The Repository collects scientific achievements of employees and doctoral students of the John Paul II Catholic University of Lublin. The purpose of the repository is dissemination of the scientific achievements of the John Paul II Catholic University of Lublin, promoting conducted scientific research and supporting didactic activities. The repository collects, stores and shares digital documents in the form of books, scientific articles, scientific journals, conference materials, didactic materials etc.
Communities in ReKUL
Biblioteka Uniwersytecka KUL / The University Library of the Catholic University of Lublin Czasopisma naukowe KUL / Scientific journals of the Catholic University of Lublin Czasopisma naukowe Towarzystwo Naukowe KUL Edukacja osób z niepełnosprawnościami Karol Wojtyła / Jan Paweł II Projekty krajowe i międzynarodowe KUL Rozprawy doktorskie / PhD Theses Szkoła Języka i Kultury Polskiej / The School of Polish Language and Culture Wydawnictwo KUL / The Publishing House of the Catholic University of Lublin Wydział Filozofii / Faculty of Philosophy Wydział Medyczny / Faculty of Medicine Wydział Nauk Humanistycznych / Faculty of Humanities Wydział Nauk Przyrodniczych i Technicznych / Faculty of Natural and Technical Sciences Wydział Nauk Społecznych / Faculty of Social Sciences Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji / Faculty of Law, Canon Law and Administration Wydział Teologii / Faculty of Theology
Recent Submissions
Item
Wincenty Pol i ks. Karol Antoniewicz – wspólnota ducha i twórczości
(Wydawnictwo KUL, 2018) Leszczyńska, Bożena
Wincenty Pol i ks. Karol Antoniewicz urodzili się w tym samym – 1807 roku. Pol bardzo cenił ks. Antoniewicza i innych polskich Ormian za ich pracę dla ojczyzny, za to, że wprowadzają polski język, polskie zwyczaje i wiarę katolicką. Podobnie, jak K. Antoniewicz, W. Pol brał udział w powstaniu listopadowym, podobnie też uczestniczył w dramatycznych wydarzeniach związanych z rabacją galicyjską, czy pożarem Krakowa w 1850 roku. Obu poetów łączy umiłowanie ojczystej przyrody, piękno polskiego patriotyzmu i przekonanie, że u źródeł tożsamości narodu leży wspólnota wiary i tradycja języka. Obaj swe pierwsze utwory publikowali we Lwowie. Ich poezja służyła „ku pokrzepieniu serc”. Obaj poeci często odwołują się do tradycji modlitewnej. Ich twórczość przeniknięta jest prostotą. Franciszek Wężyk pisał o W. Polu, że jest to pełen talentu pisarz, który z pięknymi zdolnościami łączy złote serce: „Myśl jego to iskry z niebios, a dźwięk wyrazów − muzyka”. Słowa te doskonale pasują także do osoby ks. Antoniewicza, poety którego również warto przypomnieć. Obaj w głębi nocy cierpienia, dzięki swej głębokiej wierze w Bożą Opatrzność, zachowali godność i pogodę ducha.
Wincenty Pol and Fr. Karol Antoniewicz were born in the same – 1807 year. Pol admired Fr. Antoniewicz and other Polish Armenians for their work for the good of the homeland, for introducing the Polish language, Polish customs, and the Catholic faith. Just as Fr. Antoniewicz had, W. Pol participated in the November Uprising, as well as participated in the dramatic events of the Galician Slaughter of 1846 and the Kraków fire in 1850. At that time, they must have met in person, too. Both poets connected the love of their homeland’s nature with the beauty of Polish patriotism, and had the conviction that the community of faith and language were sources of the nation’s identity. Both published their first writings in Lwów. Their poetry served to invigorate hearts. Both frequently referred to the tradition of prayer. Their activity was suffused by a simplicity. Franciszek Wężyk wrote that Pol was a talented writer, who combined beautiful abilities with a gold heart: „His thoughts are as sparks from heaven, and the sound of words - music”. These words also fit beautifully to the figure of Fr. Antoniewicz, a poet who is also worth remembering. Both, thanks to their deep faith in God’s Providence, retained their dignity and serenity in the deep night of suffering.
