Repository logo

The Repository collects scientific achievements of employees and doctoral students of the John Paul II Catholic University of Lublin. The purpose of the repository is dissemination of the scientific achievements of the John Paul II Catholic University of Lublin, promoting conducted scientific research and supporting didactic activities. The repository collects, stores and shares digital documents in the form of books, scientific articles, scientific journals, conference materials, didactic materials etc.

 

Recent Submissions

Item
Kondycja podmiotu wobec upadku Rzeczypospolitej. Treny Józefa Morelowskiego
(Wydawnictwo KUL, 2018) Bąkowska, Patrycja
Głównym celem artykułu jest lektura Trenów Józefa Morelowskiego jako utworu wyrażającego kryzys podmiotu. Autorka rozprawy proponuje, by cykl wierszy, powstałych po upadku Rzeczypospolitej, ująć w kontekście tradycji antycznej i staropolskiej. Daje to szansę na dostrzeżenie i wyeksponowanie różnorodnych sposobów manifestowania „Ja” w tekście poetyckim. Wydaje się bowiem, że uruchomienie zakorzenionych w kulturze literackiej toposów i środków literackiego obrazowania jest próbą przezwyciężenia kryzysu i dezintegracji podmiotu. Ponadto, zwrócenie uwagi na wpływ tradycji i literackiej konwencji pozwala zrewidować stan badań i przemyśleć dotychczas poczynione obserwacje o charakterze tzw. przełomu romantycznego. The main aim of the article is a reading of Józef Morelowski’s Laments as a text which expresses the crisis of the subject. The author of the article proposes a an interpretation of this cycle of poems, written after the Third Partition of Poland, in the context of the antique and Old Polish tradition. It gives an opportunity to show and to emphasize diverse ways of self-manifestation in the poetical works. It appears that using literary topoi and stylistic devices rooted in culture is an attempt to overcome the crisis of the subject. Furthermore, taking into consideration the role of tradition and literary convention might help us to reconsider the state of research and to rethink conclusions, which have been reached so far, about the so-called romantic breakthrough.
Item
Delator w kanonicznym prawie karnym
(2024-06-18) Kliczka-Bielenda, Małgorzata
W prezentowanej rozprawie doktorskiej została podjęta próba odpowiedzi na pytania: Kim jest delator? Celem głównym niniejszej pracy, będzie próba wykazania instytucji delator w obecnym prawodawstwie kanonicznym, oraz powiązania z prawem rzymskim. Praca składa się z pięciu rozdziałów zakończonych podsumowaniami. Rozdział pierwszy dotyczy kształtowania się pojęcia delator. Następnie przedstawia rozwój tytułowego urzędu w historii prawa rzymskiego, wskazuje rolę w rzymskim procesie karnym, omawia status prawny, odpowiedzialność oskarżyciela rzymskiego oraz funkcję w prawie rzymskim. Rozdział drugi pt. „Delator w historii kanonicznego prawa karnego” odwołuje się do historii kanonicznego prawa karnego. Główna „esencja” pracy ukryta jest w ewolucji pochodzącego ze starożytnego prawa urzędu delator do jego ewolucji współczesnego promotora sprawiedliwości. Rozdział trzeci pt. „Ewolucja promotora sprawiedliwości w ustawodawstwie Kościoła” przedstawia wyjaśnienie pojęcia i rozwój urzędu promotora sprawiedliwości. Rozdział czwarty traktuje o innych urzędach kościelnych mogących stanowić odpowiedniki rzymskiego delator. W rozdziale piątym pt. „Rola delator w kanonicznym postępowaniu karnym” przedstawiono kwestie dotyczące roli delator w kanonicznym postępowaniu karnym. In the presented doctoral dissertation, an attempt was made to answer the questions: Who is a delator? The main goal of this work will be an attempt to demonstrate the institution of delator in the current canonical legislation and its connections with Roman law. The work consists of five chapters ending with summaries. Chapter one titled "The formation of the concept of delator" concerns the formation of the concept of delator. Then it presents the development of the title office in the history of Roman law, indicates the role in the Roman criminal trial, discusses the legal status, responsibility of the Roman prosecutor and function in Roman law. Chapter two entitled "Delator in the history of canon criminal law" refers to the history of canon criminal law. The main "essence" of the work is hidden in the evolution of the office of delator from ancient law to its evolution of the modern promoter of justice. Chapter three entitled "The evolution of the promoter of justice in the legislation of the Church" presents an explanation of the concept and the development of the office of the promoter of justice. The fourth chapter deals with other church offices that may be equivalents of the Roman delator. In chapter five entitled "The role of the delator in canonical criminal proceedings" presents issues regarding the role of the delator in canonical criminal proceedings.
