewizę obraną przez założyciela Uczelni – Deo et Patriae. Medal przyznawany jest osobom, które zyskały w społecznym odbiorze miano Człowieka Uniwersytetu, Człowieka Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II.
Aby być Człowiekiem Uniwersytetu, trzeba spełniać trzy warunki: zewnętrzny – socjologiczny; merytoryczny – posiadanych kompetencji i realnych osiągnięć; wewnętrzny – psychologiczny.
Pierwszy z nich został w przypadku Księdza Profesora Stanisława Janeczka spełniony przez sam fakt, że spotykamy się dzisiaj na uroczystości wręczenia mu Medalu za Zasługi dla KUL. Oznacza to, że społeczność akademicka reprezentowana przez Senat KUL i Radę Wydziału Filozofii KUL potwierdziły jego społeczną pozycję jako osoby wybitnie zasłużonej dla KUL.
Spełnienie drugiego warunku zostanie szczegółowo omówione w laudacji. Dlatego skupię się na warunku trzecim; na pokazaniu przymiotów Człowieka Uniwersytetu w osobie Księdza Profesora Stanisława Janeczka.
Człowiek Uniwersytetu to osobowość znajdująca wyraz w uniwersytetotwórczych postawach, których nie da się zadekretować regulacjami prawnymi ani wymusić. Cechuje go zatem ofiarność, oddanie i identyfikowanie się z uniwersytetem. Bez takich ludzi uniwersytet być może będzie trwać, ale będzie pozbawiony wewnętrznej żywotności i dynamizmu. Ludzie tacy są szczególnie potrzebni w czasach radykalnych zmian, którym podlega uniwersytecka rzeczywistość, a na takie czasy przypada najbardziej znacząca działalność Księdza Profesora Stanisława Janeczka. Są to czasy przełomu ustrojowego w Polsce i przełomu na uczelniach wyższych, odejścia od dawnej mentalności i funkcjonowania w nowej, konkurencyjnej rzeczywistości zmienionych ram prawnych, rankingów i ewaluacji, a także spadającej liczby studentów. Potrzeba ogromniej wyobraźni i dalekowzroczności, elastyczności i kreatywności, żeby w tych czasach mądrze decydować i współdecydować. Potrzeba otwartości i rozumienia, na czym polega uprawianie nauki, kształcenie studentów i misja uniwersytetu, żeby podejmować działania pozwalające mu przetrwać i rozwijać się w stale zmieniających się warunkach. Potrzeba stałego punktu odniesienia i własnej wizji uniwersytetu, żeby nie poddać się jedynie zewnętrznym wymogom i naciskom, lecz konsekwentnie realizować trwałe idee i wartości. Ksiądz Profesor wszystkie te postawy uosabiał jako wieloletni członek Senatu KUL, prodziekan i dziekan Wydziału Filozofii, a także jako jego wieloletni profesor.

Człowiek Uniwersytetu łączy w sobie uniwersalizm Człowieka Nauki i partykularyzm konkretnego środowiska, konkretnego uniwersytetu. Jest Człowiekiem Uniwersytetu realizującym się jako człowiek konkretnego uniwersytetu. Ksiądz Profesor Stanisław Janeczek jest Człowiekiem KUL, stąd jego postawa jest wyznaczona dążeniem do połączenia uniwersyteckości z katolickością, służby nauce ze służbą Kościołowi. Harmonijnie łączy pracę i wartości realizowane przez uczonego z pracą i wartościami kluczowymi dla kapłana, i właśnie to połączenie stanowi ważny i wyróżniający go rys. Zostało wzorcowo zrealizowane w nagrodzonej Laurem Uniwersyteckim KUL, serii kompendiów do podstawowych subdyscyplin filozoficznych, Dydaktyka Filozofii, której jest pomysłodawcą, koncepcyjnym twórcą i głównym redaktorem. Realizowane są w niej najwyższa naukowa rzetelność, dążenie do obiektywizacji i przedstawienia aktualnego stanu badań poprzez zaproszenie do przygotowania tekstów najlepszych specjalistów z różnych ośrodków naukowych w Polsce i za granicą, a także chęć służenia Kościołowi poprzez dostarczenie nauczycielom akademickim i studentom uczelni katolickich oraz seminariów duchownych punktu odniesienia dla kształcenia. Tą samą chęcią podyktowane jest pełnienie przez Księdza Profesora przez wiele lat funkcji przewodniczącego Sekcji Filozoficznej Wykładowców Filozofii Uczelni Katolickich w Polsce przy Konferencji Episkopatu Polski.
Człowiek Uniwersytetu, Człowiek KUL odznacza się swoistym patriotyzmem, realizującym się w kilku tworzących całość aspektach; są to patriotyzm własnego Uniwersytetu i jego historii, patriotyzm Kościoła i jego intelektualnej tradycji oraz patriotyzm Ojczyzny i jej dziejów. Ten wielowymiarowy patriotyzm realizuje Ksiądz Profesor Stanisław Janeczek jako znakomity historyk filozofii w swoich badaniach, publikacjach i nauczaniu, poświęconych dziejom środowiska filozoficznego KUL, w edycjach dedykowanych założycielowi KUL ks. Idziemu Radziszewskiemu, w pracach z zakresu historii filozofii nowożytnej, szczególnie na temat oświecenia chrześcijańskiego oraz dziejów kształcenia i szkolnictwa kościelnego, w publikacjach poświęconych polskiej kulturze intelektualnej. Odważnie, ale w sposób wyważony podejmuje w nich także, z pozycji chrześcijańskiej, zagadnienia światopoglądowe.
W Preambule do Statutu KUL, przyjętego w tym roku w rzeczywistości nowej ustawy o szkolnictwie wyższym i nauce, obowiązującego od 1 października br., zawarliśmy słowa: „Dumni ze swojego dziedzictwa, przyjmujemy posłanie naszego Profesora Świętego Jana Pawła II z 9 czerwca 1987 r.: "Uniwersytecie! Służ Prawdzie! Jeśli służysz Prawdzie – służysz Wolności. Wyzwalaniu człowieka i Narodu. Służysz Życiu!"”. Jako zobowiązanie traktujemy również słowa papieża Franciszka wypowiedziane do delegacji Uniwersytetu 25 kwietnia 2018 r.: „Zachęcam was, abyście kontynuowali dobrą tradycję poszukiwania więzi łączących wiarę i rozum, a równocześnie, byście odkrywali nowe metody zgłębiania nauk humanistycznych i przyrodniczych, aby coraz lepiej odpowiadać na wyzwania, jakie współczesny świat stawia przed człowiekiem i społecznościami”.
Ksiądz Profesor Stanisław Janeczek te centralne dla misji KUL idee realizuje w stopniu najwyższym.