Item
Anioł i syn – językowy portret Stanisława Witkiewicza-ojca
(Wydawnictwo KUL, 2018) Majewska-Wójcik, Anna Magdalena
W artykule Autorka prezentuje Stanisława Witkiewicza w jednej z jego prywatnych ról – w roli ojca. Pokazuje, jakie relacje łączyły ojca z jedynym synem – Stanisławem Ignacym, jak układały się stosunki pomiędzy tymi dwiema wybitnymi osobowościami, jak postrzegany był Witkacy przez ojca oraz jakimi priorytetami kierował się ojciec w wychowaniu jedynaka. Na podstawie korpusu listów do syna oraz innej korespondencji familijnej Autorka szkicuje portret Witkiewicza-ojca. Artykuł stanowi kontynuację tematu zapoczątkowanego przez Małgorzatę Król, dotyczącego ojców: Wincentego Pola i Gustawa Zielińskiego.
In the article the Stanisław Witkewicz`s figure is presented from the perspective of one of his private roles – the father role. The items discussed in the paper concern relations between the father and the only son Stanisław Ignacy, what way Witkacy the son was perceived by the father, and what were Witkewicz`s priority parental rules which he was governed by in his only child`s upbringing. The analysis are made on the grounds of the letters from Witkiewicz to his son and another family correspondence, and the article is the continuation of the subject originated by Małgorzata Król who has studied the personas of Wincenty Pol and Gustaw Zieliński in such a context.
Item
Henryk Sienkiewicz i jego rodzina w świetle korespondencji prywatnej
(Wydawnictwo KUL, 2018) Mariak, Leonarda
Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie jakim człowiekiem prywatnie był Sienkiewicz oraz jakie relacje łączyły go z członkami najbliższej rodziny. Podstawą analizy są wybrane cechy językowe (zwłaszcza formy adresatywne i leksyka nacechowana) oraz treść listów prywatnych H. Sienkiewicza. Ekscerpcja materiału objęła korpus ponad 600 listów pisanych w ciągu prawie 40 lat do sześciorga członków najbliższej rodziny. Ze względu na adresatów korespondencji i poruszaną w niej problematykę najwięcej miejsca poświecono relacjom małżeńskim i rodzicielskim. W toku badań ujawniono wiele istotnych, ciekawych szczegółów z wciąż jeszcze słabo poznanego życia prywatnego, uczuciowego Sienkiewicza.
The aim of the article is an attempt to answer the question of what kind of person Sienkiewicz was privately and what relations he had with the immediate family. The analysis is based on selected linguistic features (especially formative and lexical) and the content of H. Sienkiewicz’s private letters. The selection of the material encompasses more than 600 letters written in nearly 40 years to six immediate family members. Because of the addressees of the correspondence and the issues involved, most focus is placed on the marriage and parental relations. The research revealed many important, interesting details from Sienkiewicz’s still little-known private and emotional life.
Item
Dobrodziej – mistrz – profesor. Wincenty Pol w świetle listów doń skierowanych
(Wydawnictwo KUL, 2018) Nowak-Barcińska, Małgorzata
Przedmiotem uwagi autorki są określenia Wincentego Pola wydobyte z przesłanej doń korespondencji. Bliżej przygląda się formom: dobrodziej, profesor, mistrz, wieszcz, ziomek. Korpus badań stanowiły listy (ogółem 98) skierowane do Wincentego Pola przez różnych nadawców w latach 18301872 zamieszczone przez Zbigniewa Sudolskiego w zbiorze: Listy z ziemi naszej. Korespondencja Wincentego Pola z lat 1826-1872 (s. 545-657). W zwrotach adresatywnych Wincenty Pol ukazywany jest m.in. jako ojciec narodu i wieszcz, twórca wielbiony czy wręcz ubóstwiany, szanowany profesor, potwierdzają one tezę Sudolskiego nt. istotnej roli twórcy Mohorta w „kształtowaniu kultury swoich czasów” (LZN, s. 546). Analizowane wyrażenia poświadczają zarazem bogactwo współczesnej Polowi etykiety. Człon podstawowy zwrotu adresatywnego wzbogacają liczne określenia towarzyszące, które powodują, że adresatywy z listów do Pola umieszczone na skali stopniowalnej grzeczności – są bardzo grzeczne. Jak się wydaje, często formuły te są próbą pogodzenia konwencji – pisania wedle zwyczaju – i szczerego uczucia nadawcy – pisania wedle serca.