Item
(Nie)zgodnie z przekonaniami ojca, (nie)zgodnie z Biblią, czyli o intertekstualnym świecie odniesień biblijnych w powieści Franz i François Françoisa Weyergansa
(Wydawnictwo KUL, 2018) Jarosz, Adam
Biblia, „wielki kod” jak nazywa ją Norman Frye jest niewyczerpanym zbiorem wielkich obrazów symbolicznych oraz źródłem norm etycznych. Ten aspekt pedagogiczny Biblii zarysowuje się z wielką siłą w autobiograficznej powieści Franz i François autorstwa Françoisa Weyergansa. Powieść Weyergansa to nie tylko utwór o trudnych relacjach ojca i syna lecz również pretekst do stworzenia specyficznej przestrzeni narracyjnej, w której bohater, François, podejmuje dialog z Biblią (ukazaną poprzez system intertekstualnych odniesień) oraz (co wydaje się niezwykle ważne) ze swoistymi interpretacjami tychże, dokonywanymi przez swojego ojca, Franza, twórcy powieści katolickich. Biorąc pod uwagę niezwykle polemiczny charakter tego dialogu, celem zaproponowanej analizy nie jest systematyczna prezentacja wszystkich zasygnalizowanych w powieści kontekstów biblijnych, lecz raczej próba przedstawienia kilku sytuacji egzystencjalnych z życia Françoisa, w których Biblia i jej wykładnia zaproponowana przez ojca, stają się ważnym, (choć nie zawsze bezkrytycznie akceptowanym) punktem odniesienia w kształtowaniu się osobowości chłopca. Wbrew intencjom ojca, François, oddala się od wartości biblijnych. Klęska pedagogiczna ojca czy Biblii? Z pewnością ostrzeżenie przeciwko zbyt pochopnej i egzaltowanej, w formie i treści, egzegezie biblijnej dokonywanej przez ojca-pisarza, prowadzącej do zaburzeń emocjonalnych Françoisa oraz do dyskredytacji, wartości biblijnych w oczach chłopca. The Bible, called by Northrop Frye “the great code”, is an inexhaustible collection of great symbolic images and a source of ethical norms. This – what one might call the pedagogic or educational aspect of the Bible – is powerfully present in the autobiographical novel by François Weyergans entitled Franz and François. Weyergans’s novel is not just a study of a difficult relationship between father and son, but also an excuse for creating a unique narrative space in which the main protagonist, François, initiates a dialogue with the Bible (perceived through a system of intertextual references), and with various interpretations thereof, put forward by his father, Franz, a Catholic novelist. Taking into account the highly polemical bent of the dialogue, the aim of the present paper is not a systematic presentation of all the biblical references and allusions detected in the novel, but, rather, an attempt to present a few existentially fraught situations from the life of François. In these contexts the Bible and its interpretation propounded by the father become an important (although by no means blindly accepted) reference point in the process of the formation of the boy’s personality. Against the intentions of the father, François gradually moves away from biblical values. Does this process amount to a failure of the Bible itself, or just of the father’s educational undertakings? However it might be, the novels certainly constitutes a powerful warning against the rash, exalted biblical exegesis of the writer-father, which leads inexorably to emotional troubles in the boy and to a discrediting of biblical values in his eyes.
Item
Ilustracja słów Pisma Świętego jako element polemiki międzywyznaniowej w dobie kontrreformacji na przykładzie obrazu Trójca Święta w kościele pojezuickim w Twardocicach
(Wydawnictwo KUL, 2018) Kłoda, Emilia
Na początku XVIII wieku przedstawiciele Towarzystwa Jezusowego zostali wysłani do Twardocic w celu zahamowania rozwoju działających w okolicy schwenckfeldystów – wyznawców śląskiego odłamu radykalnie mistycyzującego protestantyzmu. Ostatecznie agresywne działania kontrreformacyjne doprowadziły do niemal całkowitej likwidacji tamtejszego ośrodka schwenckfeldyzmu. Zbudowana przez jezuitów kaplica pw. Trójcy Świętej w Twardocicach stała się symbolem zwycięskiego Kościoła Katolickiego. Program ikonograficzny obrazu ołtarza głównego świątyni można interpretować jako echo toczących się wówczas polemik międzywyznaniowych. Przedstawienie odpowiednio dobranych fragmentów z Pisma Świętego stało się swoistym traktatem teologicznym przytaczającym argumenty świadczące o istnieniu jednej możliwej drogi do Boga i słuszności kontrreformacyjnych działań jezuitów. At the beginning of the 18th century, Jesuits came to Twardocice in order to stop the local movement of Schwenkfelders – the supporters of the Silesian radical mystical reformer Kaspar von Schwenkfeld. In consequence, the aggressive Jesuit action led to the elimination of the religious group in the region. A chapel devoted to Holy Trinity was built in Twardocice as a symbol of the Catholic Church’s triumph. The iconographic program of a painting in the main altar could be interpreted as a reflection of the ongoing interconfessional polemic. The painting with a carefully selected Bible quotation became a theological treatise designed to proclaim the only possible way to God and to legitimize the Jesuit intervention.
