Na KUL-u o tajemnicy powstawania nowotworu

To, co musi się „zadziać” w normalnej, zdrowej tkance, aby powstał w niej nowotwór było tematem wykładu wybitnego badacza-patologa prof. Bogdana Czerniaka z University of Texas MD Anderson Cancer Center, który odbył się 8 grudnia przy okazji obchodów 105. rocznicy Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. Profesor przedstawił m.in. koncepcję genów harcowniczych, która powstała w jego laboratorium, a która jest ważna w analizie transformacji nowotworowej u człowieka, czyli w kancerogenezie.

Wykład pt. „Tajemnica inicjacji nowotworu: Lekcje z modelu raka pęcherza moczowego” odbył się w budynku Instytutu Biotechnologii KUL, gdzie wcześniej z udziałem m.in. rektora KUL ks. prof. Mirosława Kalinowskiego odbyła się uroczystość uczczenia 105. rocznicy powstania uczelni. – To jest dla mnie bardzo wzruszający moment – możliwość wygłoszenia wykładu na KUL-u – podkreślił prof. Bogdan Czerniak.

– Moja kariera jest nieco dziwna, dziwna w sensie jej stabilności. Wtedy, kiedy rozmawia się z młodymi ludźmi, a jest ich bardzo dużo na tej sali, to powracającym tematem jest pewien rodzaj zagubienia. Niewiadoma, w którą stronę pójść, co robić. W moim przypadku było odwrotnie. Wychowywałem się w rodzinie lekarskiej i jako nastolatek, licealista wiedziałem, że chcę studiować medycynę, a postrzegałem proces nowotworowy jako plagę współczesnej ludzkości. Uznałem za bardzo nobilitujące zajmowanie się i zgłębianie tajemnic tego procesu – powiedział profesor, zwracając się do młodzieży akademickiej, w tym także studentów Wydziału Medycznego KUL.

Podczas wykładu prof. Czerniak przedstawił m.in. koncepcję kancerogenezy człowieka w aspekcie współczesnych badań genomu ludzkiego, zwracając uwagę, że w ludzkim genomie istnieje ponad 20 tysięcy genów, a nić DNA wydobyta z jednej ludzkiej komórki ma długość ok. dwóch metrów, co oznacza, że DNA pochodzące z całego ciała ludzkiego stanowi odległość od Słońca do Saturna. Profesor poruszył także koncepcje patogenetyczne rozwoju raka pęcherza moczowego i omówił ten trwający nawet 30 lat rozwój z normalnej, zdrowej błony śluzowej. Badacz przedstawił też koncepcję genów harcowniczych, które kontrolują najwcześniejsze etapy rozwoju raka pęcherza moczowego.

Geny harcownicze – jak wyjaśnił profesor – „uczulają komórki pęcherza moczowego w najwcześniejszych etapach rozwoju kancerogenezy na powstawanie następnych etapów procesu nowotworowego”. – Każdy, kto czytał Henryka Sienkiewicza powinien wiedzieć kto to jest harcownik i ta nazwa w języku polskim doskonale odzwierciedla biologiczne właściwości tych genów – powiedział prof. Czerniak, zastrzegając jednak, że nie można jeszcze powiedzieć, że zagadka powstawania nowotworu pęcherza moczowego została rozwiązana. – My wciąż ją rozwiązujemy. Najważniejszą rzeczą, która kryje się za tymi badaniami jest chęć poznania najwcześniejszych procesów rozwoju nowotworowego i oczywiście w oparciu o tę wiedzę opracowanie w przyszłości nowych koncepcji zapobiegania procesowi nowotworowemu i leczenie wczesnych etapów raka pęcherza moczowego – podsumował prof. Bogdan Czerniak.

Prof. Bogdan Czerniak, którego obecny wykład zorganizował dziekan Wydziału Medycznego KUL prof. Ryszard Maciejewski, jest jednym z najwybitniejszych patologów w zakresie patologii nowotworów układu moczowo-płciowego oraz nowotworów kości, stawów i tkanek miękkich. Prof. Czerniak jest absolwentem Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie, aktualnie pracuje w Katedrze Patologii i Medycyny Laboratoryjnej Uniwersytetu Teksańskiego MD Anderson Cancer Center w Houston w Stanach Zjednoczonych.