The author of the article researches how Wincenty Pol was described in the letters he was sent to. The research corpus contained 98 letters addressed to Pol by a variety of senders, compiled by Zbigniew Sudolski in an anthology: Letters from our Land. Wincenty Pol’s Epistolography, 1826-1872. Of particular interest are the statistically significant forms of address: patron, professor, master, prophet, kin. The forms used for addressing Wincenty Pol depict him as e.g.: father of the nation and a prophet; an adored – if not worshipped – and respected professor. These forms confirm Suchodolski’s claim about the vital role of the author of Mohort in “shaping the culture of his times”. At same time, the expressions under analysis are a testimony of the rich language etiquette of the time.
Item
Romantyczny dyskurs o modelu rodziny w “Czasach Wincentego Pola”
(Wydawnictwo KUL, 2018) Półchłopek, Tadeusz
Programowo sytuując się na marginesie ograniczonego życia politycznego, imperatyw zbudowania świata dookoła swoich ideałów romantycy przenieśli w jedyną możliwą sferę – kulturę. Pisarze postulowali reedukację kobiet, potępiali kult małżeństw zawieranych wyłącznie ze względów materialnych, żądali demokratyzacji modelu rodziny, tworzyli wzorzec matki i obywatelki zdolnej do miłości i poświęcenia. Taka strategia była oczekiwaniem na czas, gdy mechanizmy rozwojowe jednostki i społeczeństw ujawnią antropocentryczny horyzont aksjologiczny, który stanie się nową opoką tożsamości.
Having different programmes and placing themselves on the margin of the reduced political life, romantics moved the imperative of building the world around their ideals into the only possible sphere – culture. Writers called for the remedial teaching of women, condemned the worship of marriages entered solely for financial reasons, demanded the democratization of the model of a family, created the standard of a mother and a gifted citizen capable of love and dedication. Such a strategy was expected on time when developmental mechanisms of the individual and societies reveal anthropocentric axiological horizons which would become a new bedrock to the identity.
Item
Duchowni w korespondencji Wincentego Pola
(Wydawnictwo KUL, 2018) Toruń, Włodzimierz
Powyższy szkic Duchowni w korespondencji Wincentego Pola poświęcony jest powiązaniom Pola z duchowieństwem różnych rytów chrześcijańskich. W pracy ograniczono się tylko do tych przykładów, które znalazły widoczne potwierdzenie w epistolografii autora Mohorta. Poeta znany ze swej otwartości i ekumenicznej postawy utrzymywał kontakty z kapłanami innych od siebie wyznań. Żar młodzieńczej przyjaźni, braterstwo wspólnie przelanej krwi w Powstaniu Listopadowym, były najtrwalszymi więzami łączącymi Pola z patriotycznie usposobionymi duchownymi. O łączności poety z duchownymi decydowały także wspólne zainteresowania w dziedzinie życia naukowego, literackiego, kulturalnego, społecznego i kościelnego.
The above sketch The clergy in Wincenty Pol’s correspondence is devoted to Pol’s connections with the clergy of different Christian rites. The work was limited to only those examples that fund confimation in the epistolographie author of Mohort. The poet, know for his openness and ecumenical attitudes, kept in touch with the priests of other denominations. The warmth of youthful friendship, the fraternity of bloodhed together in the November Uprising, were the most durable bonds between Poles and patriotically disposed clergy. The poet’s connections with the clergy also determined common interests in the fields of scientific, literary, cultural, social and eccesial life.
Item
[…] Ja nie wykładam tutaj estetyki. Wincenty Pol a sztuki plastyczne
(Wydawnictwo KUL, 2018) Zaremba, Magdalena
Biorąc pod uwagę, jak ją nazywa Sudolski, kontrowersyjną recepcję twórczości autora Pieśni o ziemi naszej, warto uporządkować stanowiska obecne w literaturze przedmiotu oraz wskazać miejsce Pola wśród dziewiętnastowiecznych krytyków sztuki. Na gruncie literatury przedmiotu i krytyki artystycznej wieku XIX widoczny rozziew pomiędzy określeniem poety wieszczem sztuki i mistrzem romantycznego pejzażu literackiego a poetą, który swymi opisami wpisuje się nie tylko w ówczesną myśl artystyczną, ale i jest nieoryginalnym, „poczciwym” twórcą sentymentalnym. Istotne jest wyprowadzenie osi, która ukazałaby spójność programu artystycznego nie tylko w esejach czy w epistolografii, lecz także w wybranych utworach poetyckich. Obecność wzmianek o roli sztuki w twórczości Pola jest zdawkowa; wpisuje się jednak w program krajowego odbioru ówczesnej sztuki oraz wizji jej porozbiorowego kształtu. Uzupełniają ją fragmenty poezji czy literackie ułamki „krajowidoków”. Kontekstem stają się słowa kierowane do malarzy: Juliusza Kossaka, Januarego Suchodolskiego czy Wojciecha Kornelego Stattlera, będące raczej świadectwem pewnych zażyłości, aniżeli dyskursów o malarstwie podobnych do tych, które w latach 40. XIX wieku kreślił Juliusz Słowacki.