Item
Biblia w stylu rokoko. Malarstwo religijne w dobie kryzysu sztuki francuskiej
(Wydawnictwo KUL, 2018) Niemira, Konrad
Przedmiotem niniejszego tekstu jest francuskie malarstwo religijne wystawiane na Salonie Królewskiej Akademii Malarstwa i Rzeźby w Paryżu w latach 1747-1748. W latach czterdziestych, określanych często jako czas kryzysu sztuki francuskiej i wewnętrznego kryzysu Akademii daje się zaobserwować specyficzna mutacja tej gałęzi sztuki. Na przykładzie strategii produkcji Jeana Restout, Noëla Hallé’a, czy François Bouchera, a więc malarzy wystawiających na Salonie w latach 1747-1748 obrazy religijne, zaprezentowana zostaje rola, którą odgrywał w ówczesnej kulturze artystycznej rokokowy kostium, bądź przypisana tematyce biblijnej maniera grand goût. The article deal with religious paintings exhibited at the Salons of the Royal Academy of Painting and Sculpture in Paris from 1747 to 1748. In the late 1740s, a period often described as a time of crisis of French art and period of internal crisis of Royal Academy, specific mutation of this genre of art can be observed. My analysis is based on the strategies of three painters exhibiting their religious paintings at the Salon in 1747-1748: Jean Restout, Noël Hallé and François Boucher. In those examples the role that grand goût and rococo costume played in artistic and social culture of 1740s is presented.
Item
Wstęp
(Wydawnictwo KUL, 2018) Król, Małgorzata Maria; Nowak, Małgorzata
Niniejszy dział tematyczny Zeszytów Naukowych KUL zatytułowany „Świat Wincentego Pola” stanowi pokłosie IX ogólnopolskiej konferencji z cyklu „Świat Wincentego Pola” – Wincenty Pol w relacjach rodzinnych, zawodowych, towarzyskich, która miała miejsce w Lublinie 20-21 kwietnia 2017 r. i łączyła się 200 urodzinami nietuzinkowej postaci – poety, geografa i etnografa, uczestnika powstania listopadowego, kawalera Orderu Virtuti Militari, profesora geografii na Uniwersytecie Jagiellońskim.
Item
Rody w Pacholęciu hetmańskim Wincentego Pola
(Wydawnictwo KUL, 2018) Bryła, Władysława
Autorka omawia sylwetkę pisarza i przedstawia analizowany poemat pt. Pacholę hetmańskie. Głównym przedmiotem prezentacji jest ród Tarnowskich i osoba hetmana Jana Tarnowskiego, który żył w XVI wieku. W tle ukazany jest ród Bobolów, Odrowążów i Rożanki – narratora poematu. Członków wszystkich rodów cechuje patriotyzm, katolicyzm, mądrość i życzliwość dla innych ludzi. Pol wykreował tu obraz wyidealizowany szlachty polskiej w XVI wieku. The author provides information about the writer and presents the narrative poem Pacholę hetmańskie, which is further analysed. The main focus of the presentation is the Tarnowski family and the hetman Jan Tarnowski who lived in the 16th century. The Bobol, Odrowąż and Rożanka families are also mentioned, with the last one being the poem’s narrator. The members of all these families are characterised by patriotism, Catholicism, wisdom and warm-heartedness towards other people. Pol presented an idealized picture of the Polish nobility of the 16th century.
Item
„Żyłem z wieszczem tym za młodu, jak brat z bratem…” – towarzyskie i poetyckie związki Januarego Poźniaka i Wincentego Pola
(Wydawnictwo KUL, 2018) Klimek-Grądzka, Jolanta
Artykuł poświęcony jest omówieniu widocznych w poezji Januarego Poźniaka, związków z Wincentym Polem. Wiersze Poźniaka, lwowskiego prawnika i społecznika od wczesnej młodości marzącego o byciu poetą, są świadectwem wieloletniej przyjaźni z Polem i jego żoną, Kornelią. Poźniak pisze m.in. o wyjeździe Pola do Wilna czy wykorzystując symbolikę ludową, opisuje romans poety z Kornelią. Twórczość Poźniaka ujawnia także wspólną obu poetom troskę o losy narodu, a także wiarę w nieprzemijalność sławy Pola. Fascynacja Polem – poetą i wieszczem – przejawia się nie tylko poprzez stosowaną przez Poźniaka leksykę, ale również poprzez nawiązania do jego poetyki przy jednoczesnym deprecjonowaniu własnych dokonań literackich (motyw zapomnienia i „rdzewiejącej gęśli”). This article discusses noticeable links between January Poźniak and Wincenty Pol as revealed in the poetry of the former. Poźniak’s poetic oeuvre – a Lviv lawyer and social activist, who always dreamt of becoming a poet – is an evident testimony of his lifelong friendship with Pol and his wife Kornelia. Poźniak touches upon such issues like Pol’s departure to Vilnius or his romantic affair with Kornelia – embedded in a folk symbolic framework. Poźniak’s works also reveal that both authors shared their sentiment for the fate of the nation. They also unveil Poźniak’s strong belief in Pole’s everlasting fame. Poźniak’s fascination with Pol – a poet and a national prophet – presents itself through his choice of vocabulary and his references to Pol’s poetic conventions, accompanied with a tendency to depreciate Poźniak’s own literary achievements (cf. motives of oblivion and the “rusty gusle”).