Taking into consideration, as it is called by Sudolski, a controversial reception of the works of the author of Pieśń o ziemi naszej (Song of Our Land)43, it seems worthwhile to systematise attitudes visible in reference books and to determine Pol’s place among 19th century literary critics. Basing on reference books and 19th century art criticism, one may notice a discrepancy between the vision of the poet as a pioneer of art and a master of literary romantic landscape and as a poet who, with his descriptions, fits not only in the then artistic thought but also he is an unoriginal, “goodhearted”, sentimental author. A most relevant step is to introduce an axis which would present the cohesion of artistic programme not only in Pol’s essays or correspondence but also in chosen poetic works. The remarks on the role of art in Pol’s works are scarce; yet, they fit in the programme of the national reception of the then art and the vision of its post-partition shape. It is completed with fragments of poetry or literary fractions of “krajowidoki” (landsights). The context is formed by words addressed to painters: Juliusz Kossak, January Suchodolski or Wojciech Korneli Stattler being rather a testimony of familiarity of some kind than discourses about painting similar to those written by Juliusz Słowacki in the forties of the 19th century.
Item
Wincenty Pol w audycjach Polskiego Radia Lublin w latach 1990-2017
(Wydawnictwo KUL, 2018) Żurakowska, Małgorzata
Artykuł prezentuje audycje zrealizowane w Polskim Radiu Lublin w latach 1990-2007, które przedstawiają Wincentego Pola jako poetę i patriotę. Większość z nich powstała na podstawie współpracy z Muzeum Dworkiem W. Pola w Lublinie i ekspertami z uniwersytetów lubelskich. Autorka poddaje analizie wszystkie audycje, których bohaterem był poeta, proponując odmienny niż w podręcznikach, sposób prezentowania życia i twórczości Pola. Dwie z opisywanych audycji powstały w czasie zjazdów rodziny poety. Inne w związku z otwarciem wystaw tematycznych, np. fajek czy rękopisów. Godne uwagi są przywołania korespondencji przysyłanej do poety. Tłem nieodmiennie są pomieszczenia Dworku Pola na Kalinowszczyźnie w Lublinie. Zwraca uwagę okazjonalność powracania tematu twórczości Pola w audycjach – za każdym razem nagrania zostały sprowokowane wydarzeniami dziejącymi się w Dworku. Przygotowując wystawę tematyczną, kustosze niejednokrotnie sprowadzali eksponaty z innych krajowych i zagranicznych placówek muzealnych. Nagrania zatrzymują te wyjątkowe momenty, kiedy do ekspozycji stałej dołączały przedmioty wypożyczone z innych placówek. Jako eksperci audycji występują literaturoznawcy i pracownicy Muzeum. Obraz Pola jaki wyłania się z nagrań ujmuje niezwykłą osobowością literata, pracowitością i patriotyzmem.
The article discusses the radio broadcasts created in Polish Radio Lublin in the years 1990–2017 that introduce the life and works of Wincenty Pol, a patriot and a poet. Most of the programs are the effect of collaborations with the museum Wincenty Pol Manor House and scholars from the universities in Lublin. The author analyzes all the radio programs about the poet, proposing a different and innovative way of presenting the life and works of Pol. Two of the examined programs were created during family reunions of the poet’s family, and the others on the occasion of the openings of thematic exhibitions, e.g. of pipes or manuscripts. What is noteworthy is the citing of the correspondence that the poet received. The background invariably consists of the rooms of Wincenty Pol Manor House in the district of Kalinowszczyzna in Lublin. It is worth noting that the recurrence of the subject of Pol’s works in radio programs is occasional – in each case the recordings were prompted by the events taking place in the Manor House. When preparing thematic exhibitions, the curators often imported the exhibits from other national and foreign galleries or museums. The recordings eternalize the special moments when the permanent exhibition was enriched by the objects borrowed from other institutions. The role of the panel of experts in the radio programs was performed by literary scholars and the Museum employees. The picture of Pol that emerges from the recordings captures the author’s extraordinary personality, diligence and patriotism.